Ova platforma predstavlja operativni mehanizam Agende za inovacije, istraživanje, obrazovanje, kulturu, mlade i sport na Zapadnom Balkanu (WB agenda), s ciljem jačanja naučne izvrsnosti i integracije regiona u istraživački sistem Evropske unije.
Sastanak je okupio predstavnike EU, ministarke i ministre iz regiona, kao i članove naučne, inovacione i poslovne zajednice. Učesnicima su se obratili evropska komesarka za startapove, istraživanje i inovacije Ekaterina Zaharieva, ambasador EU u Crnoj Gori Johan Satler, ministarka prosvjete, nauke i inovacija Anđela Jakšić-Stojanović, te ministarka evropskih poslova Maida Gorčević. Prisutni su bili i resorni ministri Srbije, Sjeverne Makedonije, Albanije i Kosova, kao i predstavnici EU inicijativa poput COST-a i EIT-a.Komesarka Zaharieva poručila je da je okupljanje u Podgorici važno za jačanje partnerstva EU i Zapadnog Balkana. „Crna Gora je ostvarila impresivan napredak od 2008. godine. Naš zajednički zadatak je da briljantnu nauku i preduzetnički duh ovog regiona pretvorimo u motor ekonomskog rasta“, kazala je ona.
Ambasador Satler istakao je da su zemlje regiona kroz program Horizont Evropa do sada obezbijedile oko 180 miliona eura kroz više od 500 projekata, što predstavlja značajan doprinos evropskoj naučnoj izvrsnosti.
Ministarka Jakšić-Stojanović naglasila je da Crna Gora ostaje posvećena pametnoj specijalizaciji i razvoju istraživačke infrastrukture, te da je spremna da doprinese zajedničkoj viziji inovativne i konkurentne Evrope. Ona je predstavila i konkretne projekte, uključujući MONUSEN – prvi Horizon Europe projekat koji je koordinirala crnogorska institucija, kao i uspjeh projekta CENNA, fokusiranog na pametni ekološki monitoring.
„Iako se naši izdaci za istraživanje i inovacije još uvijek kreću između 0,2% i 1% BDP-a, naš zajednički cilj da dostignemo 3% nije san, to je pravac“, poručila je ministarka.
Ministarka evropskih poslova Maida Gorčević kazala je da Crna Gora ostaje čvrsto opredijeljena da do kraja naredne godine završi pregovore s EU, te da istraživanje i inovacije vidi kao ključni pokretač održivog razvoja i evropske integracije.
Tokom plenarnog dijela, učesnici su istakli značaj jačanja saradnje, ulaganja u istraživačku infrastrukturu i strateških pristupa poput pametne specijalizacije u kontekstu zelene i digitalne tranzicije. Poseban akcenat stavljen je i na razvoj vještačke inteligencije, kroz nacionalne istraživačke programe i strateška dokumenta.
Preporučeno
Drugi dan sastanka planiran je za sjutra, kada će se razmatrati dalji koraci u regionalnoj integraciji i saradnji u oblasti istraživanja i inovacija.
Video