Predsjednik opštine Radoš Žugić tvrdi da odgovornost za sporni nacrt nije na lokalnoj samoupravi, već na Ministarstvu prostornog planiranja i planeru angažovanom putem javnog tendera. Naglašava da je plan nastavak starijih dokumenata i da je Opština već dala pisano izjašnjenje te da je spremna za izradu novog plana čim zakon to omogući.
Ipak, povjerenje građana je ozbiljno poljuljano. Ukoliko njihova peticija – koju je potpisalo više od hiljadu stanovnika – ne bude uvažena, najavljuju radikalizaciju otpora, uključujući proteste i blokade puteva tokom ljetnje sezone.Javnost mora znati, poručuju iz lokalnih NVO i građanskih inicijativa, da se iza ,,razvojnog“ plana krije preraspodjela prostora po mjeri privilegovanih – dok su stvarni domaćini Žabljaka sistematski izbrisani iz karte budućnosti svog kraja.
Javna rasprava o nacrtu izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana opštine Žabljak i izvještaju o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu održana je u organizaciji Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine od 17. marta do 11. aprila ove godine.
Kako su Pobjedi kazali iz ovog ministarstva ,,u skladu sa Zakonom, trenutno je u izradi izvještaj o javnoj raspravi koji će sadržati popis svih učesnika javne rasprave, kao i obrazloženje o prijedlozima, primjedbama i sugestijama“.
– Nakon završene zakonske procedure, izvještaj će biti objavljen na internet stranici Ministarstva. Između ostalih, izvještaj ce sadržati i odgovore na primjedbe potpisnika ove inicijative – poručili su iz Ministarstva.
Dane Novosel, magistar turizma, koji se već 20 godina bavi raftingom, kazao je Pobjedi da su predali peticiju Ministarstvu urbanizma u zakonskom roku – koju je potpisalo skoro hiljadu ljudi, i to samo zato što nijesu imali više vremena.
– Da smo imali više dana i bolje uslove, potpisalo bi je i dvije hiljade ljudi. Ljudi su ogorčeni i osjećaju se prevarenima. U nacrtu plana dogodila se ogromna nepravda. Ljudi bliski vlastima na Žabljaku, uključujući pojedince iz radne grupe, ucrtali su turističke zone na svojim privatnim imanjima – i to unutar treće zone zaštite Nacionalnog parka Durmitor – konkretno u Gaju, Razvršju i na Virku. Istovremeno, lokacije koje su već decenijama prepoznate kao turističke zone, uključujući Pitomine, jednostavno su izbrisane i prebačene u zelenu zonu. To je urađeno da bi se dozvolila gradnja na novim lokacijama koje pripadaju maloj grupi ljudi – navodi Novosel.
Naglašava da to nije razvoj, već interesna preraspodjela prostora.
– Ljudi koji su čekali godinama da se njihova imanja, koja nijesu u nacionalnom parku, planiraju kao turističke zone, sada su ostavljeni bez mogućnosti da išta grade. S druge strane, neko kupi plac u nacionalnom parku za par eura, sam sebe ucrta, i sada mu to zemljište vrijedi 80 eura i više po kvadratu. A komšijama – ništa. To su apsurdi. Na primjer, ucrtani su hotelski kapaciteti na terenima gdje ima po nekoliko metara podzemne vode. Planirane su tri gondole – ne zato što su potrebne turistima, već da bi vodile direktno iz privatnih hotela onih koji su ucrtavali trasu. Ljudi koji planiraju te stvari ne razumiju potrebe turizma. Magistar sam turizma i godinama u tom poslu – znam da nam treba jedna kvalitetna gondola i nekoliko skijaških staza, a ne infrastrukturni haos – tvrdi Novosel.
Nema plana, a ni strategije
Takođe navodi da je po tom istom nacrtu plana u nekim selima planirana škola, iako tamo danas nema ni desetoro djece, u drugima – bolnica, iako grad Žabljak nema funkcionalnu bolnicu već decenijama.
– Nema plana, nema strategije, ima samo privatnih interesa. Ukoliko Ministarstvo ne prihvati primjedbe iz naše peticije – nešto ćemo morati da preduzmemo. Imamo podršku građana, advokata, ljudi koji žele pravdu. Ljudi koji su radili ovaj plan neće moći više da dođu na Žabljak bez objašnjenja. Javnost mora znati što se radilo, ko je za to odgovoran i kome sve ovo koristi – poručuje Novosel.
Predsjednik opštine Žabljak Radoš Žugić kazao je Pobjedi da je važno da građani znaju da je nacrt, koji je tema negodovanja građana, nastavak plana iz 2011. godine i plana posebne namjene za durmitorsko područje, koji je plan višeg reda.
– Dakle, sve smjernice iz tog prethodnog plana morale su se prenijeti i u ovaj. Ono što jeste veliki nedostatak ovog plana jeste što nema dovoljno kapaciteta kada je riječ o izgrađenosti i indeksima zauzetosti. Opština Žabljak ima nepovoljnu situaciju jer su svi indeksi zauzetosti već smješteni u važećim detaljnim urbanističkim planovima. Zbog toga ovaj plan ne omogućava dodatnu izgradnju u mjeri koju građani traže. Na javnoj raspravi, Dragana Aćimić, obrađivač plana, saopštila je da je primljeno na stotine zahtjeva — kada bi se svi pretočili u brojke, to bi značilo da bi se na Žabljaku izgradilo toliko objekata da bi mogli da prime i do 200.000 ljudi. To nije realno, a ni održivo – tvrdi Žugić dodajući da je problem Žabljaka što su planovi brži od razvoja infrastrukture.
– Nemamo dovoljno pitke vode, parkinga, smještajnih kapaciteta, ni kapaciteta za prečišćavanje otpadnih voda. Podržavam svaki vid građanskog aktivizma koji vodi ka kvalitetnijem planskom rješenju. Ovaj plan važi dvije godine, a Opština je već u obavezi da, nakon stupanja na snagu novog zakona o izgradnji objekata, donese odluku o izradi novog prostorno-urbanističkog plana – poručuje Žugić.
Prihvata da postoji opravdana zainteresovanost građana da budu uključeni, ali isto tako smatra neopravdanim što se potencijalna krivica prebacuje na Opštinu Žabljak – jer se ovaj plan, tvrdi on, radi na državnom nivou.
– Naručilac posla je Ministarstvo urbanizma, a ne Opština. Četrdeset druga vlada je izabrala obrađivača plana putem tendera. Postoji i Savjet za planiranje i Ministarstvo koje je nadležno. Ne postoji plan koji može zadovoljiti sve. Uvijek će biti nezadovoljnih, ali već radimo na pripremi novih planova — potpisali smo 5. maja sporazum o osnivanju agencije za izradu planske dokumentacije i zajedno sa opštinom Nikšić planiramo buduće urbanističke dokumente – ističe Žugić.
Žugić
Prihvata da treba uvažiti legitimne zahtjeve, posebno kada je riječ o građenju na ruralnim područjima.
– Iako kao Opština nijesmo donosioci ovog plana, dali smo pisano izjašnjenje. Ako se ti komentari uvrste, možemo dobiti dokument koji više odgovara interesima lokalne samouprave i stanovništva. Prostorno planiranje ne smije biti talac politike, ni lijeve ni desne. Iako sam politički aktivan, protiv sam politizacije ovih tema. Ali ako ima političkog aktivizma, i to je legitimno. Mi smo tražili da plan prepozna potrebe opštine, poput lokacija za ključna infrastrukturna postrojenja. Ono što kategorički odbacujem jeste tvrdnja da je plan rađen po diktatu ili instrukcijama bilo koga. Ako neko ima dokaze za to — neka ih iznese. Pozivao sam i Specijalno tužilaštvo da sve ispita – poručio je Žugić.
Milovan Mišo Vojinović iz NVO Društvo prijatelja Durmitora i Tare demantovao je riječi predsjednika opštine Žabljak.
– To što gradonačelnik kaže da plan možemo mijenjati za dvije godine – to su, po meni, sulude ideje, i njegove i njegovih mentora. Zašto bismo čekali dvije godine? Neka sad uvrste zahtjeve građana Žabljaka i okolnih sela, a neka iz plana izbrišu ono što su sebi ucrtali. Ne može se reći da je 80 odsto građana tražilo nešto što ne može da se ispuni. Ne mora se izaći u susret svima, ali se mora izaći onima koji godinama čekaju mogućnost da legalno razvijaju turizam i egzistenciju – tvrdi Vojinović u razgovoru za Pobjedu, dodajući da isti ti ljudi koji tvrde da nema kapaciteta za vodu, ignorišu činjenicu da lokacija Novakovići ima dovoljno pitke vode za cijelu Podgoricu – to su još sedamdesetih godina potvrdila vojna mjerenja.
Nije problem u kapacitetima
– Dakle, nije problem u kapacitetima, već u volji da se omogući ravnopravan razvoj. Postoji više od 80 seoskih domaćinstava na Žabljaku koja žele da razvijaju eko sela, etno sela, turističke kapacitete i stočarstvo. Međutim, niko od njih ne može aplicirati za IPARD projekte jer za njihova sela ne postoje urbanistički, a ni prostorni planovi – nijesu rađeni ni posljednjih 40 do 50 godina. Ljudi iz Podgorice, Nikšića, Budve dobijaju subvencije, a domaćini sa Žabljaka ne mogu ni štalu da sagrade – tvrdi Vojinović.
Dodaje da je peticiju potpisalo hiljadu ljudi – što je ogromna većina stvarnih, stalnih stanovnika Žabljaka.
– Plan koji je predat Ministarstvu urbanizma ne odgovara nikome u ovom gradu, osim uskom krugu interesno povezanih ljudi koji sada upravljaju gradom. Plan je rađen iz kancelarije. Dragana Aćimić iz Srbije, koja je radila plan, rekla nam je da nije ni obišla teren, već da je hotele i objekte ucrtavala bez provjere. Neki od hotela su ucrtani na plavnom zemljištu, a planirani su i golf tereni – i to u zaštićenom durmitorskom području, gdje se upotrebljavaju ogromne količine pesticida. Pitamo se svi: kome trebaju golf tereni? Što je sljedeće – da se zove Tramp Hotel Žabljak – poručuje Vojinović dodajući da je planirao na svojoj đedovini da izgradi autentično eko selo s najvećim auto-kampom na sjeveru, ali umjesto toga – to zemljište je proglašeno zelenom površinom.
– Ne mogu da izgradim ni štalu. Aćimić mi je rekla da mogu da se bavim zemljoradnjom. I to je sve. Ako se ovakav plan usvoji – spremni smo da organizujemo građanski otpor. Blokiraćemo put prema Nikšiću i prema mostu na Đurđevića Tari, jer nije fer da se grad devastira u korist pojedinaca. Upozoravamo da je to posljednja mjera u odbrani interesa građana – kaže Vojinović.
Napominje da se u ovoj opštini godinama gradi nelegalno, ali da je sada nelegalna gradnja ,,eksplodirala“.
– Prijatelji vlasti podižu objekte bez dozvole u roku od tri dana, bez ikakvih prijava. A nama koji smo ranije tražili legalizaciju – krivične prijave. To je sistem dvostrukih standarda. Žabljak ima potencijal da bude biser održivog turizma. Ali to nije moguće dok god se planovi kroje po mjeri
grupe pojedinaca, a ne građana i domaćina. Vrijeme je da se ljudi iz sela i iz ovog grada zaista uključe u kreiranje budućnosti svog kraja – zaključio je Vojinović.
Korupcija u Tepačkom polju
Nekoliko izvora Pobjede potvrdilo je da se u Tepačkom polju vrši nezakonita prenamjena zemljišta iz poljoprivrednog u građevinsko i to uz podršku Opštine Žabljak, koja je u tu svrhu ustupila i građevinske mašine. Mještani optužuju čelne ljude opštine da kupuju te placeve zajedno sa uticajnim lokalnim biznismenom. I pored nastojanja Pobjede da u lokalnom katastru potvrdi ove informacije, nijesu uspjeli da dobiju sagovornika na ovu temu.
Preporučeno
Video