To je u intervjuu za Pobjedu istakao ambasador Željko Perović, bivši istaknuti crnogorski diplomata i viši savjetnik u Atlantskom savezu Crne Gore. On smatra da se izborom Marte Kos Crnoj Gori šalje „najpozitivniji mogući signal“, dok Evropska komisija „pokazuje svoje stvarne namjere o integrisanju preostalih balkanskih država“.
,,No, da li Vlada i vlast u Podgorici adekvatno uzvraćaju na pruženu ruku Brisela? To možemo lako da zaključimo iz naimenovanja koja se (ne) dešavaju”, dodaje Perović.
Prema njegovom mišljenju, cijelu proteklu i još nekoliko prethodnih godina „trebalo bi skroz izbrisati“, a kao odgovor na to smatra neophodnim da se „upozori i ukaže na mnogo toga lošeg što se dešavalo i što se dešava“.
,,Desni populistički pokreti niču i jačaju, a krajnja desnica prijeti da uskoro postane zvanična ideologija u mnogim državama. Pa i u onim najbogatijim i najrazvijenijim”, dodaje on, te podsjeća da su u toku pripreme za novu preraspodijelu interesnih sfera.
Turbulencije nijesu zaobišle ni Crnu Goru koja je, kako kaže, od avgusta 2020. godine „izložena nezapamćenim pritiscima i udarima prvenstveno srpskog nacionalističko-integralističkog pokreta, zatim gebelsovskoj propagandi beogradskih medija i njihovih podgoričkih ispostava u cilju poništavanja već skroz urušenog suvereniteta.
,,Sve sa krajnjim ciljem gašenja nezavisne države, te privođenja „teritorije“, kako Crnu Goru sada nazivaju, neostvarivom ‘srpskom svetu’, navodi on.
Takođe, ukazuje kako su naši „zapadni prijatelji“ ustupcima velikodržavnim projektima i protagonistima nacionalističkih politika u posljednjih pet godina, izazvali sasvim suprotan efekat.
,,Takvim pristupom stanje u Crnoj Gori, BiH, na Kosovu i u Sjevernoj Makedoniji dovedeno je do usijanja. Nacionalizam i šovinizam poprimaju neslućene razmjere. Prozapadne snage su potisnute, a one druge, bliske malignom režimu u Moskvi – sve su jače”, zaključuje Perović za Pobjedu.
POBJEDA: Kada se osvrnemo na 2024. godinu, kako ocjenjujete sve događaje na globalnom nivou koji su uzdrmali mnoge odnose i doskorašnja partnerstva?
PEROVIĆ: Kad bi se moglo, 2024. godinu bi trebalo što prije zaboraviti. Ili, skroz izbrisati i 2024, i nekoliko godina prije nje. I na svjetskom, na evropskom i na balkansko-crnogorskom planu. Kako to nije moguće, potrebno je upozoriti i ukazati na mnogo toga lošeg što se dešavalo i što se dešava.
Dok dva velika rata ili, bolje reći, dva zločinačka poduhvata – onaj na Bliskom Istoku i onaj u Ukrajini – poprimaju zastrašujuće razmjere, teroristički akti širom svijeta se multiplikuju, retrogradne snage i pokreti rastu, a empatija i saosjećaj sa ugroženima širom planete izostaju. Povećavaju se razlike između bogatih i moćnih sa jedne, i siromašnih i slabih sa druge strane. Veliki migratorni talasi neminovno podstiču jačanje konzervativnih i nazadnih snaga širom svijeta. Desni populistički pokreti niču i jačaju, a krajnja desnica prijeti da uskoro postane zvanična ideologija u mnogim državama. Pa i u onim najbogatijim i najrazvijenijim.
Sve je vidljivije i jasnije da biva ugrožen međunarodni poredak uspostavljen nakon Drugog svjetskog rata, a koji je najvećem broju zemalja nudio kakvo-takvo spokojstvo. Vidi se, osjeća se zebnja i velika neizvjesnost, jer današnji svijet sve više podsjeća na onaj nakon Prvog svjetskog rata. Teku pripreme za novu preraspodjelu interesnih sfera.
Bez ozbiljne diplomatske mreže nema uspješne diplomatije niti ostvarenja ključnih vanjskopolitičkih ciljeva
Velike sile su i tokom proteklih decenija prilično bezobzirno sprovodile svoje nadmene interesne politike, ali su se balans i međunarodni mir održavali. Jedine tri preostale stvarne super-sile – SAD (u svakom pogledu), Kina (ekonomski) i Rusija (još uvijek vojno) – u ostvarivanju svojih interesa danas se sve manje pridržavaju pravila uspostavljenih nakon završetka Drugog svjetskog rata. Prvenstveno Rusija, pa zatim Kina ekonomskom politikom, ali i prva zemlja demokratije SAD najavama (re)izabranog predsjednika Donalda Trampa o Grenlandu, Panami i Kanadi najavljuje preduzimanje nekontrolisanih i po svjetski mir opasnih koraka u spoljnoj politici ugrožavajući time međunarodnu bezbjednost i ono najdragocjenije: uspostavljeni poredak i međunarodni mir.
POBJEDA: Koji su događaji iz zemalja okruženja – i u kojoj mjeri – uticali na prilike u samoj Crnoj Gori?
PEROVIĆ: Negativni trendovi u čitavom svijetu sa neizbježnim posljedicama se neminovno reflektuju i na balkansko okruženje, time i na Crnu Goru.
Crna Gora je posljednjih nekoliko godina, tačnije za trajanja tri vlade od avgusta 2020, i spolja i iznutra izložena nezapamćenim pritiscima i udarima prvenstveno srpskog nacionalističko-integralističkog pokreta, zatim gebelsovskoj propagandi beogradskih medija i njihovih podgoričkih ispostava u cilju poništavanja već skroz urušenog suvereniteta. Sve sa krajnjim ciljem gašenja nezavisne države, te privođenja „teritorije“, kako Crnu Goru sada nazivaju, neostvarivom „srpskom svetu“.
Nenajavljena posjeta glavnog regionalnog remetilačkog faktora Milorada Dodika direktno na povratku iz Moskve sa instrukcijama dobijenim u Kremlju, zatim neglasanje za prijem Kosova u Savjet Evrope, stalno kvarenje do tada prijateljskih odnosa sa Hrvatskom i BiH, odavanje NATO i drugih važnih podataka beogradskom mentoru, samo su neki od događaja koji su obilježili kontinuirani rad crnogorske vlasti tokom protekle godine
Tokom protekle godine, crnogorska vlast predvođena glavnim kolaboracionistima iz bivšeg Demokratskog fronta (DF), dobrovoljnim glavnim negativcima iz Demokrata i marionetskom vladom klimoglava predvođena nedoraslim premijerom Milojkom Spajićem, činila je sve da pokvari odnose sa prijateljskim susjedima – prije svega Hrvatskom, Bosnom i Hercegovinom i Kosovom. Time su željeli i da pokvare iznenadnu šansu za brži ulazak Crne Gore u EU, kao glavni strateški cilj naše zemlje. Nenajavljena posjeta glavnog regionalnog remetilačkog faktora Milorada Dodika direktno na povratku iz Moskve sa instrukcijama dobijenim u Kremlju, zatim neglasanje za prijem Kosova u Savjet Evrope, stalno kvarenje do tada prijateljskih odnosa sa Hrvatskom i BiH, odavanje NATO i drugih važnih podataka beogradskom mentoru, samo su neki od događaja koji su obilježili kontinuirani rad crnogorske vlasti tokom protekle godine.
Golom upotrebom sile sprečava se formiranje vlasti u Šavniku i Budvi, zadugo i u Andrijevici. Kontinuirano ponašanje uprave rubnih opština Pljevalja i Berana kao da su u sastavu susjedne države i provociranje slabašne i nemoćne vlade da se tome odupre, te skandalozno formiranje vlasti u Podgorici po direktivi iz Beograda, samo govori o potpunom posrnuću crnogorskog društva. Nekompetentnost i nesposobnost kompletnog, prethodno planski uništenog bezbjednosnog sektora, nasilje stalno prisutno u svakodnevnom životu crnogorskih građana, nesankcionisano djelovanje nasilnika i kriminalnih klanova, dvije nezapamćene tragedije na Cetinju – prava su slika današnje Crne Gore.
POBJEDA: Što su moguće posljedice pritisaka aktuelne vladajuće većine u Srbiji na zemlje regiona, posebno na Crnu Goru (preko njihovih partnera u crnogorskoj vlasti)?
PEROVIĆ: Naš region, tzv. Zapadni Balkan, nakon pada malignog režima Slobodana Miloševića koji je izazvao i vodio četiri krvava rata (i sva četiri izgubio) i kratkog predaha relativne stabilizacije, od ustoličenja presvučene radikalske vlasti Aleksandra Vučića prije više od decenije, ponovo je, nažalost, turbulentan i nestabilan. Beogradskim vlastodršcima, nastavljačima radikalske politike sa početka i kraja prošlog vijeka i njihovim kartografima iz značajnog dijela intelektualne elite i vrha SPC, uvijek željnih tuđih teritorija, nauk nije bio dovoljan. I prionulo se stvaranju „srpskog sveta“ – Velike Srbije pod drugim imenom. Nikad ugasle pretenzije prema susjednim državama ovog puta su još ogoljenije i razornije. Negativan uticaj zvaničnog Beograda, antizapadna politika koja se tamo vodi, uticaj ruske destruktivne politike ponovo čine region taocem srpske politike, a cio Balkan više „buretom baruta“ nego „zonom mira“.
Nekompetentnost i nesposobnost kompletnog, prethodno planski uništenog bezbjednosnog sektora, nasilje stalno prisutno u svakodnevnom životu crnogorskih građana, nesankcionisano djelovanje nasilnika i kriminalnih klanova, dvije nezapamćene tragedije na Cetinju – prava su slika današnje Crne Gore
Vladajući režim u Beogradu miješa se, ogoljeno i bez pardona, u unutrašnje stvari u Crnoj Gori. Preko svojih glavnih eksponenata u vlasti, predstavnika bivšeg DF i prve rezerve Demokrata, koordinira i usmjerava destruktivne radnje sa osnovnim ciljem destabilizacije svih društvenih procesa, zaustavljanja njenog evropskog puta, urušavanja institucija i same države. Od nekadašnje parole „Ne damo svetinje“ prešlo se na „ne damo Andrijevicu, Šavnik, Budvu“… To jest: ne damo Crnu Goru – Crnogorcima.
S druge strane, naši „zapadni prijatelji“ ustupcima koje čine velikodržavnim projektima i protagonistima nacionalističkih politika u posljednjih pet godina, izazvali su, očigledno je, sasvim suprotan efekat. Takvim pristupom stanje u Crnoj Gori, BiH, na Kosovu i u Sjevernoj Makedoniji dovedeno je do usijanja. Nacionalizam i šovinizam poprimaju neslućene razmjere. Prozapadne snage su potisnute, a one druge, bliske malignom režimu u Moskvi – sve su jače.
POBJEDA: Kakvu je poruku Crnoj Gori poslala Evropska unija, odnosno Evropska komisija izborom Marte Kos za novu komesarku za proširenje i da li će naša zemlja nastaviti da slijedi vanjsku politiku EU?
PEROVIĆ: Nadamo se da ključni zapadni partneri sve više uviđaju svoje greške i zablude u politici koju posljednjih godina vode prema Crnoj Gori i regionu, i da prepoznaju ko su stvarne proevropske snage u našoj zemlji.
U tom smislu, izborom Marte Kos za novu komesarku za proširenje Crnoj Gori se šalje najpozitivniji mogući signal. Samim tim što se radi o izboru kandidatkinje iz Slovenije, sa kojom je Crna Gora donedavno živjela u istoj državi, logično je da je tražena osoba koja najbolje poznaje stanje u regionu. Slovenija, nakon što je „izgurana“ iz Jugoslavije, sve vrijeme pokazuje dobronamjernost prema svim novonastalim državama, a posebno prema Crnoj Gori. Gospođa Kos sa svojom kredibilnom i značajnom biografijom najbolji je mogući izbor. Njeni prvi nastupi to i potvrđuju. Dakle, Evropska komisija takvim profilom komesarke za proširenje jasno pokazuje svoje stvarne namjere o integrisanju preostalih balkanskih država u punopravno članstvo EU.
No, iz prethodnog pasusa. Bila je to demonstracija opasne površnosti u sagledavanju stanja u kojem su crnogorska država i društvo. Takvim pristupom i gospođa Marta Kos i EU ne samo što idu naruku proruskim i prosrpskim strankama, koje su ključni činioci vlasti u Crnoj Gori, nego rizikuju da, makar i nehotice, postanu neprijatelji istinski prozapadnim snagama.
Preporučeno
No, da li Vlada i vlast u Podgorici adekvatno uzvraćaju na pruženu ruku Brisela? To možemo lako da zaključimo iz naimenovanja koja se (ne) dešavaju.
Video