Zakon i institucije
Ova odluka otvara pitanje adekvatnosti zakonskih okvira i njihove implementacije u cilju zaštite prirodnih resursa, posebno u urbanim sredinama, gdje su zeleni prostori pod sve većim pritiskom urbanizacije. Što se tiče zakonske obaveze investitora ili izvođača radova u pogledu očuvanja zelenih površina i stabala na lokacijama gdje se planiraju građevinski radovi, iz Agencije za zaštitu životne sredine ističu da je investitor u obavezi da svoje ativnosti uskladi i sa smjernicama koje se tiču očuvanja zelenih površina i zaštićenih biljnih vrsta.
,,Investitor bi trebalo da primijeni kompezatorne mjere na lokaciji izvođenja projekta, postavi zaštitne barijere, odlaganje otpada i zemljanih radova vrši u skladu sa zakonom, da po završetku građevinskih radova izvrši sprovođenje rekultivacije predmetnog lokaliteta, projektuje održavanje zaštitnih zona oko šuma i očuvanje drveća u okviru gradilišta kada je to moguće i izvrši sadnju nove vegetacije kao kompenzacija za uklonjenu”, objašnjavaju iz Agencije.U vezi sa nedavnom sječom čempresa u Zagoriču od nosioca projekta ,,Fis Jase Invest“ ističu da je 29. oktobra ove godine investitor podnio zahtjev uz dokumentaciju za odlučivanje o potrebi izrade elaborata procjene uticaja na životnu sredinu za izgradnju stambeno-poslovnog objekta na dijelu UP 3, u zahvatu izmjena i dopuna DUP-a Zagorič I – dio zone A, koju čini KP 2125/2 KO Podgorica II, Glavni grad Podgorica.
,,Uredbom o projektima za koje se vrši procjena uticaja na životnu sredinu („Službeni list Crne Gore“, br. 20/07, „Službeni list Crne Gore“, br. 47/13, 53/14 i 37/18), utvrđen je spisak projekata za koje je obavezna procjena uticaja na životnu sredinu. Budući da se pregledom dostavljene dokumentacije utvrdilo da se u konkretnom slučaju radi o izgradnji poslovno-stambenog projekta čija površina poslovnog prostora iznosi BRGP 998,18m2. Na osnovu navedenog utvrđeno je da se pomenuti projekat ne svrstava u listu II navedene uredbe, kojom je predviđeno da je za „trgovačke lance i prodajne centre čija je ukupna površina preko 1.000 m2, redni br. 12, tačka b. neophodno sprovesti postupak procjene uticaja“. S tim u vezi, Agencija za zaštitu životne sredine utvrdila je da u ovom konkretnom slučaju nije predviđeno sprovođenje postupka procjene uticaja na životnu sredinu”, navode iz Agencije.
Što se tiče praćenja i kontrolisanja aktivnosti koje mogu imati negativan uticaj na životnu sredinu u urbanim područjima, Agencija to radi sprovođenjem monitoringa i praćenjem kvaliteta životne sredine, zatim izdavanjem dozvola i saglasnosti za aktivnosti koje mogu imati negativan uticaj na životnu sredinu.
Procjena uticaja
,,Ovo se prvenstveno odnosi na primjenjivanje člana 32 Zakona o procjeni uticaja na životnu sredinu („Službeni list Crne Gore“, br. 20/07, „Službeni list Crne Gore“, br. 47/13, 53/14 i 37/18), dok je za realizaciju propisanih mjera zaštite tj. sprovođenje inspekcijskog nadzora nad primjenom ovog zakona nadležna ekološka inspekcija, koja je pod ingerencijom Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera. Takođe, značajna je i saradnja sa lokalnim samoupravama, naučnim institucijama i nevladinim organizacijama da bi se zajedničkim djelovanjem blagovremeno spriječili potencijalni problemi u životnoj sredini”, kažu naši sagovornici iz Agencije.
Oni dodaju da kontinuirano sprovode aktivnosti koje se tiču edukacije i informisanja građana, kroz organizovanje kampanja i radionica, kao i distribucijom informacija da bi se povećala svijest građana o uticaju urbanih aktivnosti na životnu sredinu i njihovom aktivnom učešću u očuvanju iste.
Što se tiče sankcije predviđene za neovlašćenu sječu stabala ili narušavanje zelenih površina, ukoliko se ne radi o zaštićenom području ili zaštićenoj biljnoj vrsti, Agencija za zaštitu životne sredine nema nadležnosti da sprovede sankcije, na osnovu zakona koji su u njenoj nadležnosti, već je to pitanje nadležne inspekcije.
Specifični standardi
Iz Agencije za zaštitu životne sredine su nam objasnili da postoje specifični standardi i propisi koji regulišu zaštitu voda, zemljišta, šuma i vazduha na gradilištima. Ovi standardi obuhvataju: zaštitu voda – zabrana ispuštanja neprečišćenih otpadnih voda u površinske ili podzemne vode; upotrebu sedimentacionih bazena za kontrolu oticanja vode sa gradilišta; obavezu primjene mjera za sprečavanje zagađenja vode hemikalijama, gorivima ili otpadom; zaštitu zemljišta – kontrola odlaganja građevinskog otpada da bi se spriječilo zagađenje i degradacija zemljišta; skladištenje i upotrebu opasnih materija uz poštovanje pravila o sprečavanju curenja i kontaminacije; rekultivaciju zemljišta po završetku građevinskih radova; zaštitu šuma i vegetacije – zabrana sječe šuma i uklanjanja vegetacije bez odgovarajućih dozvola; održavanje zaštitnih zona oko šuma i očuvanje drveća u okviru gradilišta kada je to moguće; sadnju nove vegetacije kao kompenzacija za uklonjenu; zaštitu vazduha – kontrola emisije prašine i drugih zagađujućih materija tokom građevinskih radova, uključujući upotrebu prskalica za vodu ili zaštitnih prekrivača; održavanje građevinskih mašina kako bi se smanjile emisije izduvnih gasova; zabranu spaljivanja otpada na gradilištu.
Preporučeno
Pored ovih specifičnih mjera, na gradilištima se primenjuju i opšti zakonski propisi o zaštiti životne sredine, koji su u skladu sa nacionalnim i međunarodnim standardima. Inspekcijski nadzor obezbjeđuje njihovu primjenu.
Video