Vujanović: Ovo je bila borba za sve žene

Vujanović: Ovo je bila borba za sve žene

Standard

14/01/2023

12:41

Sutkinja Vrhovnog suda Svetlana Vujanović će se u ponedjeljak vatiti na posao, nakon što je Upravni sud donio presudu da je Sudski savjet donio nezakonitu odluku kada je sutkinjama oduzeo funkcije kada su navršile 64 godine.

“Nažalost, Sudski savjet i neodgovorne sudije meni i mojim koleginicama oduzeli su 18 mjeseci prava na rad i obavljanje sudijske funkcije ali naša pravna borba nije bila uzaludna”, kazala je Vujanović.

Ona je Pobjedi rekla da je zadovoljna što je konačno uspjela u sporu i da je ovo bila borba za sve žene i da se više neće desiti da se sutkinje šalju u penziju dvije godine ranije od kolega.

“Očekujem da će tri člana Sudskog savjeta, koji neustavno godinama sjede u Savjetu, a učestvovali su u donošenju odluka kojima su diskriminacijom brojnim sutkinjama oduzeli sudijske funkcije, ako imaju i malo časti i savjesti, dati ostavke “, poručila je sutkinja Vrhovnog suda.

Predsjednica Sudskog savjeta je u vrijeme kada je donešena diskriminišuća odluka po sutkinje, bila je Vesna Simović Zvicer (sada v.d. predsjednice), a među članovima su bili i sadašnji SDT Vladimir Novović kao i aktuelna v.d. predsjednice Vrhovnog suda Vesna Vučković, koja je i jedina kandidatkinja za rukovodeću funkciju te institucije.

Upravni sud je saopštio da je, polazeći od načela iz članova 8 i 9 Ustava Crne Gore, Sudski savjet doveo Vujanović u diskriminatorski položaj u odnosu na njene kolege muškarce kojima je prestala funkcija sa navršenih 66 (i više) godina i time joj onemogućio da obavlja sudijsku funkciju pod istim uslovima pod kojima je obavljaju i muškarci, zbog čega je odlučio da spornu odluku poništi.

Upravni sud je 20. decembra prošle godine donio presudu kojom se usvaja tužba Svetlane Vujanović i time je poništena odluka Sudskog savjeta Crne Gore od 3. avgusta 2021. godine koji je tada konstatovao da sutkinjama koje su navršile 64 godine prestaje sudijska funkcija. Pozivali su se na odredbe člana 121 stav 2 Ustava Crne Gore koji navodi da sudijama prestaje funkcija zbog ispunjavanja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju.

Sudski savjet je 3. avgusta 2021. godine penzionisao 23 sudije, među kojima i veliki broj sutkinja mimo njihove volje. To tijelo se pozvalo na Zakon o PIO, tačnije član 17, prema kome osiguranik stiče pravo na starosnu penziju kad navrši 66 godina (muškarac), odnosno 64 godine (žena). Brojni pravni eksperti su tada tvrdili da se tim članom ženama omogućava da idu u penziju sa 64 godine, samo ako žele, a da sudijsku funkciju mogu zakonski obavljati do 66. godine.

Ipak, Sudski savjet je to tumačio drugačije, sve do ove odluke Upravnog suda koji je potvrdio da se radi o diskriminaciji. Vujanović je Pobjedi kazala da je veliki broj tada diskriminisanih sutkinja već napunilo 66 godina i time ispunio zakonski uslov za odlazak u penziju.

Upravni sud je odlučio da je Vujanović osporila zakonitost odluke Sudskog savjeta te da za prestanak sudijske funkcije nije postojao nužni uslov – a to je iskazivanje njene volje da želi da koristi pravo iz člana 17 stav 1 Zakona o PIO, zbog čega se nije mogao primijeniti član 121 stav 2 Ustava.

“Smatra da je pobijanom odlukom grubo diskriminisana, po osnovu pola, jer joj je, bez njene saglasnosti, prestala sudijska funkcija sa navršene 64 godine, dok muškarci tu funkciju mogu obavljati do 66. godine. U tom smislu, kako je dalje navela, Sudski savjet je bio dužan da izbjegne diskriminatorski aspekt odredbe člana 17 stav 1 Zakona o PIO, pri čemu je ukazala na presudu Evropskog suda pravde Cresco investigation (C-193/17, EU:C:2019:43), u kojoj je ukazano na zabranu diskriminacije kao opšteg principa, kao i na obavezu nacionalnih sudova da garantuju pravnu zaštitu od diskriminacije”, piše u presudi Upravnog suda.

Upravni sud je takođe utvrdio da Ustav Crne Gore garantuje stalnost sudijske funkcije te da ne može da se izigrava tako što će se izmjenama bilo kojeg zakona, pa i Zakona o PIO, ugrožavati stalnost sudijske funkcije i diskriminisati žene po osnovu pola. U presudi se naglašava da je odlukom Sudskog savjeta povrijeđeno načelo iz člana 8 stav 1 Ustava, koje zabranjuje svaki vid diskriminacije po bilo kom osnovu, te je povrijeđen član 1 Protokola 12 uz Konvenciju koji takođe propisuje zabranu diskriminacije od strane javnih tijela.

Ustav Crne Gore je jasan. Odredbom člana 121 stav 1 Ustava Crne Gore propisano je da je sudijska funkcija stalna. Stavom 2 iste odredbe propisano je da sudiji prestaje funkcija ako to sam zatraži, kada ispuni uslove za ostvarivanje prava na starosnu penziju i ako je osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora. Članom 8 Ustava zabranjena je svaka neposredna ili posredna diskriminacija, po bilo kom osnovu. Članom 9 Ustava propisano je da su potvrđeni i objavljeni međunarodni ugovori i opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava sastavni dio unutrašnjeg pravnog poretka, imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i neposredno se primjenjuju kada odnose uređuju drukčije od unutrašnjeg zakonodavstva. Članom 18 Ustava propisano je da država jemči ravnopravnost žene i muškarca i razvija politiku jednakih mogućnosti.

Vujanović je ukazala i na različito postupanje tuženog i iz razloga što je nekim sudijama, uglavnom muškarcima, funkcija prestala ne po Zakonu o PIO, već po Zakonu o radu.

Izvor: Pobjeda
Izvor (naslovna fotografija): Pobjeda

Ostavite komentar

Komentari (0)