Ovaj slučaj ukidanja imuniteta, kome se i dalje ne nazire kraj, počeo je još 13. juna ove godine kada je Kovačević, kao predsjednik opštine Nikšić, govorio na ceremoniji kojom se obilježavalo 166 godina od bitke na Grahovu. Događaj je organizovala Srpska pravoslavna crkva (SPC), a prisustvovao je i ruski ambasador u Crnoj Gori Vladislav Maslenikov. Kovačević se tom prilikom posebno obratio „bivšim vlastodršcima i njihovim pulenima“.
“Bićemo strpljivi, čekaćemo uvijek otvorenog srca i otvorenih ruku sa pitanjem jesmo li braća. A ako neko neće da budemo braća, ako neko hoće više da liči na Turke onda ćemo u budućnosti prema njima postupati kao i prema Turcima”, kazao je čelni čovjek Nikšića.U bici koja se odigrala 1858. godine, tokom Hercegovačkog ustanka, mnogobrojniju tursku vojsku je porazila crnogorska, koju je predvodio vojvoda Mirko Petrović. Kovačević je i taj dio komentarisao, te crnogorske trupe nazvao „hrišćanskim ratnicima srpske vojske Crnogoraca i Hercegovaca“.
Reakcije na izjave čelnog čovjeka druge po veličini opštine u Crnoj Gori počele su da stižu tek 16. juna, kada je snimak cijele proslave dospio u javnost.
GOVOR MRŽNJE
Šef države Jakov Milatović osudio je neodgovoran i zabrinjavajući narativ predsjednika nikšićke opštine. Premijer i predsjednik Pokreta Evropa sad (PES) Milojko Spajić pozvao je nadležne organe „da utvrde činjenice koje se odnose na izjavu Kovačevića“, nazvajući je „užasnom“ i „bez opravdanja“. Reis Islamske zajednice Rifat Fejzić prokomentarisao je cijeli slučaj riječima da je „gradonačalnik Nikšića završio sa Turcima (čitaj: Turci, Bošnjaci, Albanci…), a sada su na red došli Crnogorci“.
Reakcije su istog dana stigle i iz svih partija opozicije. Građanski pokret Ura Dritana Abazovića najoštrije je osudio „skandalozan i fašistički“ govor Kovačevića. Iz Demokratske partije socijalista su, pak, naveli da je to „novi sramni javni nastup istaknutog člana NSD u kojem Crnogorcima prijeti da će se sa njima obračunavati kao sa Turcima“. Iz Socijaldemokratske partije su poručili da je „prilično jasno ko su današnji Turci u Markovoj glavi“, dok su iz Socijaldemokrata konstatovali da će od takvih šovinističkih izjava „jedino biti gore ukoliko kolege Kovačevića iz parlamentarne većine prećute skandaloznu izjavu“. Svi su pozvali tužilaštvo da što prije reaguje po službenoj dužnosti i utvrdi „da li ima elementa krivičnog djela izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje“.
No, osim PES-a, od vladajućih stranaka oglasila se jedino NSD, na čijem je čelu Mandić, koja se „izvinila svima onima koji su u riječima Kovačevića pronašli ono čega nema, na što on nije mislio“.
I Kovačević se, na kraju, oglasio, istakavši kako je na Grahovcu „govorio o pomirenju“ i da „nije pominjao nijedan narod“.
“Turke sam pomenuo u kontekstu prošlosti i borbe koju su naši preci vodili da odbrane svoja ognjišta i da se oslobode od tadašnjeg jarma, a nikako u kontekstu današnjih Turaka i odnosa sa Turskom”, napisao je na društvenoj mreži Fejsbuk.
Brojna insistiranja da reaguju nadležne institucije, privukla su, na kraju, pažnju i VDT-a, koje je 16. jula ozvaničilo da je povodom govora predsjednika nikišićke opštine formiralo predmet zbog krivičnog djela izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje.
“Tužilaštvu je dat nalog Upravi policije da od Kovačevića prikupi potrebna obavještenja, a po potrebi preduzeće se i druge mjere i radnje, te nakon dostavljanja svih prikupljenih dokaza i podataka, izvršiće se svestrana analiza istih, u cilju ocjene da li se u konkretnom govoru stiču elementi bića krivičnog djela iz nadležnosti ovog tužilaštva, nakon čega će biti donijeta odluka u predmetu”, saopšteno je iz VDT-a.
A kada je na red došlo saslušanje, Kovačević se pozvao na imunitet koji ima kao poslanik u Skupštini Crne Gore.
Bilo je potrebno da od tada prođe skoro mjesec i po kako bi se VDT u Podgorici ponovo zvanično obratilo, ovog puta Administrativnom odboru Skupštine Crne Gore sa zahtjevom da poslaniku Kovačeviću bude skinut imunitet, jer je protiv njega (konačno) formiralo predmet.
INSTITUCIONALNI NERAD
Istog dana, 27. septembra, Pobjeda je prvi put zvanično uputila pitanja Skupštini Crne Gore da li su i kada dobili pomenuti zahtjev VDT-a, a odgovore smo takođe zatražili 8. i 25. oktobra direktno iz kabineta predsjedavajućeg Skupštine. U našu redakciju do danas nije stigao niti jedan odgovor.
Jedine informacije koje smo mogli dobiti, bile su one od predsjednice Administrativnog odbora Jelene Nedović.
“Službi Administrativnog odbora još nije stigao nikakav zahtjev koji se odnosi na skidanje imuniteta poslaniku Kovačeviću. Kada dobijemo zahtjev, postupićemo po inicijativi u skladu sa Poslovnikom o radu Skupštine Crne Gore”, kazala je za Pobjedu poslanica PES-a.
U Ustavu Crne Gore navodi se da svaki poslanik ima imunitet na osnovu kojeg „ne može biti pozvan na krivičnu ili drugu odgovornost ili pritvoren za izraženo mišljenje ili glasanje u vršenju svoje poslaničke funkcije“.
“Protiv poslanika ne može se pokrenuti krivični postupak, niti odrediti pritvor, bez odobrenja Skupštine, osim ako je zatečen u vršenju krivičnog djela za koje je propisana kazna u trajanju dužem od pet godina zatvora”, precizira se u članu 86 i dodaje da isti imunitet uživaju još predsjednik države, predsjednik i članovi Vlade, predsjednik Vrhovnog suda, predsjednik i sudije Ustavnog suda, te vrhovni državni tužilac.
Prema skupštinskoj proceduri, ukidanje imuniteta poslaniku crnogorskog parlamenta počinje u kabinetu njegovog predsjednika, u ovom slučaju Mandića koji je ujedno predsjednik partije čiji je Kovačević funkcioner. Nakon što ga predsjednik Skupštine odobri, zahtjev se dalje upućuje Administrativnom odboru koji saziva sjednicu na kojoj podnosilac zahtjeva – u ovom slučaju VDT – obrazlaže zahtjev za skidanje imuniteta.
“Po pravilu, Odbor je dužan da svoj izvještaj sa prijedlogom podnese na prvoj narednoj sjednici Skupštine, koja onda o tome odlučuje. Kada Skupština da odobrenje, protiv poslanika može da se pokrene krivični postupak, odnosno može da mu se odredi pritvor, ali samo za krivično djelo za koje je dato odobrenje”, rečeno je ranije Pobjedi iz skupštinske pres službe.
Uz (ne)odlučnost nadležnih da se bavi funkcionerima kojima je govor mržnje sastavni dio obraćanja javnosti, još okolnosti ide na ruku svim parlamentarcima koji bi zbog takvih riječi trebalo da odgovaraju pred institucijama. Naime, Skupština nema vremenske okvire ni ograničenja do kada treba da odgovori VDT-u o eventulnom skidanju imuniteta Kovačeviću. S obzirom na to da je godišnjica bitke na Grahovcu obilježena 13. juna, da je nadležno tužilaštvo predmet formiralo 16. jula, a tek 27. septembra zvanično uputilo zahtjev parlamentu za skidanje imuniteta Kovačeviću, očigledno ni VDT-u nije previše stalo da cijeli slučaj dobije epilog. Kristina JERKOV
Kovačeviću šovinizam uporno prolazi nekažnjeno
Kovačević, koji je predsjednik opštine Nikšić od maja 2021. godine, u sličnim slučajevima je već izlazio kao pobjednik.
Prvi sudski postupak protiv njega pokrenut je samo mjesec nakon što je postao čelni čovjek Nikšića, i to zbog negiranja genocida u Srebrenici, ali je Viši sud u Podgorici utvrdio da time „nije izazvao nacionalnu i vjersku mržnju“.
U centru pažnje ponovo je bio u decembru 2022. godine, kada je bio među čelnicima crnogorskih opština koji su podnosili izvještaj u Skupštini Srbije o stanju u lokalnim zajednicama na čijem su čelu, i tom prilikom kazao da je „Srbija matica svih Srba“ i njegova država.
U julu prošle godine policija je podnijela prijavu protiv njega zbog povrede ugleda države, jer je tokom intoniranja državne himne imao neprimjerenu gestikulaciju, odnosno ispružen srednji prst. Tužilaštvo u Nikšiću je odbacilo ovu prijavu. Na isti način su ocijenili i Kovačevićeve uvredljive komentare na društvenim mrežama upućene poslaniku DPS-a Oskaru Huteru u marta ove godine.
S druge strane, u martu ove godine Kovačević je prijavo 13 osoba, među kojima i novinare, da su „komentarima o njegovom vođenju politike doprinijeli prijetnjama koje dobija na društvenim mrežama“.
Preporučeno
Istovremeno, Agencija za sprečavanje korupcije nije se oglašavala povodom obaveze da se određeni političari odreknu jedne od svojih funkcija zbog nespojivosti dvije pozicije, što Kovačeviću do daljnjeg omogućava „sigurno utočište“ kako za ranije, tako i za buduće sporne izjave i postupke.
Video