Komentarišući to što odlazeći ministar prosvjete Miomir Vojinović odbija da ispuni obaveze propisane zakonom i izmiri dugovanja prema akademskom osoblju FCJK, Bešlin kaže da je u pitanju kontinuitet diskriminacije pomenutog fakulteta koji je, kako ukazuje, posebno naglašen od političkih promjena 2020. godine.
“Ali FCJK nije, kako bi predstavnici današnjeg režima u Crnoj Gori htjeli da kažu, bio miljenik ni prethodnih vlasti”, podsjeća Bešlin.FCJK prvi razbio tradiciju lojalnosti režimu
Problem je, kako ističe, najprije strukturni.
“Mitovi su se već ispleli o studentskim, profesorskim, u najširem smislu, univerzitetskim pobunama u Beogadu, Zagrebu i drugim jugoslovenskim centrima. Crna Gora nema tu tradiciju. Uostalom, o tome vrlo uvjerljivo piše u svojoj monografiji “Intelektualci i vlast u Crnoj Gori” i kolega Dragutin Papović. Državni univerzitet je bio tradicionalno ćutljiv i bez pobunjeničkih ambicija, što je karakteristika i intelektualaca i studenata”, napominje Bešlin.
Sagovornik Analitike naglašava i da je FCJK prvi u crnogorskoj javnosti i u akademskoj zajednici razbio tu tradiciju lojalnosti ili nekog saveza režima (ma koji bio) i većeg dijela intelektualne elite.
“Dakle, to je jedan ugaoni kamen odnosa vlasti prema FCJK. Drugi je naravno nacionalni problem”, smatra Bešlin.
Meta stalnih napada i diskriminacije
Nakon prethodne resorne ministarke Bratić, čiji je odnos prema FCJK poznat, gotovo istim tragom nastavio je i ministar Vojinović.
Bešlin objašnjava da se dio motiva tiče gore pomenutog odnosa vlasti prema kritičkoj inteligenciji, što je problem s kojim se FCJK srijetao i prije 2020.
“Ali se ti problemi multiplikuju nakon pobjede provučićevskih i proruskih političkih struktura u Crnoj Gori. U situaciji kada se forsiraju crkvene škole i kada se iz vrha države pokušava raditi etno-kulturni inženjering u Crnoj Gori u cilju njene nasilne srbizacije ili još preciznije, srbijanizacije, FCJK se pokazao kao najtvrđi orah i jedna od najozbiljnijih prepreka u tom opasnom naumu litijaških vlasti u Crnoj Gori”, kaže Bešlin.
Pošto je, kako ističe, cilj prosrpskih, odnosno, provučićevskih opcija u Crnoj Gori negiranje crnogorskog identiteta, nacije, kulture, jezika, sve ono što radi u svojoj naučnoj i društvenoj djelatnosti FCJK čini se kao najsubverzivnija moguća aktivnost.
“Oni svojim naučnim radovima, stotinama knjiga, naučnih skupova, akademskom saradnjom pokazuju da je ideološki narativ srpskog državnog i crkvenog kleronacionalizma, o navodnom nepostojanju crnogorskog identiteta, jezika i kulture, opasna i posve neutemeljena laž.
Uz to, dinamizam, entuzijazam i uopšte čitava atmosfera koja karakteriše rad FCJK je toliko različita od tmurne i sumorne, a kleronacionalizmom zatrovane atmosfere na drugim akademskim institucijama u Crnoj Gori da to njih čini zaista jedinstvenim i samim tim metom stalnih napada i diskriminacije. Kada pogledate međunarodnu saradnju, regionalnu, kada vidite impresivnu izdavačku djelatnost u samo deset godina postojanja FCJK, lako je uočiti zbog čega je “neželjena” institucija kleronacionalističkog i crkvi odanog režima”, smatra Bešlin.
Društveni angažman najbolje sredstvo u rukama intelektualaca
Napominje i da se diskriminatornim odlukama vlasti može suprotstaviti upravo onako kako to radi FCJK – nepristajanjem.
“Intelektualci imaju svoja pera i principe i ljudi moraju da pišu o tome, angažuju se, djeluju u javnom prostoru. Društveni angažman, kojim se dio kolega sa FCJK i bavi, kako bi se suprotstavili pritiscima, najbolje je sredstvo u rukama intelektualaca”, ističe Bešlin.
Čitavo društvo, dodaje, se nazadnim i diskriminativnim aktima može suprotstaviti na različite načine, ali u situaciji kada je sve manje mogućnosti institucionalnog delovanja, kada je većina medija pod strogom kontrolom iz Beograda, ostaje vaninstitucionalna djelatnost.
Preporučeno
“U prevodu: samo veliki broj ljudi u javnom prostoru je politička činjenica koja može da proizvede realni efekat. Upravo primjer Cetinja i FCJK je dobar i paradigmatičan, jer su oni u Crnoj Gori to prvi razumjeli”, zaključuje Bešlin.
Video