Svečanosti su, kako je saopšteno, prisustvovale porodice palih boraca i zainteresovani građani koji baštine vrijednosti antifašističke borbe, te delegacije OBNOR-1941-1945 Glavni Grad Podgorica, Cetinja i Kotora.
Nakon polaganja cvijeća prisutne delegacije pozdravio je domaćin skupa, Veselin Rudović, predsjednik OBNOR-a 1941 – 1945 Cetinje.“Evo nas ponovo tu na Košćelama dje je tog 15. jula 1941. godine grupa gerilaca iz ovih krajeva Ljubotinja i Ceklina pod komandama kapetana Jakova Kusovca i političkog rukovodioca KPJ Mila Lubarde uspjela da zaustave motorizovani italijanski bataljon divizije Mesima sa preko 800 vojnika, koji se kretao iz pravca Rijeke Crnojević prema Cetinju. Upravo ovdje su ih sačekali i nanijeli najveći poraz fašistima u porobljenoj Evropi do tada”, naveo je Rudović.
Rudović se zahvalio Radojeviću, Boroviću, Radmili Čagorović i svim prisutnim delegacijama na prisustvu skupu.
Radojević je rekao da je bitka na Košćelama bila jedna od najslavnijih bitaka ne samo u julskom ustanku crnogorskog naroda, nego i uopšte jedna od najslavnijih borbi oslobodilačkog rata naroda i narodnosti Jugoslavije u periodu 1941-1945. godine.
“Na ovom tradicionalnom mjestu našeg okupljanja, ovdje na slobodarskim Košćelama, velika mi ječast i ponos da vas sve srdačno pozdravim ispred SOBNOR-a Crne Gore i da Vam se obratim, povodom 13. jula – dana ustanka crnogorskog naroda i danas 15. jula povodom 83. godina od slavne bitke ovdje na Košćelama. Ovdje smo se danas okupili da izrazimo dužno poštovanje svima koji su u borbi za svoje ideale, slobodu platili najvećom mogućom ocjenom – svojom glavom, da se sa pijetetom sjetimo svih naših slobodarskih predaka i onih koji počivaju ovdje ali i mnogih bez groba i mramora širom nekadašnje domovine. Cijena života je najveća vrijednost od svih vrijednosti, ali trinaestojulski borci nijesu žalili svoje živote kada je u pitanju domovina i njena sloboda”, rekao je Radojević.
Prema njegovim riječima, to je događaj koji je uvrstio vrhunske vrijednosti Crnogoraca u svjetsku kulturnu baštinu.
“Ovaj opštenarodni ustanak predstavlja jedinstveni fenomen u Drugom svjetskom ratu na tlu Evrope gdje su došle do izražaja sve duhovne i moralne i ratničke vrline Crnogoraca. Danas nas dijeli 83. godina od 13. jula 1941. godine kada su u rano jutro 13. jula 1941. godine pukle prve oslobosilačke puške na Virpazaru, Košćelama, Mišićima, Brajićima, Čevu i otpočeo je širom Crne Gore oružani ustanak. Za nekoliko dana se pod oružjem našlo 32.000 boraca koji su oslobodili skoro čitavu Crnu Goru, sem nekoliko gradova koji su bili pod opsadom. Već tokom prvog dana ustanka oslobođena su mjesta Virpazar, Čevo, Rijeka Crnojevića i dio primorja od Miločera do Sutomora. U velikom dijelu Crne Gore gerilske borbe su tokom 14, 15. i 16. jula prerasle u opštenarodni ustanak. Pravi biser našeg ustanka je pobjeda ovdje na Košćelama u razbuktaloj ustaničkoj vatri, 15. jula 1941. godine, gdje su gerilski odredi iz Gornjeg Ceklina i Ljubotinja do nogu potukli motorizovani bataljon italijanske divizije,,Mesina’’. Gerilci su bili naoružani puškama i samo jednim mitraljezom, sa malom količinom bombi i municije”, dodao je Radojević.
Kako je kazao, na ovom mjestu mala grupa ustanika nanijela je katastrofalan poraz okupatoru.
“U žestokom okršaju koji je trajao oko 8 časova, italijanskim dobro naoružanim jedinicama ustanici su naneli teške gubitke. Uništen je gotovo čitav bataljon od oko 800 vojnika. Bilans ove značajne bitke bio je: preko 70 mrtvih neprijateljskih vojnika i oko 700 zarobljenih, od kojih je 110 bilo teško ranjenih, dok je sa lakše zadobijenim ranama bilo oko 300 Italijana. Na strani partizanskih gerilaca, kojih je ukupno bilo oko 110, računajući u tu cifru i one koji su samoinicijativno priskočili u pomoć u toku same borbe i jedan broj seljaka koji su donosili municiju, nije na sreću bilo žrtava, izuzev što je jedan gerilac lakše ranjen, što zvuči upravo nevjerovatno. Bila je to jedna od najslavnijih bitaka ne samo u julskom ustanku crnogorskog naroda, nego i uopšte jedna od najslavnijih borbi oslobodilačkog rata naroda i narodnosti Jugoslavije u periodu1941-194”, kazao je Radojević.
Ustanak i sve njegove bitke su bile velike, a posebno bitka ovdje na Košćelama bila je, dodaje, pravi svetionik koji je obasjao tada porobljenu Evropu.
“Neka je slava herojima i vitezovima trinajestojulskih ustanika i poginulim borcima i herojima ovog slobodarskog kraja. Njima pripada slava i nezaborav, a uvaženim porodicama i rodbini ostaje na ponos što su ih takve imali. Zato svima nama, a posebno mladim generacijama, ostaje trajna obaveza da uče na njihovim primjerima i čuvaju njihova djela od nezaborava. Sa tom željom Vas sve pozdravljam uz zahvalnost našoj boračkoj organizaciji i našem predsjedniku Veselinu Rudoviću sa saradnicima, na uvijek srdačnom dočeku ovdje u Košćelama i Ljubotinju sa iskrenom
željom da i u narednom periodu provodimo ove časne ideje i tekovine, za koje su živote dali najbolji sinovi i kćeri naše domovine”, zaključio je.
Istog dana prisutne delegacije su položile vijenac na Spomenik palim borcima u Ljubotinju, na kojem su uklesana imena 281 poginula borca sa Ljubotinja i sedam narodnih heroja.
Preporučeno
“Nakon svečanosti mještani ovog kraja i OBNOR-a 1941-1945 Cetinje za sve prisutne su priredili koktel i druženje”, zaključuje se u saopštenju.
Video