Posrijedi je materija u kojoj se laička javnost ne snalazi lako, a naročito tome doprinose medijski napisi u kojima se, slučajno ili namjerno, izostavljaju krucijalne činjenice za razumijevanje ovog slučaja.
Najvažniji “preskočeni” fakat u ovoj priči je Uredba Vlade Crne Gore, donesena 6. februara 2020. kojom su regulisane “aktivnosti, odnosno djelatnosti koje emituju gasove sa efektom staklene bašte za koje se izdaje dozvola za emisiju gasova se efektom staklene bašte”.(Vjerovatno bi se moglo razgovarati o mogućnostima kažnjavanja autora Uredbe zbog jezivog stila pisanja, ali – to sada nije tema.)
Suština važnosti te Uredbe za slučaj hapšenja Martinovića i Nedovića je u sljedećem:
1. Članom 8 propisano je da “alokaciju sredstava prikupljenih u prethodnoj godini vrši Vlada do kraja prvoga kvartala tekuće godine”.
2. Članom 9. Uredebe određeno je da Fond za zaštitu životne sredine vodi Registar u koji se upisuju emisioni krediti, njihov prenos i koriščenje.
.
.
.
Nedvosmisleno je, dakle, da Fond samo realizuje odluke Vlade o dodjeli emisionih kredita.
No, najvažniji sadržaj Uredbe iz februara 2020. je član 6. kojim je propisano da se emisioni krediti mogu dodijeliti “postojećim postrojenjima koja su obavljala aktivnosti koje emituju gasove sa efektom staklene bašte u periodu od 1. januara 2005. godine do 31. decembra 2008. godine ili u periodu od 1. januara 2009. godine do 31. decembra 2020. godine i ako su utvrđeni veći nivoi emisija u skladu sa Drugim dvogodišnjim ažuriranim izvještajem o klimatskim promjenama, Okvirnom konvencijom UN o klimatskim promjenama i Metodologijom Međuvladinog panela o klimatskim promjenama”.
U drugom stavu čl. 6 još piše: “Besplatni emisioni krediti novim postrojenjima u kojima obavljaju aktivnosti iz Priloga 1, dodjeljuje se u iznosu koji predstavlja proizvod planirane aktivnosti i referentne vrijednosti emisionog faktora iz Priloga 3”.
No, čini se da je srž za predmet spora u sljedećem: ova Uredba jasno pokazuje šta su bile nadležnosti Vlade, a šta Fonda, kao i da je njome obuhvaćen period od 2005. što objašnjava pravo UNIPROM-a na emisione kredite.
Pomenuta Uredba bila je prvi podzakonski akt kojim je ta materija regulisana, nakon usvajanja Zakona o zaštiti od negativnih uticaja klimatskih promjena. Crna Gora je okvir za aukcije i trgovinu emisijama, tj. kreditima ili jedinicama, dakle, dobila 6. februara a na snagu je stupio sredinom februara.
Upravo je to bio povod da Energetska zajednica sa sjedištem u Briselu pohvali Crnu Goru, uz konstataciju da naša država “predvodi region u uspostavljanju trgovanja emisionim kreditima”.
Preporučeno
Video