U Crnoj Gori su tokom prošle godine sklopljena 2852 zakonska braka. Broj pravosnažno razvedenih brakova je 853, broj sklopljenih brakova u 2024.godini je manji za 17,9 posto u odnosu na 2023. godinu, a statistika brakova za 2024.godinu bilježi porast razvedenih brakova za 10,1 posto u odnosu na godinu ranije, po podacima Uprave za statistiku Monstat.
Ratovi, sankcije, uništenje dijela industrijske proizvodnje, kasnije i korona, kaže Doderović, su izazovi sa kojima se crnogorsko društvo suočava, te je to neminovno uticalo i na porodice.“Primjera radi 1990.godine bila su sklopljena 3853 braka, a bilo je razvedenih 324,. 2020.godina kada je sklopljeno 2026 brakova, a razvedeno 784 braka. Posle 2020.godine slijedi porast sklopljenih brakova, taj broj je 2023.godine bio 3474, a razvedenih 775 brakova, što jasno govori da je korona ostavila strašne posledice po naše stanovništvo, otprilike to je bila godina kada je najmanje sklopljeno brakova, a možemo da vidimo da je bio značajan broj onih koji su se razvodili”, navodi Doderović.
Različiti su, kako kaže, razlozi za razvod braka.
“Često se događa da su očekivanja jedno, a da je brak drugo, spominju se materijalni uslovi, spominje se kocka, spominje se korištenje droga i opijata, čak i nerazumno trošenje novca od strane jednog partnera. Često se spominje jedna emotivna nestabilnost, zdravstveni razlozi, što znači da je čitava serija psiho socioloških razloga koji utiču na stabilnost braka. Kod nas je dužina braka nešto oko 13 godina, i ono što je tako jednako interesantno povezane su godine kad mladi stupaju u brak, tako da je na primjer 1990.godine godine nevjeste su bile 24 godine, a godine mladoženje 29 godina, 2023.godine godine mlade su 28 godina, a mladoženje 31 godina. Kako odmiče vrijeme vidimo da bračni partneri u starijim godinama stupaju u bračnu zajednicu. U prvoj godini bračne zajednice dođe do razvoda u 4,3 posto slučajeva, u prvih 10 godina je nešto preko 30 posto razvoda, i posle 20 godina braka razvodi se 26 posto, što znači da i oni koji su bili duže vremena u braku, imaju više od tih statističkih 13 godina staža, završe razvodom na zakoniti način. Ovo su sve statistički podaci formalno sklopljenih brakova i onih koji su zakonski razvedeni”, rekao je Doderović.
Brak je u krizi, cijeni Doderović, s stanovišta porodičnog prava traže se drugačije forme uređenja zajedničkog života.
Tradicionalna uloga žene se promijenila, objašnjava Doderović, pa tako ni djeca u braku nijesu garancija da će brak opstati jer crnogorskim društvom vlada epidemija porodičnog nasilja.
“Zaista smo suočeni sa jednom epidemijom porodičnog nasilja i to jasno govori da ženska populacija nije više u situaciji da trpi neke tako agresivne oblike ponašanja. Da li se položaj žene popravio u međuvremenu, ako pratimo od devedesetih godina, jeste, a promjena sistema vrijednosti najviše urušava tu patrijarhalnu porodicu, koja je počivala često na enormnim žrtvama žene. Žena je bila u situaciji da često ne radi, da je zavisna od materijalnih razloga i da je muž bio taj koji raspolaže novcem. Zdravstveni problemi zajedno sa materijalnim problemima čine jedan spoj koji dejstvuje na ubrzano urušavanje tradicionalne porodice”, istakao je Doderović.
Dvije trećine od 25 opština, kaže Doderović, nalaze se u stanju negativnog prirodnog priraštaja, pri čemu jenajkritičniji sjever Crne Gore.
Ističe da se pproces pražnjenja sjevera Crna Gore ne zaustavlja.
Preporučeno
“Sjever Crne Gore se ne suočava samo sa velikom prosječnom starošću, mi sada imamo situaciju da žene intenzivnije napuštaju sjever nego muška populacija, kad govorimo o reproduktivnom periodu, i mi ćemo da vidimo da su žene u tom socijalnom pritisku bile izložene više eksploataciji, više diskriminaciji, tako da su one bježale sa sjevera, pa imamo poremećaj na bračnom tržištu gdje nedostaje veliki broj žena, i ta razlika se pogoršava, možemo reći iz mjeseca u mjesec”, zaključio je Doderović.
Video