Evropska unija potvrđuje punu i nedvosmislenu posvećenost perspektivi članstva Zapadnog Balkana u Evropskoj uniji, uz napomenu da je budućnost Zapadnog Balkana u Uniji i da je proširenje realna mogućnost koju treba iskoristiti, navodi se u večeras usvojenoj Deklaraciji na samitu EU–Zapadni Balkan, koji se održava u Briselu.

U dokumentu se ističe da su lideri Evropske unije i njenih država članica, u konsultaciji sa partnerima sa Zapadnog Balkana, zaključili da današnji samit pokazuje snagu odnosa i koristi koje on donosi građanima. Istovremeno se navodi da ruska agresija na Ukrajinu i rastući geopolitički izazovi dodatno ističu potrebu za jačanjem veza između EU i Zapadnog Balkana.

Kako se navodi, samit predstavlja najznačajniju priliku u godini za ponovnu potvrdu strateškog partnerstva između Evropske unije i Zapadnog Balkana.

U Briselskoj deklaraciji pozdravlja se novi dinamizam i napredak postignut od poslednjeg samita i naglašava da je ubrzanje procesa pristupanja, zasnovano na kredibilnim reformama partnera, pravednim i rigoroznim uslovima i principu sopstvenih zasluga, u obostranom interesu.

U dokumentu se navodi da odsustvo normalizacije odnosa između Prištine i Beograda i dalje koči oba partnera na njihovom evropskom putu i da svi sporazumi postignuti u dijalogu moraju biti sprovedeni, posebno Sporazum o putu ka normalizaciji i njegov Aneks.

Povezani članci

Politika

Rješenja za Crnu Goru: Države mentori, britanski angažman i „koalicija za Evropu“

Politika

Uplitanje Vlade i političara smanjilo povjerenje u nezavisnost sudstva

Politika

Bugenhout: Crna Gora iskrena u svojoj političkoj volji da postane naredna članica EU

“Podrška u okviru Fonda za reforme i rast Zapadnog Balkana uslovljena je konstruktivnim angažovanjem partnera, uz mjerljiv napredak i opipljive rezultate u normalizaciji njihovih odnosa”, navodi se u Deklaraciji.

Ističe se da je proširenje geostrateška investicija u mir, bezbjednost, stabilnost i prosperitet, kako je navedeno u Granadskoj deklaraciji, kao i da hitni izazovi našeg vremena zahtijevaju održiv zamah. Zemlje koje teže članstvu pozvane su da pojačaju reformske napore, dok se od EU očekuje da ojača svoje unutrašnje temelje i sprovede neophodne reforme.

“EU pozdravlja posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana evropskim vrijednostima i principima, u skladu sa međunarodnim pravom, primatom demokratije, osnovnim pravima i vladavinom prava, i očekuje da se ta posvećenost pokaže i riječima i djelima”, navodi se u tekstu, uz poseban akcenat na slobodu izražavanja, nezavisne i pluralističke medije, rodnu ravnopravnost i snažnu ulogu civilnog društva, kao i na garantovanje prava i jednakog tretmana pripadnika manjina.

U dokumentu se dodaje da inkluzivna regionalna saradnja, pomirenje i dobrosusjedski odnosi ostaju ključni za izgradnju zajedničke budućnosti, kao i za sprovođenje međunarodnih sporazuma u dobroj vjeri, uključujući Prespanski sporazum sa Grčkom i Ugovor o prijateljstvu, dobrosusjedstvu i saradnji sa Bugarskom.

Naglašava se da su potrebni dalji odlučni napori u njegovanju pomirenja i regionalne stabilnosti, kao i u pronalaženju i sprovođenju konačnih, inkluzivnih i obavezujućih rješenja za regionalne i bilateralne sporove, ukorenjene u nasleđu prošlosti, u skladu sa međunarodnim pravom, uključujući pitanja sukcesije, nestalih lica i ratnih zločina.

U Deklaraciji se ističe i nepokolebljiva podrška Ukrajini u odbrani njenog suvereniteta i teritorijalnog integriteta od, kako se navodi, ničim izazvane i nezakonite ruske agresije, kao i podrška pravednom i trajnom miru zasnovanom na Povelji UN i međunarodnom pravu.

Ponovo se naglašava značaj usklađivanja sa Zajedničkom spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, uključujući sprovođenje restriktivnih mjera, uz pohvale partnerima koji su već u potpunosti usklađeni i poziv ostalima da slijede taj primjer.

EU ističe da ostaje posvećena postepenom približavanju partnera sa Zapadnog Balkana tokom samog procesa proširenja, kroz postepenu i reverzibilnu integraciju zasnovanu na zaslugama, koja građanima donosi konkretne koristi i priprema teren za pristupanje.

U dokumentu se navodi i napredak u integraciji partnera u jedinstveno tržište EU, uključujući pristupanje SEPA sistemu, digitalne inicijative, smanjenje troškova rominga i jačanje granične, energetske, transportne i digitalne povezanosti.

Ističe se da će Plan rasta ubrzati socio-ekonomsku konvergenciju regiona sa EU, uz uslov sprovođenja neophodnih reformi, kao i da Zajedničko regionalno tržište predstavlja ključni korak ka dubljoj integraciji.

Ukazuje se i na potrebu daljih napora u upravljanju migracijama, borbi protiv trgovine ljudima, korupcije, trgovine drogom, organizovanog kriminala, terorizma i nasilnog ekstremizma.

Na kraju se naglašava značaj strateške komunikacije i izgradnje povjerenja i društvenog konsenzusa o koristima proširenja.

-Računamo na partnere sa Zapadnog Balkana da svojoj javnosti jasno saopšte da EU ostaje najbliži partner regiona, glavni donator, investitor i trgovinski partner- navodi se u dokumentu, uz najavu narednog samita EU–Zapadni Balkan u Crnoj Gori u junu 2026. godine.

Na kraju se dodaje da se Srbija nije usaglasila sa Deklaracijom.