FILM I MUZIKA
Alain DelonOpisivan kao najljepši muškarac na filmskom platnu, Parižanin Alain Delon bio je jedna od vodećih evropskih filmskih zvijezda 1960-ih i 70-ih godina – zlatnog doba francuske kinematografije. Proslavio se po ulozi žestokog momka na platnu u hitovima među kojima su Samuraj i Borsalino.
Glumio je u više od 90 filmova.
Posljednjih godina je bio lošeg zdravlja, povukao se iz javnosti i živio kao pustinjak. Nedavno je raspad njegove porodice punio naslovne strane u Francuskoj.
Imao je s dvije žene kćerku i dva sina, od kojeg jednog nikada nije priznao. Doživio je da su mu se djeca međusobno javno vrijeđala, optuživala i napadala u medijima.
Posljednje značajnije javno pojavljivanje bilo je primanje počasne Zlatne palme na filmskom festivalu u Kanu u maju 2019.
U februaru 2024. policija je u njegovoj kući pronašla 72 komada oružja i 3.000 metaka – sve bez dozvole.
Umro je 18. avgusta 2024. u 89. godini.
James Earl Jones
Američki glumac koga znamo iz desetina filmova, ali čija je najpoznatija uloga vjerovatno ona u kojoj se zapravo nije pojavio – glas Dartha Vadera u originalnoj trilogiji Ratova zvijezda. Takođe je pozajmio svoj „duboki glas, dublji od okeana“ Mofasi – kralju lavova.
James Earl Jones je imao zapaženu pozorišnu karijeru – osvojio je dvije nagrade Tony.
Umro je 9. septembra 2024. u 93. godini.
Donald Sutherland
Kanadski glumac s rolama u više od 200 filmova i emisija. Legendarne uloge su mu u filmovima The Dirty Dozen (1967.), M*A*S*H (1970.), ratne komedije Kelly's Heroes (1970.) koju je vodio Clint Eastwodd, Klute (1971.), n Lock Up (1989.), JFK (1991.)…
Godine 2017. dobio je počasnog oskara za životno djelo.
Bio je angažovani antiratni aktivista.
Umro je 20. juna 2024. u 88. godini.
David Soul
David Soul se proslavio kao Ken „Hutch“ Hutchinson, polovina policijskog para Starsky & Hutch, postavši jedna od najvećih TV zvijezda 1970-ih. Slava američkog glumca dovela je do paralelne muzičke karijere i dva britanska hita broj jedan, Don't Give Up On Us Baby i Silver Lady. Kasnije se preselio u Veliku Britaniju gdje je glumio u pozorištu i na televiziji.
Ženio se pet puta, hapšen je 1980-ih zbog napada na svoju tadašnju suprugu Patti Carnel Sherman, koja je tada bila u sedmom mjesecu trudnoće.
Umro je 4. januara 2024. u 80. godini.
Shannen Doherty
Počela je da glumi još kao dijete. Prva velika filmska uloga Shannen Doherty bila je u crnoj komediji Heathers iz 1988. Uslijedile su četiri sezone TV serije Beverly Hills. TV serija je pratila grupu tinejdžera u glamuroznom okruženju Beverly Hillsa. Glumila je Brendu, djevojku sa Srednjeg zapada koja je sa svojom porodicom preseljena u bogato predgrađe Los Anđelesa. Doherty se također pojavila u TV seriji Charmed i filmu Mallrats.
Umrla je 13. jula 2024. u 53. godini od raka.
Liam Payne
Pjevač pop grupe One Direction koja se proslavila nakon Paynovog nastupa se kao u seriji The X Factor 2010. Iako su osvojili tek treće mjesto u talent showu, postali su jedan od najvećih britanskih bendova 21. stoljeća, s četiri albuma broj jedan u Velikoj Britaniji i singlovima na vrhovima ljestvica diljem svijeta.
Pognuo je 16. oktobra 2024. u 31. godini, nakon pada s balkona jednog hotela u glavnom gradu Argentine. Iako je prilikom pada bio pod jakim dejstvom narkotika pet osoba je optuženo za njegovu smrt.
Quincy Jones
Jedan od najvećih muzičkih producenata 20. stoljeća, Quincy Jones je započeo karijeru radeći s Frankom Sinatrom. 1980-ih je producirao dva najuspješnija LP-a Michaela Jacksona – Thriller i Bad – kao i koautor nekoliko pjesama. Quincy Jones takođe je osmislio humanitarnu pjesmu, We Are The World.
Umro je 3. novembra 2024. u 91. godini.
Kris Kristofferson
Glumac i muzičark, Kris Kristofferson je imao uspjeha kao izvođač, ali je veći utiecaj imao kao tekstopisac. Napisao je hitove uključujući Help Me Through The Night i Me And Bobby McGee. Glumio je u filmovima Pat Garrett & Billy The Kid, Heaven's Gate i – oslanjajući se na svoju muzičku pozadinu u rimejku Zvijezda je rođena 1977., zajedno s Barbrom Streisand.
Umro je 28. septembra 2024. u 88. godini.
Françoise Hardy
Francuska kantautorka poznata po melanholičnim baladama. Pojavila se na muzičkoj sceni 1962. i postala kulturna ikona koja je inspirisala Micka Jaggera i Boba Dylana. Simbol je francuskog Yé-yé (da, da) pop pokreta, tako nazvanog zbog svog naginjanja engleskoj muzici.
Proteklih 20 godina bila je teško bolesna.
Umrla je 11. juna 2024. u 80. godini.
POLITIKA
Jimmy Carter
39. predsjednik SAD koji je došao na vlast 1977. godine, nakon skandala Watergate. Pomogao je u postizanju istorijskog mirovnog sporazuma između Egipta i Izraela 1978, ali je ostao upamćen i po neuspjehu u suočavanju s talačkom krizom u Iranu i sovjetskom invazijom na Avganistan.
Nakon što je napustio dužnost, neumorno se angažovao u mirovnim misijama, među ostalim i 1994. u Bosni i Hercegovini, zaštiti životne sredine i odbrani ljudskih prava.
Nobelovu nagradu za mir dobio je 2002. godine.
Umro je 30. decembra 2024. u 100. godini.
Aleksej Navaljni
Najistaknutiji ruski opozicini političar, Aleksej Navaljni vodio je nemilosrdnu kampanju protiv predsjednika Vladimira Putina, optužujući ga da vodi korumpiranu i „feudalnu“ državu. Nakon što je preživio ponovljene pokušaje trovanja, Aleksej Navaljni je umro 16. februara 2024. pod misterioznim okolnostima u ruskom zatvoru. Imao je 48 godina.
Alex Salmond
Vodeća osoba u škotskom nacionalističkom pokretu, Alex Salmond je bio premijer Škotske od 2007. do 2014. Vodio je 2014. neuspješnu kampanju za referendum za nezavisnost Škotske. Kasnije je u izazvao kontroverze nakon što je napustio Škotsku nacionalnu stranku i osnovao suparničku nacionalističku stranku , Alba.
Umro je 12. oktobra 2024. u 70. godini.
KNJIŽEVNICI, NAUČNICI
Paul Auster
Američki autor Njujorške trilogije – zbirke detektivskih priča s filozofskim obratom, skoncentrisanih na sumnjivi kvartet privatnih detektiva po imenu Plavi, Smeđi, Crni i Bijeli. Autor je romana Timbuktu i The Brooklyn Follies. Paul Auster je hvaljen zbog britkog dijaloga, a knjige su mu prevedene na više od 40 jezika.
Umro je 30. aprila 2024. i 77. godini.
Alice Munro
Prva Kanađanka dobitnica Nobelove nagrade za književnost.
Pisala je o ruralnom životu u njenoj domovini.
Prva je književnica koja je dobila Nobelovu nagradu primarno za kratke priče.
Umrla je u 13. maja 2024. u 93. godini.
Peter Higgs
Britanski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 2013, koji je dao ime „Higgsovom bozonu“, čestici koja pomaže objašnjenje zašto osnovne građevne jedinice Svemira – atomi – imaju masu.
Postojanje čestice potvrdili su 2012. naučnici koji su koristili Veliki hadronski sudarač – najjači akcelerator čestica na svijetu koji se nalazi u Cernu u Švajcarskoj.
Higgsova reakcija kada se njegovo djelo potvrdilo bila je da je rekao da je vrlo lijepo ponekad biti u pravu.
Umro je 8. aprila u 95. godini.
Daniel Kahnemann
Američko-izraelski psiholog koji je napisao bestseler „Razmišljanje, brzo i sporo“. Knjigom je oborio jednu od centralnih ideja na kojima se zasniva ekonomija – da su ljudi racionalna bića koja uvijek djeluju iz vlastitog interesa. Daniel Kahnemann je sugerisao je da, naprotiv, ljudi često djeluju iracionalno, na temelju instinkta. Godine 2002. dobio je Nobelovu memorijalnu nagradu za ekonomiju.
Umro je 27. marta 2024. u 90. godini.
SPORTISTI
Franc Bekenbauer
Njemački fubaler Franz Beckenbauer s nadimkom „Der Kaiser“ (car( smatran je jednim od najvećih fudbalera svih vremena. Osvojio je Svjetsko prvenstvo kao kapetan Zapadne Njemačke 1974. i ponovno podigao trofej kao trener 1990.
Nastupio je 582 puta za Bayern München i osvojio njemačku prvu ligu i kao igrač i kao menadžer.
Umro je 7. januara 2024. u 79. godini.
Kelvin Kiptum
Preporučeno
Život svjetskog rekordera u muškom maratonu Kelvina Kiptuma tragično je prekinut u saobraćajno nesereći u njegovoj Keniji 11. februara 2024. Tri mjeseca ranije 24-godišnji trkač na duge staze je poboljšao rekord svog sunarodnika Eliuda Kipchogea, završivši maraton u Čikagu za dva sata i 35 sekundi.
Video