Ovaj dom je u vrijeme SFRJ bio jedan od najboljih planinarskih domova na sjeveru Crne Gore.
Dom Bjeluhe ima dva sprata i suteren, i nekada je, odmah pored puta Murino – Čakor – Peć, predstavljao sklonište i spas za mnoge koje nevrijeme zatekne na, u to vrijeme, ovoj vrlo frekvetnoj saobraćajnici.Za njegovu zaštitu od potpunog propadanja, pored planinara i ljubitelja prirode, kako su kazali Portalu RTCG, posebno su zainteresovani mještani sela Velika, od koje je udaljen asfaltnim putem svega dvadeset kilometara.
“Ono što mlade generacije ne znaju, a trebalo bi da znaju, u vrijeme SFRJ ovaj dom je imao preko šezdeset kreveta za smještaj. Imao je svoj restoran, i radio je tokom čitave godine. Radnici su se smjenjivali na petnaest dana“, kaže mještanin Velike, Slavoljub Vuković.
On podsjeća da je ovaj planinarski dom u to vrijeme imao sopstvenu malu hidrolektranu, na rijeci Bistirici, koja protiče pored njega.
“Ta hidrocentrala je proizvodila struju za potrebe doma. Dakle, kakvo god vrijeme ili nevrijeme bilo, na Čakoru, u domu Bjeluhe, struje je bilo uvijek. To je predstavljalo sigurnost za putnike namjernike“, kaže Vuković.
Vuković se prisjetio nekadašnjih vremena kad je put Murino – Čakor – Peć bio vrlo značajna i frekventna saobraćajnica.
U Peći su se školovali mnogi ljudi iz ovog Plava i Murine.
“Peć je imala višu školu, a tu nam je bilo najbliže. I onda, ako bi se dogodilo kakvo nevrijeme, planinarski dom Bjeluhe bio je sklonište gdje je putnik namjernik uvijek nalazio toplo mjesto, krevet i obrok”, prisjetio se Vuković.
Dom Bjeluhe udaljen je od Murine nepunih trideset kilometara, a od sela Velika dvadeset.
“Evo kakav je danas. Ćuti i čeka da se neko sjeti da ovakav objekat neiskorišten propada u srcu Nacionalnog prka Prokletije. Ovo je sramota i za Opštinu i za državu. Sramota je za preduzeće Nacionalne parkove Crne Gore da se ne sjete i ne pokrenu neku kaciju za njegovu zaštitu od daljeg propadanja“, ogorčen je Vuković.
Portal RTCG je pisao ranije o tome da je na području opština Gusinje i Plav propadanju prepušteno čak devet karaula iz perioda bivše Jugoslavij.
Pet karaula nalazi se na području opštine Gusinje, na najatraktivnijim lokacijama.
Dvije su u selu Vusanje, od kojih je jedna bila stalna, a jedna ljetnja.
U Gornjem Vusanju je bila stalna kasarna, dok je u Ropojana bila ljetnja, od Vusanja dalje prema granici sa Albanijom. I jedna i druga propadaju.
Još jedan karaula bila je u Grebajama, dok su još dvije postojale u Grnčaru lijevom i Grnčaru desnom.
Na teritoriji plavske opštine je preostalih četiri karaule, a od njih se samo jedan objekat, onaj u selu Jasenice, mada dosta propao, koristi kao školsko odjeljenje, za dva đaka.
Od karaule Trokus ostali su samo temelji. Na samo sedam kilometara od Plava, karaula Gradine propada, iako bi mogla da se lako adaptira i da radi i ljeti i zimi kao planinarski dom i objekat za smještaj turista.
Propadanju je prepuštena i karaula koja se nalazi na dvije hiljade metara nadmorske visine, iza Hridskog jezera, pod nazivom Bjelaja.
„Pa ipak, možda najvredniji objekat od svih ovih koji propadaju je planinarski dom Bjeluhe. Sve se nešto nadamo da će, kada se ovaj put prema Peći ponovo otvori, i kada na granici ne budu betonske piramide umjesto graničnog prelaza, on postati aktraktivan za nekog potencijalnog investiotora, koji bi ga lako pretvorio u hostel“, smatraju stanovnici Plava i Murine.
Oni su zbog toga i zatražili da se ispita vlasništvo, odnosno da se u Upravi za nekretnine u Plavu utvrdi ko je poslednji vlasnik ovog objekta, kako bi bili spremni da ga u slučaju interesovanja odmah ustupe tadi rekonstrukcije i renoviranja.
Preporučeno
Sve to, kako ističu, posebno zbog činjenice da je iz godine u godinu sve više planinara i turista koji ovuda prolaze, na tromeđi kuda vodi i planinarska staza Vrhovima Balkana, od Kosova, preko Crne Gore do Albanije i obratno.
Video