Kada je 11. septembra prošle godine otkriveno da je prokopan tunel koji vodi do depoa Višeg suda, tog jutra naprasno se upalio mobilni telefon kojeg je mjesecima ranije policija zaplijenila i kasnije proslijedila Višem sudu u Podgorici. Potom je bio odložen u ladicu radnog stola sutkinje Višeg suda Suzane Mugoše.
Telefon koji je odjednom ,,oživio“, oduzet je od ,,kralja kriptovaluta“ Hejonga Do Kvona 23. marta 2023. godine, kada je Južnokorejac uhapšen na aerodromu Podgorica, zajedno sa svojim prijateljem i saradnikom Čang Jun Hanom.Crnogorski inspektori nijesu istraživali da li je blinkanje telefona nakon otkrića tunela bila neobična podudarnost ili je to bio pokazatelj da je ,,kriptokralj“ Do Kvon – optužen za 40 milijardi dolara vrijednu prevaru u kripto valutama – imao načina da, čak i kada je bio u pritvoru, ostvari vezu sa svojim kriptonovčanikom.
ISTRAGA – BEZ ISTRAGE
Ovdašnju policiju i tužilaštvo, ophrvane pitanjima kad će i đe će biti izručen Do Kvon, nijesu zanimale – ili im je neko naredio da ih ne zanimaju – brojne veze Južnokorejca sa ovdašnjim političarima i predstavnicima izvršne vlasti, kao i ljudima iz sektora bezbjednosti, bliskim tadašnjem premijeru Dritanu Abazoviću i, posebno, sadašnjem predsjedniku Vlade Milojku Spajiću.
Iako je marta prošle godine došao iz Srbije u Crnu Goru, te je ubrzo potom i pritvoren, boravak Do Kvona u Srbiji i Crnoj Gori tokom posljednje dvije godine, baš kao i njegovo poslovanje, ostalo je obavijeno velom misterije.
Ni do današnjeg dana zvanično nije poznato kako su se – i zbog čega – Do Kvon i Čang Jun uopšte obreli u Crnoj Gori, nakon dužeg i zanimljivog boravka u Srbiji. Prema informacijama Portala ETV, Južnokorejci su doveženi automobilom direktno iz Beograda i prešli su na teritoriju Crne Gore na graničnom prelazu Dobrakovo.
MONDENSKI ŽIVOT U BEOGRADU
Prethodno je ,,kralj kriptovaluta“ izvjesno vrijeme bio – naturalizovani Beograđanin.
Još septembra 2022. godine, kada je raspisana međunarodna potjernica, Do Kvon i Čang Jun su, preko Dubaija, došli u Srbiju. Nijesu ostali sakriveni: decembra iste godine, tužilaštvo Južne Koreje je naglasilo kako očekuje da će ,,država Srbija sarađivati“ iako dvije zemlje nemaju zaključen sporazum o izručenju, ali su obje zemlje potpisnice Evropske konvencije o ekstradiciji.
Međutim, akcije srpske policije ili tužilaštva nije bilo, država Srbija se očito odlučila na ,,zavjeru ćutanja“ – povodom traženih Južnokorejaca nije bilo ni jedne riječi od zvaničnika Srbije.
Prema pisanju inostranih medija, poput DL News-a, internet publikacije koja se bavi novinskim istraživanjima o svijetu kriptovaluta – Do Kvon i njegov prijatelj Čang Jun mirno su boravili u luksuznom stanu na Savskom Vencu.
I nijesu plaćali zakup. Nekretninu, dvoetažni stan od 404 kvadrata sa dva garažna mjesta – vrijednu dva miliona eura – zvanično je kupio Do Kvonov prijatelj Čang Jun od kompanije ,,Real Estate doo Beograd, Zemun“.
POSLOVI SA SRPSKIM BIZNISMENIMA I VEZE SA SPAJIĆEM
Prema ugovoru u koji je Portal ETV imao uvid, luksuzni stan kupljen je septembra 2022. godine. Osim stana, Čang Jun je kupio i dva parking mjesta u kompleksu ,,Ambasador Park“ u elitnom beogradskom naselju na Dedinju, za koje strani novinari navode ,,da je mjesto gdje stanuju diplomate i bogataši“.
Što su sve, osim kupovine stana, radila dva Južnokorejca – ostalo je zvanična tajna. Prema izvorima Portala ETV, tokom boravka u Beogradu, Do Kvon se uopšte nije krio, niti ga je srpska policija ganjala zbog međunarodne potjernice. U međuvremenu, ,,kralj kriptovaluta“ imao je nesmetanu, a intenzivnu komunikaciju sa raznim biznismenima i političarima.
Mediji u Beogradu su, nakon Do Kvonovog hapšenja na Aerodromu u Podgorici, objavili da je Južnokorejac imao niz kontakata, najvjerovatnije i vrlo unosnih poslova u kripto svijetu, sa biznismenima iz Srbije, bliskim Aleksandru Vučiću i njegovom bratu Andreju.
Izvjesno je, ističu izvori Portala ETV, i da je Do Kvona više puta u Beogradu, u luksuznom stanu kupljenom za dva miliona eura, posjećivao i Milojko Spajić, u vremenu dok je Dritan Abazović bio premijer u tehničkom mandatu.
Što je tada sve poslovao Spajić sa Do Kvonom, vjerovatno je dobro poznato srpskoj obavještajnoj službi, koja je intenzivno pratila kretanje bivšeg ministra, Krivokapićevog ,,apostola“. Prema informacijama Portala ETV, Spajić je bio vrlo aktivan u poslovima sa kriptovalutama, kao i u saradnji sa Do Kvonom.
(NE)PLANIRANO HAPŠENJE U CRNOJ GORI
Ono što je definitivno utvrđeno, prema izvorima Portala ETV, jeste da je Južnokorejac bio prinuđen da napusti Srbiju, jer su već od kraja 2022. godine, a naročito tokom prva dva mjeseca 2023. godine, strani mediji sve više pritiskali zvanični Beograd, tvrdnjama da ,,vlast Aleksandra Vučića sakriva kripto-prevarante koje potražuju Sjedinjene Američke Države“.
Dva Južnokorejca prebačena su u Crnu Goru. Nije bilo planirano duže zadržavanje, ističu obavještajni izvori, već samo da se preko Podgorice presele na neku sigurniju lokaciju – državu na Bliskom Istoku koja nema potpisane međunarodne ugovore o izručenju.
Međutim, Do Kvon i Čang Jun uhapšeni su na Aerodromu u Podgorici, jer je crnogorska granična policija volšebno otkrila njihove vrlo dobro falsifikovane pasoše.
Mediji u Beogradu su, nakon Do Kvonovog hapšenja na Aerodromu u Podgorici, objavili da je Južnokorejac imao niz kontakata, najvjerovatnije i vrlo unosnih poslova u kripto-svijetu, sa biznismenima iz Srbije bliskim Aleksandru Vučiću i njegovom bratu Andreju.
Prema informacijama iz crnogorskih bezbjednosnih krugova, dvojica Južnokorejaca su automobilom srpskih tablica, preko Dobrakova, ušla u Crnu Goru, a dopratili su ih pripadnici srpske BIA, što govori o povezanosti ,,kripto-biznismena“, sa ljudima iz vrha vlasti u Beogradu.
Isti izvori Portala ETV tvrde da su Južnokorejci planski ,,provaljeni“, da je crnogorskim graničarima neko dojavio brojeve falsifikovanih pasoša i da su na taj način otkriveni i pritvoreni kralj kriptovaluta, te njegov poslovni partner.
Očito da je hapšenje Do Kvona trebalo da posluži kao instrument za političke obračune u Crnoj Gori.
POLITIČKE UPOTREBE I ZLOUPOTREBE
Ubrzo se to i potvrdilo, četiri dana pred vanredne parlamentarne izbore -juna 2023. godine.
Crnogorski mediji prenijeli su ekskluzivu sa sjednice Vijeća za nacionalnu bezbjednost od 7. juna – da su se uhapšeni južnokorejski ,,kralj kriptovaluta“ Do Kvon i lider Pokreta ,,Evropa sad“ Milojko Spajić sastajali u Beogradu dok je Do Kvon bio na crvenoj Interpolovoj potjernici, te da su u lap-topu Južnokorejca pronađeni dokazi o finansiranju kampanje PES-a.
Sjednica je sazvana nakon što je Do Kvon, iz Istražnog zatvora u Spužu u kojem se nalazio od 23. marta, dostavio premijeru Dritanu Abazoviću, ministru pravde Marku Kovaču i glavnom specijalnom tužiocu Vladimiru Novoviću pismo u kojem, navodno, u negativnom kontekstu, pominje Spajića.
Nakon što su iznijete ove tvrdnje na sjednici Vijeća za nacionalnu bezbjednost, Pokret ,,Evropa sad“ je optužio Dritana Abazovića da ,,lično stoji iza ove prljave kampanje i progona“ Milojka Spajića.
ISTRAGA – KOJE NIJE BILO
– Pismo Do Kvona pisali su njegov advokat Branko Anđelić i glavni inspektor u Agenciji za nacionalnu bezbjednost Artan Kurti, po instrukcijama premijera Dritana Abazovića – saopštili su tada iz PES-a, uz tvrdnju da su Anđelić i Kurti ,,više puta tajno posjećivali Do Kvona u pritvoru“.
U kolopletu međusobnih optužbi za zavjeru, najeksplicitniji u napadu na lidera PES-a, bio je još jedan funkcioner Ure, tadašnji ministar unutrašnjih poslova Filip Adžić.
– Unutar lap-topa postoje dokazi o finansiranju kampanje. Cifra nije zanemarljiva. U lap-topu su i dokazi o zajedničkom poslovanju Spajića i Do Kvona. Možda je to legalno poslovanje sa jednim od najtraženijih bjegunaca, ali to je predmet istrage – kazao je Adžić.
Zvanična istraga, ako je i bilo, nije došla do bilo kakvih dokaza koji bi potvrdili ili opovrgli optužbe jedne ili druge strane: niko nije potvrdio da su u Do Kvonovim lap-topovima pronađeni dokazi o saradnji sa Spajićem, niti su potvrđene ili demantovane optužbe PES-a protiv Abazovića, Kurtija ili advokata Anđelića.
U međuvremenu su, 11. juna 2023. godine, održani vanredni parlamentarni izbori u Crnoj Gori i afera Do Kvon polako je padala u zaborav.
A tri lap-topa i pet telefona Do Kvona, kako je zvanično saopšteno, nalazila su se, tek od 5. juna, kod sudije za istragu.
Djelovalo je kao završena priča i crnogorska javnost se uglavnom pitala da li će uhapšeni Južnokorejci biti izručeni Južnoj Koreji, kako su to tražili njihovi advokati, ili Sjedinjenim Američkim Državama, za što se zalagao tadašnji ministar pravde Andrej Milović.
KO JE ZAKAZAO U ,,SLUČAJU DO KVON“
Niko se, kako tvrde izvori Portala ETV, iz tužilaštva, policije ili ANB-a, nije potrudio da otkrije: ako je Do Kvon uhapšen 23. marta, zbog čega su njegovi lap-topovi i telefoni, sa šifrom za kripto-poslovanje, predati sudiji za istragu tek nakon 72 dana?
Nesposobnost istražitelja ili svjesna namjera da se Hejongu Do Kvonu omogući pristup njegovim elektronskim uređajima? Informacije kojima raspolaže Portal ETV ukazuju na to da su neki ljudi svjesno žmurili tokom istrage.
– Pretresom privatnih stvari pritvorenika u UIKS-u pronađeni su, pored elektronskih uređaja (lap-topova, mob. telefona i sl) i pristupni kodovi za otvaranje virtuelnih novčanika i ostale šifre za pristup blockchain-u, o čemu svjedoči fotoelaborat, sa ostalim ugovorima i drugom dokumentacijom – zapisao je pripadnik Specijalnog policijskog odjeljenja, dobro upućen u detalje akcije hapšenja i pritvaranja Do Kvona.
Kako je moguće da se, prilikom pretresa ličnih stvari Južnokorejaca, niko iz crnogorske policije nije zapitao – da li se smije Do Kvonu omogućiti pristup elektronskim uređajima koji su se nalazili među njegovim stvarima?
Da je Do Kvon možda upotrebljavao važne elektronske uređaje dok su se nalazili u kaseti sa privatnim stvarima, odnosno, da sudija za istragu uopšte nije raspolagao ni lap-topovima, ni mobilnim telefonima, niti je imao zaplijenjeni virtuelni novčanik Južnokorejca, svjedoči i zvanična prepiska državnih institucija.
NEMUŠTI ODGOVORI
Na prve sumnje u nezakonitosti postupanja istražitelja prilikom pritvaranja Do Kvona i Čang Juna, zvanično su reagovali iz Osnovnog i Višeg suda u Podgorici.
Na pitanja dnevnog lista ,,Vijesti” iz Osnovnog suda su saopštili da kod njih ,,nikada nijesu bili računari i telefoni okrivljenih Do Kvona i Čang Juna“. Iz Višeg suda su suvo saopštili da su im ,,tek 5. juna dostavljeni predmeti oduzeti od dvojice državljana Južne Koreje“.
U pokušaju da riješimo enigmu – da li je Do Kvon koristio kodove za pristup blokčejnu – Portal ETV je kontaktirao Osnovno tužilaštvo. Uzalud.
– U vezi Vašeg dopisa od dana 25. septembra 2024. godine, obavještavam Vas da u cilju zaštite interesa postupka, Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici ne daje informacije o dokaznim radnjama preduzetim u istom – odgovorili su novinarki ETV Svetlani Đokić 26. septembra.
Na isto pitanje iz Višeg suda, novinarki Đokić je opet nemušto odgovoreno – da su spisi predmeta u Ministarstvu pravde i da ne mogu precizno odgovoriti na pitanje Portala ETV.
,,DO KVON JE BIO POVLAŠĆEN“
Izvori naše redakcije iz ANB-a, tvrde da su tehnički uređaji, lap-topovi, telefoni i pristupni kodovi konačno oduzeti od Do Kvona tek na intervenciju tadašnjeg ministra policije Filipa Adžića, koji je, preko načelnika Uprave policije Gorana Jokića, tražio da službenici u Istražnom zatvoru u Spužu uzmu ,,sve što je trebalo da bude oduzeto još prvog dana hapšenja“.
Sve je to, kažu insajderski izvori Portala ETV, vođeno dok je SPO sprovodio detaljnu istragu.
– Kada se došlo u lancu do ministra Adžića, sve su aktivnosti prekinute od strane SPO i do danas ništa se dalje nije preduzimalo u radu na ovom predmetu, koji je započet 13. juna 2023 godine, a sve aktivnosti su završene za 15 dana od početka. I sve je na čekanju skoro godinu dana – ističe izvor Portala ETV iz istrage, blizak vrhu Specijalnog policijskog odjeljenja.
Prema procjeni izvora, ozbiljne su indicije da je južnokorejski ,,kralj kriptovaluta“ Do Kvon bio povlašćen i nakon što je, krajem marta 2023. godine, uhapšen.
Dostupne informacije ukazuju na to da je sasvim moguće da je vješti Do Kvon imao pristup elektronskim uređajima koji su se nalazili u kaseti sa njegovim privatnim stvarima.
PITANJA BEZ ODGOVORA
Informacije koje Portal ETV nije mogao potvrditi iz dva nezavisna izvora, govore da je sa kripto-novčanika Do Kvona, dok se nalazio u pritvoru u Spužu, bilo više uplata, najmanje tri – preko računa jedne firme u Podgorici, koja se bavi uvozom i prodajom uređaja za mobilnu telefoniju.
Na upite Portala ETV nije bilo odgovora, ni iz Osnovnog tužilaštva, ni iz Višeg suda, niti iz Specijalnog državnog tužilaštva.
U međuvremenu, iz Crne Gore je, u Južnu Koreju, početkom februara ove godine, izručen Čang Jun, nakon osam mjeseci boravka – prvo u pritvoru, i kasnije, u azilu za strance u bizini Danilovgrada.
Hejong Do Kvon i dalje čeka odluku ministra pravde kojoj će državi biti izručen – Sjedinjenim Američkim Državama ili Južnoj Koreji. Njegovi pravni zastupnici se nadaju da neće biti izručen američkom državnom tužiocu.
Preporučeno
A Do Kvon je odlučio da, dok je u Crnoj Gori, ćuti. Vjerovatno ima dobre razloge. Pitanje je, samo, kada jednog dana progovori – ko će ođe u Crnoj Gori da zagrmi, a ko će da zašuti?
Video