Prehlada počinje blagom grebanjem u zadnjem dijelu grla. Zatim slijedi kijanje, pa kašalj i potpuna začepljenost sa ili bez groznice. I tako tokom nekoliko nepodnošljivih dana.

Virusne infekcije gornjih disajnih puteva – poznate i kao obična prehlada – pogađaju sve, obično tri puta godišnje i u proseku traju oko devet dana. Prehlade ne reaguju na antibiotike, a većina ljekova koji se izdaju bez recepta daje u najboljem slučaju skromne rezultate.

Poslednjih godina pojavila su se istraživanja koja pokazuju efikasnost drevne prakse ispiranja nosa fiziološkim rastvorom u borbi protiv prehlade kod odraslih i djece.

Ispiranje nosa fiziološkim rastvorom ne samo da smanjuje trajanje bolesti, već i smanjuje prenos virusa na druge ljude, minimizira potrebu za antibioticima i čak može smanjiti rizik od hospitalizacije pacijenta. Štaviše, košta malo i ne zahtijeva recept.

“Ja sam i vanredni docent medicine i ljekar u praksi. Kao porodični ljekar, svakodnevno se susrećem sa prehladom. Moji pacijenti su obično skeptični kada prvi put preporučim ispiranje nosa fiziološkim rastvorom. Međutim, često se vraćaju da mi kažu da im je ova praksa promijenila život. Ne samo da pomaže kod virusa gornjih disajnih puteva, već pomaže i u upravljanju alergijama, hroničnom kongestijom, postnazalnim curenjem i rekurentnim sinusnim infekcijama”, rekla je dr Meri DŽ. Skorbutako, a prenio Independent.

Povezani članci

Život

Popularni začin može da smanji efikasnost ljekova

Društvo

OPASNO GURANJE PROBLEMA POD TEPIH: Ko će biti odgovoran ako “logistički” zastoj u distribuciji ljekova ugrozi živote pacijenata sa najtežim bolestima?

Život

Zaboravite na lijekove: Ovo su prirodne metode protiv glavobolje

Šta je ispiranje nosa fiziološkim rastvorom?

Ispiranje nosa fiziološkim rastvorom je proces kojim se nosna duplja “kupa” u rastvoru slane vode. U nekim studijama, ovo se postiže pomoću bočice sa pumpom za raspršivanje.

U drugim, učesnici su koristili tradicionalni posudu koja podsjeća na čajnik.

Ova praksa ispiranja nosa potiče iz ajurvedske tradicije, koja je sistem alternativne medicine iz Indije i datira više od 5.000 godina unazad.

Pažnju šire javnosti, ova metoda privukla 2012. godine nakon što ju je poznati dr Oz demonstrirao u emisiji Opre Vinfri.

Stari grčki i rimski ljekari imali su sopstvene uređaje za ispiranje nosa. Takve prakse su čak bile razmatrane u medicinskim časopisima kao što je “The Lancet” prije više od jednog vijeka – 1902. godine.

Kako funkcioniše ispiranje nosa fiziološkim rastvorom?

Korišćenje fiziološkog rastvora za ispiranje nosa ima nekoliko ključnih prednosti. Prvo, fizički ispira ostatke iz nosnog prolaza. To ne uključuje samo sluz, već i sam virus, zajedno sa alergenima i drugim zagađivačima iz okoline.

Drugo, slana voda ima nešto nižu pH vrijednost u poređenju sa slatkom vodom. Njena kiselost stvara okruženje koje je negostoljubivo za viruse i otežava im razmnožavanje.

Treće, nazalni fiziološki rastvor pomaže u obnavljanju djelovanja dijela našeg prirodnog odbrambenog sistema, koji se sastoji od mikroskopskih, dlakastih izbočina nazvanih cilije koje oblažu površinu nosnog prolaza. Ove cilije se kreću koordinisano i djeluju poput pokretnih stepenica, izbacujući viruse i druge strane čestice iz tijela. 

Šta istraživanje pokazuje?

Studija sprovedena na više od 11.000 ljudi, objavljena u časopisu “The Lancet” 2024. godine, pokazala je da ispiranje nosa fiziološkim rastvorom, započeto pri prvim znacima simptoma i sprovedeno do šest puta dnevno, smanjuje trajanje simptomatske bolesti za približno dva dana. U međuvremenu, manje studije su pokazale da smanjeno trajanje bolesti može biti i do četiri dana.

Istraživanja su takođe pokazala da ispiranje nosa fiziološkim rastvorom može pomoći u sprečavanju širenja bolesti. Studija sprovedena na hospitalizovanim pacijentima pokazala je da je, nakon otkrivanja COVID-19 putem brisa nosa, ispiranje nosa fiziološkim rastvorom svaka četiri sata tokom perioda od 16 sati smanjilo virusno opterećenje COVID-19 za 8,9 odsto. U međuvremenu, virusno opterećenje u kontrolnoj grupi nastavilo je da raste tokom tog vremena.

Zašto je važno?

Pored toga što pomaže pacijentima da se brže osjećaju bolje, jedna od najvrednijih prednosti ispiranja nosa fiziološkim rastvorom jeste to što njegova upotreba može pomoći u smanjenju nepotrebnih propisanih antibiotika, koji doprinose rezistenciji na antibiotike.

Dobro je poznato da antibiotici ne skraćuju trajanje niti smanjuju težinu infekcija respiratornog trakta. Uprkos tome, studije su pokazale da su pacijenti srećniji kada napuste ljekarsku ordinaciju sa receptom za antibiotik u ruci.

To je možda razlog zašto se svake godine izdaje 10 miliona neodgovarajućih recepata za antibiotike za virusne infekcije respiratornog trakta. U jednoj studiji sa više od 49.000 pacijenata sa respiratornim infekcijama, antibiotici su nepotrebno propisani za 42,4 odsto pacijenata.

Jedan od razloga zašto se pacijenti sa virusnim infekcijama gornjih disajnih puteva u početku osjećaju bolje sa antibioticima je zbog njihovih antiinflamatornih svojstava koja ne djeluju ciljano. Međutim, ova korist se može bolje postići antiinflamatornim ljekovima kao što su ibuprofen ili naproksen, koji se mogu uzimati zajedno sa ispiranjem nosa fiziološkim rastvorom.

Sve u svemu, ispiranje nosa fiziološkim rastvorom je jeftina, efikasna alternativa zasnovana na dokazima koja ne samo da će skratiti trajanje bolesti već i spriječiti njeno širenje, minimizirati potrebu za nepotrebnim antibioticima i spriječiti ljude da budu u bolnici.

Šta je sve potrebno?

Za pravilno ispiranje nosa preporučuje se miješanje tri kašičice morske soli u dvije šolje prokuvane i ohlađene vode. Rastvor treba sipati flašicu s pumpicom ili špric, pa ga naliti u jednu nozdrvu, potom u drugu. Ispiranje može da se ponovi tri do šest puta dnevno, a kako se simptomi smanjuju, učestalost treba smanjivati.

Stručnjaci savjetuju da, ukoliko vas mrzi da prokuvavate vodu, uzmete onu destilovanu kako bi se izbjegli mogući mikroorganizmi.