Standard: Godinu dana ste na mjestu direktora UIKS-a, šta je urađeno i unaprijeđeno tokom tog perioda?
Vukčević: Tokom godine, Uprava za izvršenje krivičnih sankcija je ostvarila niz značajnih rezultata i inicijativa koje svjedoče o posvećenosti unapređenju uslova boravka pritvorenih i zatvorenih lica. Aktivnosti su bile usmjerene kako na infrastrukturne projekte, tako i na osiguravanje humanijih i efikasnijih standarda rada.U Upravi za izvršenje krivičnih sankcija u toku je izgradnja Specijalne zdravstvene ustanove, Glavne prijavnice, Otvorenog zatvora i Multifunkcionalnog objekta, što sveukupno predstavlja najkompleksniji infrastrukturni projekat u posljednjih nekoliko decenija.
Takođe, u cilju proširenja smještajnih kapaciteta u Istražnom zatvoru Podgorica izvršeno je izmještanje ambulanti Sektora za zdravstvenu zaštitu iz prostorija zgrade Istražnog zatvora u novoizgrađeni objekat, na koji način su povećani smještajni kapaciteti Istražnog zatvora za dodatnih 60 mjesta.
Osim toga, preduzeli smo dodatne mjere kako bi obezbjedili adekvatne uslove za smještaj pritvorenih lica. S tim u vezi, odlučeno je da svi zatvorenici iz Zatvora za kratke kazne budu premješteni u Zatvor za duge kazne, a da se čitav smještajni kapacitet Zatvora za kratke kazne, koji iznosi 175 mjesta, opredijeli za smještaj pritvorenih lica.
Pored infrastrukturnih aktivnosti, Uprava kontinuirano radi na unapređivanju profesionalnih standarda svojih službenika kroz edukaciju i obuku, pa je upravo u 2024. godini postignut najznačajniji napredak u osposobljavanju službenika obezbjeđenja.
Osim trenutnih mjera, UIKS aktivno planira buduće projekte. Pokrenuta je inicijativa za izgradnju novog objekta pritvorske jedinice u Spužu, koja je naišla na podršku Ministarstva pravde i Vlade. Plan je da se ovaj objekat, sa kapacitetom od oko 200 mjesta, opremi najsavremenijom tehničkom opremom i pruži sigurne uslove za pritvorena lica iz oblasti organizovanog kriminala. Realizacija ovog projekta će se odvijati u fazama, a očekivano je da će ovaj objekat u potpunosti zadovoljiti potrebe za smještajem pritvorenih lica u skladu sa međunarodnim standardima.
Standard: Koliko zatvorenika je trenutno u UIKS?
Vukčević: U Upravi za izvršenje krivičnih sankcija trenutno se nalazi 1171 lice lišeno slobode. U Zatvoru za duge kazne nalazi se 437 lica, u Zatvoru za kratke kazne 60 lica, u Istražnom zatvoru Podgorica 542 pritvorena lica, u Zatvoru Bijelo Polje 41 lice i u pritvorskoj jedinici zatvora Bijelo Polje 91 ptivoreno lice.
Stanadrd: Koliko je teško održati mir ako se uzme u obzir da je dosta bezbjednosno interesantnih osoba? Da li je bilo svađa i tuča među zatvorenicima? Ukoliko jeste, koliko od početka godine?
Vukčević: Trenutno stanje bezbjednosti u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija je stabilno. Preduzimaju se kontinuirane mjere i radnje iz nadležnosti ovog organa, kako u cilju održavanja reda i bezbjednosti u zatvoru, tako i u cilju preventivnog suzbijanja potencijalnih rizika i izazova. Iako je sistem bezbjednosti izuzetno dinamičan, Uprava može garantovati bezbjednost lica koja su nam povjerena na čuvanje.
Činjenica je da trenutno imamo veći broj pritvorenika za koje postoji saznanja da su članovi OKG. S tim u vezi, u značajnoj mjeri je otežan i sami dnevni raspored. Sa aspekta bezbjednosti veoma je zahtjevno i složeno realizovati sve predviđene dnevne aktivnosti: šetnje na otvorenom prostoru, posjete članova porodica, posjete advokata, podjele obroka, terapije, kao i mnoge druge aktivnosti, a uzimajući u obzir da se članovi suprostavljenih kriminalnih struktura ne smiju sastavljati, kao ni lica za koja postoji osnovana sumnja da su učestvovala u izvršenju istog krivičnog djela. S tim u vezi, ističemo da se izuzetnim naporima menadžmenta i službenika obezbjeđenja pored svih navedenih poteškoća realizuje bez značajnijih incidentnih situacija.
Od početka godine evidentirano je nekoliko slučajeva svađa i sukoba među zatvorenicima. Međutim, svi incidenti su brzo i efikasno riješeni zahvaljujući pravovremenoj intervenciji zatvorskog osoblja. Ovi događaji su u granicama očekivanog za ovakvu vrstu kolektiva i nijesu ugrozili opštu bezbjednost ustanove.
Standard: Kako komentarišete to što pritvorenici najavljuju štrajk jer je kod njih, predlogom da se rok za pritvor od podizanja optužnice do presude produži sa tri na pet godina, izazvan bijes? Kako Vi komentarišete to što poslanici najavljuju da se rok za pritvor od podizanja optužnice do presude produži sa tri na pet godina?
Vukčević: U odnosu na postavljena pitanja ističemo da Uprava za izvršenje krivičnih sankcija nije nadležna za predlaganje, izmjenu, niti izricanje mjera pritvora. Naša isključiva odgovornost je sprovođenje odluka koje donose nadležni sudski organi.
Potencijalni štrajk pritvorenih lica predstavlja dodatni izazov, ali Uprava će, u skladu sa zakonskim standardima, adekvatno odgovoriti na ovakve situacije. U tom kontekstu, postupanje će biti usklađeno sa Pravilnikom o bližem načinu izvršavanja pritvora i Uputstvom o zdravstvenoj zaštiti osuđenih i pritvorenih lica. S tim u vezi, ukoliko pritvorenik štrajkom dovede svoj život u opasnost, prema njemu se mogu primijeniti i odgovarajuće mjere shodno Malteškoj deklaraciji.
Standard: Nedavo je u medijima govorila Dr Sandra Đuranović koja je podnijela prijavu protiv načelnice zbog šuge, šta se dešava sa ovim slučajem? Koliko je zatvorenika oboljelo od ove bolesti? Kakav je odnos prema zatvorenicima koji imaju oboljenja?
Vukčević: Trenutno se u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija, u Istražnom zatvoru Podgorica, nalazi jedno pritvoreno lice kojem je dijagnostikovano zarazno oboljenje kože šuga (scabies), odnosno produžena mu je izolacija.
Pojava zaraznog oboljenja šuge (scabies) u zatvorskim ustanovama nije rezultat individualnog nemara već predstavlja izazov karakterističan za kolektivne smještaje koji uključuje čestu fluktuaciju zatvorenika, te su bliski kontakti česti i povećavaju rizik prenosa. Uprava za izvršenje krivičnih sankcija je pravovremeno reagovala izolacijom dva pritvorena lica kod kojih je dijagnostikovano oboljenje, obezbjeđivanjem adekvatne terapije i sprovođenjem dodatnih mjera za održavanje higijene prostorija.
S tim u vezi, ističemo da nije bilo kašnjenja u preduzimanju mjera, te da se konstantno prati zdravstvena situacija i redovno sprovode sanitarno-higijenske mjere kako bi se smanjio rizik od širenja zaraznih bolesti. Kada su u pitanju interne provjere, naglašavamo da su sve mjere preventivne i sanitarne zaštite već bile preduzete, o čemu govori i zapisnik Zdravstveno sanitarne inspekcije Ministarstva zdravlja o izvršenom inspekcijskom pregledu sačinjen dana 27.11.2024. godine.
Smatramo potrebnim istaći da su u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija obezbijeđeni svi potrebni ljekovi i medicinska sredstva koja se primjenju u liječenju šuge, kao i stalni nadzor od strane ljekara. Takođe, u cilju sprječavanja pojave ovog oboljenja, koje nije rijetko u kolektivnom smještaju, preduzimaju se potrebne mjere za održavanje higijene prostorija u kojima borave pritvorena i osuđena lica.
Kada je u pitanju S.Đ, ističemo da su sva obavještenja u odnosu na njene navode koji se odnose na zdravstvenu zaštitu u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija dostavljene nadležnim organima, te da ćemo se u odnosu na samu krivičnu prijavu, izjasniti prema nadležnim organima.
Standard: Koliko je zaposlenih u UIKS? Da li je taj broj dovoljan za rad u toj ustanovi? (Ukoliko nije, koliko fali zaposlenih?)
Vukčević: Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija za obavljanje poslova i radnih zadataka iz djelokruga nadležnosti ovog organa sistematizovan je 661 izvršilac. Od navedenog sistematizovanog broja izvršilaca trenutno se u radnom odnosu nalazi 471 izvršilac.
U proteklom trogodišnjem periodu suočili smo se odlaskom većeg broja službenika u starosnu penziju, a takav trend će biti nastavljen i tokom naredne godine. Problem nedovoljnog broja službenika prevazilazimo angažavanjem novih izvršilaca za koje se organizuju obuke u cilju njihovog osposobljavanja za obavljanje specifičnih poslova, u prvom redu poslova obezbjeđenja pritvorenih i osuđenih lica. Dalje, vrši se popunjavanje upraženjih radnih mjesta predviđenih kadrovskim planom i u skladu sa odobrenim finansijskum sredsvima predviđenim za zarade službenika.
Kada je u pitanju zapošljavanje, uočeno je da postoji i manjak interesovanja za radno angažovanje u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija, uglavnom zbog specifičnosti i kompleksnosti poslova koji se obavljaju u ovom organu. S tim u vezi, kontinuirano se preduzumaju aktivnosti u cilju poboljšanja materijalno tehničkih uslova uslova rada.
Standard: Da li fali smještajnih kapaciteta?
Vukčević: Kada govorimo o uslovima, a samim tim i smještajnim kapacitetima, u Zatvoru za duge kazne, u Zatvoru za kratke kazne, kao i u Zatvoru Bijelo Polje smještajni kapaciteti i uslovi zadovoljavaju standarde.
Preporučeno
Poseban izazov predstavljali su smještajni kapaciteti u Istražnom zatvoru Podgorica. Kao što smo već pomenuli, u cilju proširenja smještajnih kapaciteta u Istražnom zatvoru Podgorica izvršeno je izmještanje ambulanti Sektora za zdravstvenu zaštitu iz prostorija zgrade Istražnog zatvora u novoizgrađeni objekat, na koji način su povećani smještajni kapaciteti Istražnog zatvora za dodatnih 60 mjesta. Osim toga, preduzeli smo dodatne mjere kako bi obezbjedili adekvatne uslove za smještaj pritvorenih lica. S tim u vezi, odlučeno je da svi zatvorenici iz Zatvora za kratke kazne budu premješteni u Zatvor za duge kazne, a da se čitav smještajni kapacitet Zatvora za kratke kazne, koji iznosi 175 mjesta, opredijeli za smještaj pritvorenih lica.
Video