Obavještajna služba već zna za najmanje četiri od njih, piše ekskluzivno Vašington post, otkrivajući dalje dokumente prikupljene u aferi zvanoj “Diskord liks” (“Discord leaks”).
Riječ je o desetak visoko povjerljivih dokumenata, namijenjenih samo visokim vojnim i obavještajnim rukovodiocima, prenosi Jutarnji list.Dokument koji je procurio, a izradila ga je Nacionalna geoprostorno-obavještajna agencija (NGA) – datiran je od 15. februara do 10 dana nakon što je vazduhoplovstvo oborilo balon pod nazivom “Killeen-23” koji je bio opremljen mnoštvom senzora i antena dok je letio iznad vojne baze u Montani, gdje je uskladišteno 150 interkontinentalnih balističkih projektila naoružanih nuklearnim bojevim glavama – sadrži najdetaljniju Vladinu procjenu do sada.
Iz gomile dokumenata koji su navodno procurili na mreži u Diskord sobi za ćaskanje Džeka Teišeire, mladog pripadnika vazdušne nacionalne garde Masačusetsa, izgleda da iako znaju za kineske balone, obavještajni zvaničnici još ne znaju pravu sposobnost Kilina.
Još dva kineska balona iz ranijih godina, nazvana Bulger-21 i Accardo-21, pominju se poimence u dokumentima.
Jedan od njih je nadletio udarnu grupu američkih nosača na Pacifiku, a drugi je od decembra 2021. do maja 2022. obišao oko svijeta sa sofisticiranom tehnologijom nadzora.
Iako se u dokumentu pominju raniji tajni incidenti „balona koji je preletio udarnu grupu američkih nosača“ i „balona koji se srušio u Južno kinesko more“, ostaje nejasno da li su to Bulger-21 i Accardo-21.
Nema konkretnih informacija o datumima lansiranja. Izgleda da su baloni nazvani po ozloglašenim kriminalcima Toniju Akardu, Džejmsu „Vajtiju“ Buldžeru i Donaldu Kilinu.
Džek Teikeir je uhapšen zbog sumnje da je odavao informacije i dijelio dokumente u Diskord sobi za ćaskanje sa krugom prijatelja.
Vjerovatno na osnovu snimaka američkog špijunskog aviona U-2, analitičari obavještajnih službi procjenjuju da bi “Killeen-23” mogao da generiše dovoljno snage za rad „bilo koje“ tehnologije za nadzor i izviđanje.
Imao je sofisticirane izviđačke sposobnosti, uključujući „radar sa sintetičkim otvorom“, SAR , koji može da vidi noću i prodire u oblake, gornji sloj zemlje i tanke materijale.
SAR šalje mikrotalasne impulse na Zemlju radi kreiranja slika.
Za razliku od tradicionalnih optičkih senzora, ovo omogućava SAR-u da vraća slike noću i prodire kroz oblake, dim, površinsko tlo, led i snijeg.
Takođe se pokazalo da SAR prodire u tanke materijale, uključujući cerade, otkrivajući predmete ispod.
Balon je takođe imao paraboličnu antenu, senzore i solarne panele koji mogu da generišu do 10.000 vati energije.
– Količina energije koju je kineski balon mogao da generiše bila je „ogromna“ – rekao je za Post vanredni profesor na Vašingtonskom univerzitetu Pol Birn.
Ipak, SAR podaci ne bi se značajno razlikovali od satelitskih podataka, rekao je Birn, sugerišući da je balon vjerovatno nosio drugi sistem za snimanje, kao što je kamera.
Baš kao što je Bulger-21 nosio „korisni teret za video zapise u punom pokretu koji se može zumirati“. Baloni nude „moćan način za sprovođenje“ nadzora, rekao je Birn, jer mogu da dobiju podatke veće rezolucije i njihovo lansiranje je „tiše“ od postavljanja satelita u svemir.
Godinama su kineski vojni istraživači pisali o prednostima postavljanja SAR sposobnosti na vozila „bliskog svemira“.
Ostali tehnički detalji, osim onih koji su otkriveni na fotografijama, su misterija.
Američka Vlada je izvukla ostatke sa mjesta pada balona u Atlantskom okeanu, ali je odbila da kaže koliko je tereta izvukao.
U dokumentu se kaže da vlada nema „kolekciju slika dna Kilin-23 korisnog tereta za analizu za optički senzor“.
Nedostatak detaljnih zaključaka o mogućnostima nadzora balona, piše Vašington Post, postavlja pitanja o odluci da se pusti da leti iznad Sjedinjenih Država prije nego što je oboren, što je Ministarstvo odbrane tada pravdalo kao priliku za prikupljanje dodatnih obavještajnih podataka.
Članak objavljen u zvaničnim novinama kineske vojske, PLA Dejli, u septembru 2020. opisuje kako se vazdušni brodovi i baloni mogu napuniti radarskom i fotoelektričnom opremom za nadzor da bi se otkrili ciljevi za napad.
Dokument NGA koji je procurio takođe sadrži sliku izbliza „neidentifikovane strukture“ prečnika oko 0,75 metara koja viri iz vrha Kilina-23, čija je namjena nejasna.
Dokument takođe sadrži sliku koju je napravio Bulger-21 i koja izgleda da direktno povezuje takav balon sa „Eagles Men Aviation Science and Technology Group“, jednom od šest kineskih kompanija koje su Sjedinjene Države sankcionisale u februaru zbog podrške programu špijunskih balona.
Kina odbacuje optužbe za špijunažu, a incident sa balonom otkriven u februaru zaustavio je napore da se stabilizuju jako zategnuti odnosi između Kine i SAD, koje traže umjerene opcije od obje zemlje.
Pentagon i Kancelarija direktora nacionalne obavještajne službe odbili su da komentarišu.
Curenje dokumenata klasifikovanih kao strogo povjerljivo pokreće nova pitanja o unutrašnjoj bezbjednosti Pentagona, piše Post.
Američka vlada je u februaru obavijestila Kongres o nekoliko prethodnih upada kineskih špijunskih balona u vazdušni prostor SAD, uključujući one u blizini Teksasa, Floride, Havaja i Guama.
Ministarstvo odbrane odbilo je da komentariše prelet udarne grupe nosača.
Pored incidenata sa kineskim balonima, dokumenti sadrže čitav niz povjerljivih informacija, sada javno objavljenih u Vašington postu.
Tako se saznaje da su prema ocjeni Odbrambene obavještajne agencije „pregovori o okončanju sukoba u Ukrajini malo vjerovatni tokom 2023. godine“.
Dosijei takođe uključuju obavještajne sažetke razgovora na visokom nivou između svjetskih lidera, kao i informacije o naprednoj satelitskoj tehnologiji koju koriste Sjedinjene Države za špijuniranje.
Oni takođe navode obavještajne podatke o saveznicima i protivnicima, uključujući Iran i Sjevernu Koreju, kao i Britaniju, Kanadu, Južnu Koreju i Izrael.
Preporučeno
Očekuje se da će takvo curenje imati dalekosežne implikacije za SAD i njihove saveznike. Šteta se još procjenjuje.
Video