Podgorica je sinoć konačno bila „zelena“ sa niskom vrijednošću, ali je Bijelo Polje i dalje u crvenoj zoni – koncentracija PM10 bila je 170,1 µg/m3, a sitnijih PM2.5 155 µg/m3.

I dok mjerne stanice bilježe višestruka prekoračenja dozvoljenih vrijednosti, Elektroprivreda Crne Gore je reagovala saopštenjem u kojem dio javnosti optužuje za „ničim izazvanu hajku“ usmjerenu protiv kompanije i termoenergetskog objekta.

Iz EPCG poručuju da se, bez uvida u relevantne činjenice, pokušava stvoriti slika da je TE glavni i isključivi krivac za zagađenje vazduha i ugrožavanje zdravlja građana. Kao ključni argument navode zvanična mjerenja Centra za ekotoksikološka istraživanja (CETI), prema kojima su koncentracije sumpor-dioksida i drugih štetnih materija gotovo 30 odsto niže nego u periodu prije početka ekološke rekonstrukcije i planske obustave rada Termoelektrane.

U saopštenju se dodatno naglašava da su ova mjerenja obavljena u fazi kada glavni ekološki sistemi još nijesu u funkciji, kao i da je kompletan proces praćen kontinuiranim međunarodnim stručnim nadzorom, uključujući i pisanu potvrdu nadzornog organa – njemačke kompanije „Iqony Solutions GmbH“.

“Kao društveno odgovorna kompanija, upravo zbog svijesti o negativnom uticaju Termoelektrane na životnu sredinu i zdravlje ljudi, pokrenuli smo projekat ekološke rekonstrukcije kako bi se taj uticaj trajno i mjerljivo smanjio”, poručuju iz EPCG, dodajući da se umjesto podrške suočavaju sa, kako navode, neviđenim osudama i napadima u 43 godine dugoj istoriji postrojenja.

Povezani članci

Ekonomija

Laković očekuje da im EPCG neće naredne godine ,,skinuti“ 7,7 miliona eura

Ekonomija

Saveljić uputila otvoreno pismo i pita OD EPCG SG: Kako ste zaposlili četrdesetak ljudi? Jeste raspisali konkurs ili ,,po babu i stričevima”?

Ekonomija

Jedna od mogućih opcija i povećanje cijene struje

Kompanija tvrdi da su emisije danas osjetno manje nego prije osam ili devet mjeseci, pa čak i u odnosu na kompletan period rada Termoelektrane, te podsjeća da je paralelno sa rekonstrukcijom završena i prva faza toplifikacije Pljevalja – projekta koji bi, prema njihovim navodima, trebalo dugoročno da doprinese smanjenju zagađenja.

Poseban dio saopštenja posvećen je demantovanju tvrdnji da su djeca zbog zagađenja vazduha hospitalizovana i priključena na respiratore. Iz EPCG ocjenjuju da je neodgovorno i opasno sve zdravstvene probleme građana pripisivati isključivo radu Termoelektrane, upozoravajući na štetnost širenja panike na osnovu paušalnih ocjena.

U istom tonu, EPCG podsjeća i da je tokom probnog rada i funkcionalnog ispitivanja sistema znatno smanjen uvoz električne energije, uz, kako navode, uštedu veću od 11 miliona eura, što je imalo pozitivan efekat na stabilnost elektroenergetskog sistema.

Međutim, ovakvo saopštenje izazvalo je dodatne reakcije u javnosti, naročito među građanskim aktivistima i dijelom stručne javnosti, koji upozoravaju da se problemi ne mogu relativizovati statistikom dok je grad danima pod smogom.

Građanski aktivista Pavle Čolović poručio je da „hajka nije kad ljudi kašlju, već kad se dim proglašava pričom, a istina napadom“, naglašavajući da građani ne traže senzaciju, već dostupne podatke, odgovornost i čist vazduh.

“Kad se Pljevlja guše, a vi kažete „ničim izazvana hajka“, znači da vam je PR važniji od pluća”, poručio je on menadžmentu EPCG.

Kazao je da se ne radi o hajci već o tome da ljudi kašlju, djeca su na inhalacijama, a stanice gore crveno.

“Hajka je kad se dim proglašava „pričom“, a istina „napadom“. Ne tražimo mi senzaciju – tražimo mjeru, podatak, odgovornost i čist vazduh. Saopštenje ne filtrira SO₂”, rekao je on.

Poručio je da se ne radi o hajci na EPCG, već na zdravlje Pljevljaka i da to traje decenijama.

“Dajte onlajn podatke sa dimnjaka, nezavisnu kontrolu i rezultate”, pa ćemo svi da ućutimo. Do tada: nije frka, nego odbrana života – smatra Čolović.

On je EPCG pozvao da odgovore zašto su mjerne stanice „crvene“, zašto je skinuta mjerna stanica sa odžaka TE i kada će biti vraćena, te zbog čega nema onlajn podataka sa dimnjaka. Pitao je i zašto se pepeo prosipa po Pljevljima iz kamiona i zašto se građani bude sa bolom u grudima…

“I najvažnije: ko će potpisati odgovornost kad „ničim izazvano“ postane dijagnoza”, pitao je on i dodao da je EPCG priznala da je od trovanja Pljevljaka u plusu 11 miliona.

Poručio je da žele čistu vodu, zdrav vazduh i slobodu.

“Hoćemo ekološki rekonstruisanu Termoelektranu”, zaključio je Čolović.

Posebnu težinu cijeloj situaciji dao je i istup poslanika i interniste Dana Markovića, koji je u Skupštini Crne Gore upozorio na alarmantne podatke iz prakse. Marković je saopštio da je u Pljevljima, u svega tri dana, zabilježeno između pet i sedam srčanih udara, dok je prosjek za cijelu opštinu oko pet takvih slučajeva mjesečno.

“Ti ljudi jesu i ranije bili bolesni, ali je do ispoljavanja problema došlo u tom momentu, u uslovima kakvi su vladali u Pljevljima”, rekao je Marković, naglašavajući da se situacija mora sagledavati ozbiljno i odgovorno.

On se osvrnuo i na pokušaj zatvaranja kotlarnice u Skerlićevoj ulici, ocjenjujući da bi njeno trenutno gašenje, iako opravdano sa ekološkog aspekta, ostavilo veliki broj građana u centru grada bez grijanja i dodatno zakomplikovalo situaciju.

Samo tri sedmice nakon što je Termoelektrana Pljevlja, uz ulaganje veće od 70 miliona eura, puštena u rad poslije takozvane ekološke rekonstrukcije, počeli su problemi i ekološki incidenti. Jedno od najvažnijih postrojenja tog sistema je sistem za odsumporavanje dimnih gasova, uz tvrdnje da će se njegovim radom emisija sumpornih oksida smanjiti više od 30 puta.

Sumporni oksidi su izuzetno opasni – u kontaktu sa vlagom u plućima stvaraju sumpornu kisjelinu koja oštećuje alveole i vodi ka hroničnim respiratornim oboljenjima. TE Pljevlja je puštena u rad 30. novembra, ali je već narednog dana on obustavljen zbog, kako je tada saopšteno iz EPCG, „izazova u funkcionisanju sistema za transport šljake i dijela opreme ugrađene u okviru ekološke rekonstrukcije“.

Zbog zagađenja u tom gradu već je bila i jedna sudska presuda. Elzana Hrković pred sudom je opisala život u gradu u kojem se zimi ljudi na ulici ne prepoznaju, već samo naslućuju kroz gustu maglu smoga, uz stalni ukus uglja u ustima i društveni život koji – ne postoji. I dobila odštetu – svega 1.500 eura, ali kako je istakla, njoj nije bio cilj novac, već da pošalje poruku o stanju u tom gradu.

Ekološki aktivista Milorad Mitrović je nedavno najavio da će mnogi Pljevljaci poći na sud da traže pravdu kao Hrković. Predsjednik Ekološkog društva „Breznica“ podnio je krivičnu prijavu protiv odgovornih u Termoelektrani Pljevlja, Agenciji za zaštitu životne sredine, Institutu za javno zdravlje, Zavodu za hidrometeorologiju i seizmologiju, Centru za ekotoksikološka istraživanja, Opštinskom timu za vanredne situacije Pljevlja, Rudniku uglja Pljevlja, Direktoratu za inspekcijske poslove u Podgorici, Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, kao i Ministarstvu ekonomskog razvoja.

Kako se navodi u prijavi, odgovorna lica se terete za više krivičnih djela iz Krivičnog zakonika Crne Gore, uključujući zloupotrebu službenog položaja, zagađivanje životne sredine, nepreduzimanje mjera zaštite životne sredine, oštećenje životne sredine i izazivanje opšte opasnosti.