Proces kojim su Netflix, Hulu, Amazon Prime, Disney plus, HBO Max… tokom poslednjih nekoliko godina, polako ali sigurno preuzimali primat nad distribucijom i proizvodnjom igranih serija tokom pandemijske 2020. eksplodirao je u stratosferu, kada je ova oblast u pitanju.

Jednako onako kako su kablovski kanali HBO ili AMC svojim autorskim materijalom preuzeli primat početkom milenijuma klasičnim tv-mrežama, kada je u pitanju kvalitet i gledanost, tako su poslednjih 12 mjeseci servisi to učinili ostatku tržišta.

Da se ne lažemo, to je bio proces koji je neumitno išao u jednom smjeru, samo su ga izolacija i povećan broj publike kod kuće, dodatno ubrzali i prebacili brojke preko kritične tačke, u korist striminga.

Bogatstvo uloženo u produkcije, sve ubrzaniji rast broja pretplatnika, velika imena iza i ispred kamere, te sve oštrija borba za publiku, logično su doveli do situacije u kojoj je kvalitet, a time i gledanost bila na strani servisa.

Sa druge strane, došlo je do hiperprodukcije i zatrpavanja publike beskonačnim nizom serija svih žanrova, što je dovelo prosječnog gledaoca do granica fizičke mogućnosti da pogleda čak i trećinu novih serija koje stižu kao na fabričkoj traci.

Samo u SAD-u tokom 2020. godine izbačeno je preko 300 igranih serijskih emisija, a 2021. tek će biti ludilo, ako je suditi po najavama novih projekata najvećih igrača na TV-tržištu.

Ako ste ljubitelj serija, faktori prilikom donošenja krucijalne odluke: Šta gledati?, mogu se svesti na ocjene kritike, igranje na provjerena autorska imena, ili na kraju krajeva, oslanjanje na vlastiti instikt.

Bosonoga magazin glasanjem članova redakcije izabrao je širi spisak od 40 franšiza, koji je na kraju novim bodovanjem sveden na listu 10 najboljih televizijskih serija za 2020. godinu.

Izbor naravno nije zadovoljio sve uključne u njegovo stvaranje, a sigurno neće ni one koji potroše vrijeme na njegovo čitanje, ali i spisak serija koje su ostale ispod crte apsolutno je vrijedan vremena potrošenog za njihovo bindžovanje.

I pored toga, jedino u što smo sigurni kada se govori o ovoj temi, jeste da je i pored našeg uloženog truda i dalje dosta dobrih serija promaklo ispod radara, ili da karikiramo onu staru poslovicu: “Dabogda živjeli u striming vremenima!”

10. “Fargo” – 4. sezona (FX)

Iako je glavni kreativac Noa Hauli u četvrtoj sezoni Farga promjenio mjesto radnje (Mizuri umjesto Minesote) i fokus (nešto naglašeniji društveni angažman sa refrencom na modernu Ameriku) njegovo suludo isčitavanje neo-noar poetike na tragu braće Koen i dalje je među najuzbudljivijim momentima prošlogodišnje televizijske produkcije.

Njegova magična formula: otkačeni karakteri + bizarni zapleti + parodični crni humor + sjajni glumci = uzbudljiva serija i dalje radi posao bez većih problema.

Osvježenja i sitne kozmetičke promjene od sezone do sezone, služe kao sredstvo za izbjegavanje zamke kolotečine, u pričanju manje ili više iste priče o ljudskim slabostima i vrlinama, u zamci stare igre znane kao sudbina.

09. “The Outsider” (HBO)

Mini-serija od 10 epizoda nastala po romanu “The Outsider” kralja horora, Stivena Kinga, postala je neočekivani hit iz drugog plana početkom pandemije korona virusa.

“Autsajder” počinje kao klasična krimi istraga o surovom ubistvu dječaka u malom američkom gradu, koja postepeno dobija paranormalni/horor elemenat, da bi svakom novom epizodom milimetar po milimetar uvlačila gledaoca u hipnotički jezivu atmosferu svoje mračne priče o natprirodnom zlu, koje se hrani ljudskim strahom i bolom.

Vrstan scenario HBO veterana Ričarda Prajsa (Richard Price), odlična karakterizacija likova, sjajna gluma Bena Mandelsona (Bena Mendelsohna), Džejsona Bejtmena (Jason Batman) i Sintije Erivo (Cynthia Erivo) i velemajstorski uhvaćena atmosfera tihog puzajućeg užasa karakterističnog za najbolje momente Kingove književne karijere, bili su glavno oružje kojim je ova serija kupila publiku.

Zašto pored odlične reakcije publike i kritike, nije dobila drugu sezonu, to znaju samo producenti, ali sa druge strane dobra je stvar da nećemo biti izloženi urušavanju kvaliteta i ugleda jedne od najboljih ekranizacija u opusu velikog Kinga.

08. “The Umbrella Academy” – 2. sezona (Netflix)

Možda druga sezona franšize “The Umbrella Academy” nije najbolja, ali je sigurno najzabavnija serija 2020. godine.

Priča o skupini čudnih i neprilagođenih likova, koji su kao djeca bili supeheroji i njihovom bizarnom mentoru iz “Akademije Kišobran”, bila je otkačena i u debitantskoj sezoni, ali je u nastavku eksplodirala kao frizura ludog šeširdžije u Alisi iz Zemlje čuda.

Putovanja kroz vrijeme, ubistvo Kendija, tajne zavjere, misteriozna organizacija koja kontroliše istorijske greške, nuklearni rat sa rusima, vikinške ubice itd… zvuči dovoljno zabavno da privuče pažnju.

Dinamičan zaplet i raskošni karakteri, još je od grčke drame siguran način da publiku ostavite bez daha, a kad na to dodate otkačen crni humor, superherojski štimung, sjajnu muziku, vizuelni spektakl i brojne pop reference eto hit serije.

I ne brinite, iako zvuči kao teška budaleština, ovo je samo fenomenalna ekranizacija kultnog Dark Horse stripa.

07. “Des” (ITV)

Mini serija od tri epizode pod nazivom “Des”, dio je brilijatnog niza kriminalističkih priča u produkciji britanskog TV-kanala “ITV”, a koje su inspirisane stvarnim serijskim ubicama.

Nenametljiva režija, sjajan scenario u kojem svaka riječ, svaka rečenica, svaki gest, grimasa, ili trenutak tišine imaju svoju funkciju, te odlična gluma kompletne ekipe koja s nonšalantnom lakoćom demonstrira glumačku superiornost po principu: minimum ekspresije, maksimum impresije.

Način na koji Dejvid Tenet (David Tennant) interpretira rolu Denisa Nilsena, tog mirnog, tihog čovjeka iz komšiluka, bivšeg policijaca i javanog službenika, o kojem svi imaju riječi hvale, a koji je u slobodno vrijeme davio mladiće, “družio se” sa njihovim mrtvim tijelima, sjekao ih na komade, kuvao u loncu i spaljivao u dvorištu uklanjajući pažljivo tragove, prosto je rečeno, uznemirujuće fascinatan!

Ukratko, “Des” je mali dragulj sakriven u velikoj hiperprodukciji moderne televizijske ere, koji lako može proći ispod vašeg radara, u borbi sa daleko skupljim i popularnijim naslovima velikih TV mreža, što bi bila prava šteta, jer su njegove tri epizode školski primjer kako se piše, glumi i režira vrhunska kriminalistička serija!

06. “The Mandalorian” – 2. sezona (Disney +)

U momentu kada su snage mračne strane Sile (čitaj glavešine studija Dizni) prijetile da unište svijet “Star Wars” franišze pojavio se neočekivani heroj i spasio stvar.

Ne govorimo o Luku Skajvokeru nego o Džonu Favrou, glavnom kreativcu serije “The Mandalorian”, koji je prvom sezonom spasio brljotine Džej Džej Abramsa (JJ Abrams) u sikvel filmskoj triologiji i vratio fokus Sile na pravu stranu, a potom drugom sezonom trijumfalno vratio čast i slavu u jednu daleku galaksiju.

Vrativši priču na fabrička podešavanja, on je u prvoj sezoni stvorio vrhunske pozitivce poput Mando ratnika i bebe Jode (poznate kao Grogu), ubjedljive negativce kao što je Mof Gideon, te postavio vrtoglavu režisersku dinamiku, da bi u drugoj rutinski održavao tempo i postepeno dodavao pojačanja u vidu dobro poznatih likova iz filmskog univerzuma i u finalu druge sezone katarzično zakucao publiku za pod.

Ostalo je samo stvar percepecije publike i snažne vjere u moć filmske magije Lukasfilma ili njihovim riječima rečeno: “This is The Way!”

05. “Better Call Saul” – 5. sezona (AMC)

Malo je serija koje su uspjele graditi napetost kod publike i podizati kvalitet iz sezone u sezonu kako je to maestralno radila “Better Call Saul”, ali kada se uzme u obzir da je riječ o spin-off projektu jedne od najboljih serija u istoriji televizije legendarne franšize “Breaking Bad”, to je onda ravno čudu.

Genijalni Vins Giligan (Vince Gilligan) svoju priču o usponu i padu sitnog prevaranta, pa advokata, a potom advokata-prevaranta Sola Gudmena, u brilijatnom tumačenju Boba Odenkirka, u petoj sezoni doveo je na mikromilimetar do savršenstva.

I dok Giligan polako gradi sporednu genijalnu kontrukciju glavnih likova, koji će se na kraju povezati u matičnoj franšizi, u centru ove priče jeste odnos Sola i žene njegovog života Kim, koji igraju na tankoj oštici izmeću narko kartela, zakona, prava i pravde u strmoglavoj putanji, koja će svoje finale dobiti u 6. završnoj sezoni čije emitovanje kreće ove godine.

Do tada uživajte u svakom segmentu fanatstične spin-off priče, koja je, da hulimo malo, na dobrom putu da nadamaši matičnu seriju.

04. “ZeroZeroZero” (Amazon/Sky)

Projekat iza kojeg stoje striming servis Amazon Prime i kanal Sky, uspio je, u žanrovski prostor koji se uslovno rečeno bavi temom narko tržišta, upumpati novu krv i dašak svježih ideja.

Nastala po istoimenoj knjizi čuvenog italijanskog pisca i novinara Roberta Savijana (Roberto Saviano) serija “Zerozerozero” uzbudljiva je kriminalistička priča, koja pomijera kreativne granice podžanra, prije svega u načinu postavljanja teme, pripovijedanja i generisanja kompletne atmosfere.

Šta oznaka 000 iz naslova, zapravo znači? Riječ je o 100-postotno čistom kokainu, dakle roba vrhunskog kvaliteta, koja ima svoje proizvođače, posrednike i kupce.

Režiser i glavni scenarista Stefan Solima svoju priču o krvavom putu kokainskog biznisa obojio je mračnim tonovima ogoljenog naturalizma, polazeći od konteksta književnog predloška, koji svijet trgovine narkoticima tretira kao vrhunac liberalnog kapitalizma i slobodnog tržišta u njegovoj ogoljenoj surovosti.

Početna teorija razrađena je i obogaćena fiktivnim momentima gradeći žanrovski krimi kolorit kroz bogatu karakterizaciju likova, vrhunsku glumu, surovi realizam akcionih dijelova i nekoliko različitih nivoa dramske priče, koji se prepliću do međusobnog spajanja u spektakularnom finalu.

03. “The Queen's Gambit” (Netflix)

Iako je izazvala pravu medijsku histeriju, te vratila šah kao sport iz poluzaborava netfliksov superhit “The Queen's Gambit” nije serija o plemenitoj igri na 64 polja, već krajnje uzbudljiva, zabavna i zanimljiva adapatacija klasične bajke “Ružno pače” iz pera Hansa Kristijana Andersena.

Samo što je ovdje pomenuto pače, odbačena djevojčica iz sirotišta, koja tokom svoje transformacije u prelijepog labuda, pobjeđuje kako svoje protivnike, tako i sopstvene slabosti, snagom volje, inteligencijom i brilijatnom taktikom na šahovskom polju.

Odlična režija, prekrasna scenografija i sjajna muzika, uz maestralnu glumu Anje Tejlor Džoj, koja polako ali sigurno izrasta u novu heroinu Holivuda, bilo je dovoljno da ispegla nekoliko propusta u scenariju, pretvarajući Netflixovu seriju u brilijatnu partiju u stilu velikih majstora!

Ukratko, šah i mat u sedam epizoda!

02. “The Boys” – 2. sezona (Amazon Prime)

U godini kada je mali virus otjerao supeherojske blokbastere iz bioskopa, čast junaka u kostimima i plaštevima spasila je serija “The Boys”. Tačnije, nija spasila ništa, jer njeni heroji imaju mnogo zanimljivih osobina, ali čast sigurno nije među njima.

Oni su gomila maskiranih egomanijaka, siledžija, alkoholičara i narkomana, sklonih fašizmu i apsolutizmu, u promovisanju svoje “Übermensch” supeherojske slike Amerike i ostatka planete, sve pod brižnim patronatom džinovske medijske korporacije “Vought”, koja promoviše njihove herojske avanture fanovima, uz masnu zaradu naravno (svaka sličnost s stvarnim firmama, slučajna je).

Iako je radikalna priča po grafičkoj noveli legendarnog autora Garta Enisa i Derika Robertsona (Garth Ennis i Darick Robertson) šokirala publiku prvom sezonom, u drugoj je otišla korak dalje i nastavila da je još nemilosrdnije napada ovim eksplozivnim molotljevim koktelom: stripa, televizije, filma, muzike, seksa, psovki, krvi, raznesenih iznutrica, hemijskih preparata i suludih likova.

Odlična glumačka ekipa, na čelu sa Karlom Urbanom kao Bučerom i Entoni Starom kao Homlenderom, prži svaki kadar, dok glavni kreator Evan Kripke vozi svoje brutalno čedo kao Supermen na steroidima.

I možda vam se nasilje i brutalnost u franšizi “The Boys” u nekom trenutku smuči zbog  eksplicitnosti, ali to je realnost digitalnog doba i kreatori ove serije su vam je hrabro ispljunuli u lice, ako vam s ne sviđa, imate Marvel kao korporaciju sa drugim superherojima!

01. “Dark” – 3. sezona (Netflix)

Sve nas je oduševo taj retro vibe “Čudnijih stvari” („Stranger Things”) i taman da je planeta proglasi najboljim nostalgičnim SF-om – dođe Nijemac i kaže: “Hold my Bratwurst”!

Treća, ujedno i posljednja sezona serije “Dark” zadržala je sve ono što je prve dvije učinilo globalnim fenomenom. Štaviše, te elemente je nekako uspjela dići na još viši nivo. Skokovi kroz epohe postali su brojniji i luđi, praćeni ljepšom kamerom, fotografijom i režijom. Muzičke podloge i rezovi montaže postali su precizniji, glumci s jednakom lakoćom iznijeli više svojih alter-ega, a simboličke podteme su se usložnjavale i ojačavale sa svakim novim zaokretom u suludo slojevitom scenariju.

Sve je išlo prema kulminaciji od koje smo svi strijepili – i koja je, na kraju, prelomila da “Dark” zaista završi u vrhu ove liste. Kao što smo pisali u svojoj recenziji, kvalitetno završiti seriju je umjetnost samo po sebi. A kvalitetno okončati tako komplikovan serijal, to je već remek-djelo koje zaslužuje titulu najbolje serije 2020. godine.

Ispod crte

“Afterlife” (Netflix)

“Normal People”(Amazon)

“Locke & Key”(Netflix)

“The Haunting of Bly Manor”(Netflix)

“Alice in Borderland”(Netflix)

“I Know This Much Is True”(HBO)

“The Undoing”(HBO)

“Raised by Wolves”(HBO)

“The Good Lord Bird”(Showtime)

“The New Pope”(HBO)

“Gangs of London”(Sky)

“Unorthodox”(Netflix)

“Lovecraft Country”(HBO)

“Epidemy -In To Lake”(Netflix)

“The Good Fight”(CBS)

“Perry Mason”(HBO)

“I Hate Suzie”(HBO)

“Patria”(HBO)

“The Flight Attendant” (HBO)

“I May Destroy You”(HBO)

“Devs”(FX/Hulu)

“Hunters”(Amazon Prime)

“The Plot Against America”(HBO)

“What We Do In The Shadows”(FX)

“Mrs. America” (Fx/Hulu)

“High Fidelity” (Hulu)

“Dead to Me” (Netflix)

“Ozark” (Netflix)

“Ted Lasso” (Apple TV+)

“The Expanse” (Amazon Prime)

IZVOR