Prema podacima iz izvještaja i tabele koju je Vlada Crne Gore objavila prihodi od PDV-a su u novembru iznosili svega 78.394.633 eura. Poređenja radi, u oktobru su prihodi od PDV-a iznosili 102.950.012 eura, što je čak za četvrtinu (25%) više nego u novembru.

Iako je evidentan plan prihoda u padu bio i u februaru prošle godine, pad prihoda od PDV-a u novembru mjesecu je mnogo ”opasniji” jer je Vlada za 2024. godinu planirala prihode od PDV-a na osnovu bolje naplate za prvih 10 mjeseci 2023. godine, bez uključivanja lošijih podatka za novembar, a koji im je bio poznat u momentu pripreme budžeta.

Razloge za značajno lošiju naplatu PDV-a vjerovatno treba tražiti u masovnom odlasku Ukrajinaca i Rusa iz Crne Gore, koji su bili prisutni u državi prvih 10 mjeseci 2023.godine.

Prema zvaničnim podacima MUP-a koje je u decembru mjesecu iznio ambasador Ukrajine Herasimenko u Crnoj Gori se nalazi deset puta manje ukrajinskih državljana nego početkom 2023.godine.

Masovni odlazak Ukrajinaca počeo je nakon turističke sezone, u oktobru mjesecu, pa je tako od 33.000 koliko ih je bilo u avgustu, krajem ove godine ostalo sve nešto više od 3000, što se i vjerovatno odrazilo na prihod države Crne Gore od PDV-a u novembru mjesecu.

S obzirom da je u novembru mjesecu naplata PDV-a bila ispod plana za 2023. godinu, lako je zaključiti da postoji velika vjerovatnoća da su prihodi budžeta od PDV-a za 2024. nerelano planirani tj. da će biti značajno manji u odnosu na plan.

Ukoliko podaci naplate PDV-a za decembar pokažu sličan trend a što ćemo znati krajem januara kada se podaci objave, razumno je očekivati da će se rebalans budžeta raditi već u prvom kvartalu 2024. godine.

Drugi makroekonoski podatak koji je komplementaran padu naplate PDV-a jeste obim platnog prometa u novembru 2023. godine.

Naime, pad platnog prometa u novembru u odnosu na oktobar ove godine iznosi 11%, dok je recimo 2022. godine u istim mjesecima zabilježen rast platnog prometa od 10%.

Dodatno, za prvih 10 mjeseci 2023. godine imamo rast platnig prometa za 18% u odnosu na prvih 10 mjeseci 2022. godinu, dok u novembru 2023. imamo pad u odnosu na oktobar za 11%.

Ovo znači da se ekonomska aktivnost usporava i da ekonomija pokazuje znake hlađenja.

A kad se na sve to doda da nema snijega u zimskim centrima, što će se odraziti na zimsku turističku sezonu, da su nova zakonska rješenja u vezi pranja novca iz decembra prepolovila promet nekretninama, te izostavila ”spill over” efekat na sistem, onda je jasno da će to dovesti do manje naplate poreskih prihoda, prvenstveno PDV-a.