One su četiri puta teže od najvećih bombi koje su Sjedinjene Države bacile na ISIS u Mosulu, u Iraku, tokom rata protiv tamošnje ekstremističke grupe.
Stručnjaci za oružje i ratovanje krive široku upotrebu teške municije kao što je bomba od 1.000 kilograma za veliki broj žrtava. Stanovništvo Gaze je zbijeno mnogo čvršće nego bilo gdje drugdje na zemlji, tako da upotreba tako teške municije ima dubok efekat.
“Upotreba bombi od 1.000 kilograma u oblasti gusto naseljenoj kao što je Gaza znači da će biti potrebne decenije da se zajednice oporave”, rekao je Džon Čepel, advokat i pravni saradnik u “CIVIC”-u, grupi sa sjedištem u Vašingtonu koja je fokusirana na minimiziranje civilne štete u sukobu.
Izrael pod međunarodnim pritiskom zbog neselektivnog bombardovanja
Izrael se našao pod međunarodnim pritiskom zbog razmjera razaranja u Gazi, a čak je i čvrsti saveznik američki predsjednik Džo Bajden optužio Izrael za “neselektivno bombardovanje” obalnog pojasa.
Izraelski zvaničnici tvrde da je njegova teška municija neophodna za eliminaciju Hamasa, čiji su borci 7. oktobra ubili više od 1.200 ljudi i uzeli više od 240 talaca. Oni takođe tvrde da Izrael čini sve što može da smanji civilne žrtve.
“Kao odgovor na Hamasove varvarske napade, IDF radi na uništavanju Hamasovih vojnih i administrativnih kapaciteta. U potpunoj suprotnosti sa namJernim napadima Hamasa na izraelske muškarce, žene i dJecu, IDF slIJedi međunarodno pravo i preduzima izvodljive mJere predostrožnosti da ublaži štetu civilima”, navele su Izraelske odbrambene snage (IDF) u saopštenju u odgovoru na izveštavanje SiEnENa.
zagovornici izraelske kampanje u Gazi tvrde da teška municija djeluje kao razbijač bunkera, pomažući da se uništi Hamasova podzemna infrastruktura.
Ali zapadne vojske obično rijetko koriste bombe od 1.000 kilograma, kažu stručnjaci, zbog njihovog potencijalnog uticaja na gusto naseljena područja poput Gaze.
“Ovo nije viđeno od Vijetnama”
Mark Garlasko, bivši američki obavještajni analitičar odbrane i bivši istražitelj UN za ratne zločine, rekao je da gustina izraelskog bombardovanja Gaze u prvom mjesecu “nije viđena još od Vijetnama”.
Garlasko, sada vojni savjetnik u holandskoj nevladinoj organizaciji koja se zalaže za mir “PAX”, pregledao je za SiEnEN sve incidente analizirane u ovom izvještaju.
“Morate da se vratite u rat u Vijetnamu da biste napravili poređenje. Čak ni u oba rata u Iraku nikada nije bilo tako gusto”, rekao je Garlasko.
Teška municija, uglavnom proizvedena u Sjedinjenim Državama, može izazvati velike žrtve i može imati smrtonosni radijus fragmentacije – područje izloženosti povredama ili smrti oko mete – do 365 metara ili ekvivalentno 58 fudbalskih terena u oblasti.
Stručnjaci za oružje i ratovanje krive široku upotrebu teškog naoružanja, kao što je bomba od 1.000 kilograma za veliki broj žrtava. Prema podacima vlasti u Pojasu Gaze koji kontroliše Hamas, od 7. oktobra ubijeno je oko 20.000 ljudi.
Većina poginulih su žene i djeca, prema tim podacima.
SiEnEn se udružio sa američkom kompanijom za vještačku inteligenciju “Sinthetaic” koja je koristila brzu automatsku kategorizaciju slike (RAIC) za otkrivanje kratera, dimnih perja i oštećenih zgrada na satelitskim snimcima iznad pojasa Gaze. Nalazi su ručno pregledani od strane člana “Sinthetaic”, kao i od strane novinara SiEnEna.
Nalazi SiEnEna i “Sinthetaic”-a “otkrivaju i naglašavaju sam intenzitet bombardovanja u veoma kratkom vremenskom periodu”, kaže Eni Šiel, američka direktorka za zastupanje u CIVIC-u.
Ofanziva visokog intenziteta
Više od dva mjeseca Izrael je vodio rat visokog intenziteta u Gazi, kombinujući teško vazdušno bombardovanje sa nemilosrdnom artiljerijskom vatrom, kao i kopnenu invaziju koja je počela 27. oktobra.
Operacija je izazvala pustoš koja se proteže na djelovima opkoljene enklave, satelitske snimke i video emisije.
“Za dva mjeseca imali smo otprilike nivo udara u ovoj maloj oblasti u Gazi kao ono što smo vidjeli u Mosulu i Raki zajedno”, rekao je Lari Luis, direktor istraživanja u Centru za pomorske analize (CNA) i bivši Viši savjetnik američkog Stejt departmenta za civilnu štetu, koji se odnosi na koalicione operacije predvođene SAD protiv dva uporišta ISIS-a.
“Riječ je o nevjerovatnoj količini udara u smislu perioda”, naveo je on.
“Pustoš koju smo vidjeli u Gazi potpisale su SAD”
SAD su bacile bombu od 1.000 kilograma samo jednom tokom svoje borbe protiv ISIS-a – najnovijeg zapadnog rata protiv militantne grupe na Bliskom istoku. Pao je na samoproglašenu prijestonicu takozvanog kalifata, Raku u Siriji.
Prošle nedjelje su američki obavještajni izvori rekli za SiEnEn da su 40-45 odsto od 29.000 municije vazduh-zemlja bačenih na Gazu do tada bile takozvane glupe ili nenavođene bombe, municija koja može predstavljati veću prijetnju za civile, posebno na gusto naseljenim teritorijama poput Gaze.
Neke od njih su vjerovatno bombe od 1.000 kilograma otkrivene na satelitskim snimcima kratera. Izrael ima veliki arsenal velikih bombi, poznatih kao MK-84. Kada se na MK-84 prikači GPS vođen komplet, bomba postaje poznata kao GBU-31.
Prema riječima dvoje ljudi upoznatih sa ovim pitanjem, SAD su Izraelu obezbijedile više od 5.400 MK-84 od 7. oktobra.
“Pustoš koji smo vidjeli za zajednice u Gazi, nažalost, zajedno su potpisale Sjedinjene Države. Previše toga je izvršeno bombama koje su napravljene u Sjedinjenim Državama”, rekao je Čepel iz CIVIC-a.
U izbjegličkom kampu Džabalija u sjevernoj Gazi, satelitski snimci pokazuju dva velika kratera u skladu sa izraelskim bombardovanjem 31. oktobra, koje su UN ocijenile kao “nesrazmjeran napad koji bi mogao da dovede do ratnih zločina”. Odnio je više od 100 života, prema podacima organizacije “Airwars”, i izazvao katastrofalnu štetu u gusto naseljenom području.
Jedan zaposlenik Al Džazire izgubio je 19 članova svoje porodice u bombardovanju, za koje Izrael tvrdi da je gađao komandanta Hamasa Ibrahima Biarija, ubivši ga i uništivši njegovu bazu.
Prema satelitskim snimcima, dva kratera koja su ostala iza napada, a koje su stručnjaci opisali kao “slične zemljotresu”, bila su široka 24 metra (skoro 79 stopa) i široka 13 metara (skoro 43 stope).
“Svakako se čini da je tolerancija (Izraela) prema civilnoj šteti u poređenju sa očekivanim operativnim koristima značajno drugačija od onoga što bismo prihvatili kao SAD”, rekao je bivši savjetnik Stejt departmenta.
Veliki krater u skladu koji ostavlja bomba od 1.000 kilograma uočljiva je i na obalskom autoputu koji prolazi kroz kamp Al Šati’ ili Bič. U naselju sjeverno od kampa, na jednom kvadratnom kilometru pojavljuje se 14 kratera koji ukazuju na bombe od 1.000 kilograma.
Zona smrtonosne fragmentacije
Veliki radijus smrtonosne fragmentacije bombe od 1.000 kilograma očigledan je u mnogim video snimcima koje je pregledao SiEnEn, gdje se vidi da je nekoliko zgrada sravnjeno u jednom udaru.
Izrael je 24. oktobra udario na lokaciju manje od 100 metara od bolnice Vafa. U intervjuu za Al-Džaziru skoro odmah nakon udara, direktor bolnice Fuad Najm rekao je da je napad “prestrašio pacijente i medicinare”. Bolnica je od tada prestala sa radom zbog stalnih udara u blizini i nestanka goriva.
U jednoj oblasti u blizini kampa Bič, sedam škola je bilo u zoni smrtonosne fragmentacije od najmanje pet kratera. Satelitski snimci snimljeni 6. novembra pokazuju velika razaranja u toj oblasti. Na tim satelitskim snimcima su takođe prikazana izraelska oklopna vozila u školama i oko njih.
Preporučeno
Šestog dana svoje ofanzive, izraelska avijacija je objavila na platformi Iks (X) da je bacila 6.000 municije od početka rata, u proseku 1.000 bombi dnevno. Izraelska vojska je 10. decembra saopštila da je napala više od 22.000 ciljeva u Gazi.
Video