Projekat izgradnje „slobodnog naselja“ u Baru, u Pečuricama, i širenje na teritoriju opštine Ulcinj, uz tvrdnje o eksteritorijalnosti i ignorisanje nacionalnog zakonodavstva, izazvali su ozbiljnu zabrinutost u državnim institucijama.

Saznanja dnevnog lista Pobjeda i istraživanje iz marta Balkanske istraživačke mreže BIRN Crna Gora otkrivaju višeslojnu mrežu političkih, pravnih i bezbjednosnih kontroverzi koje se vežu za ovu zajednicu.

Ključne firme kroz koje se projekt vodi su, prema saznanjima Pobjede, „Montelibero“ i „Montemodule“ DOO Bar.

Objekti u sklopu slobodnog naselja/foto: Montelibero

Zvanični podaci pokazuju da je firma ,,Montelibero“ osnovana 2021. godine kao društvo sa ograničenom odgovornošću sa simboličnim osnivačkim kapitalom od četiri eura, dok su među osnivačima i vlasnicima dominantno ruski državljani i to Dmitrij Epikhin, Hanna Mykhalchenko, Tatiana Bugrova i Igor Tolstov.

Povezani članci

Hronika

Osumnjičeni za ubistvo šefa grčke mafije uhapšen u Crnoj Gori

Ekonomija

CBCG: U nekretnine najviše ulažu državljani Srbije i Rusije, priliv SDI po tom osnovu veći četiri odsto nego lani

Društvo

Od danas obavezna upotreba zimskih guma na sljedećim putevima

Obje kompanije posluju pozitivno sa prošlogodišnjim prihodom koji prelazi 230.000 eura.

ŠTETA BUDŽETU CRNE GORE

Aktivnostima ANB-a ali i Uprave policije protiv ruskog državljanina Dmitrija Epikhina, suvlasnika i izvršnog direktora firme „Montelibero“, podnijete su dvije krivične prijave Osnovnom državnom tužilaštvu u Baru zbog nelegalne gradnje stambeno-poslovnog objekta površine 262 metra kvadratna. Građevinski radovi, koji su vođeni bez prijave i potrebne dokumentacije na parceli u vlasništvu trećeg lica, izazvali su finansijsku štetu za crnogorski budžet procijenjenu na više od 50.000 eura.

Zanimljivo je da se Epikhin u firmi „Montemodule“ pojavljuje ne samo kao vlasnik, već i kao ovlašćeno lice i izvršni direktor, što dodatno komplikuje regulatorni i nadzorni okvir za aktivnosti ove zajednice.

EKSTERITORIJALNA RETORIKA

Član Savjeta „Montelibera“ Viktor Korb, za BIRN je izjavio da pokret sebe vidi kao „eksteritorijalni, međunarodni i decentralizovani eksperiment“, čiji je cilj da pokaže kako sloboda i privatna inicijativa, u kombinaciji sa savremenim tehnologijama, mogu poboljšati život građana bez uplitanja države. U pitanju je jako opasna izjava, jer isključuje upliv države u sve segmente društvene organizacije ove zajednice.

,,Montelibero“ koristi i sopstvenu kriptovalutu EURMTL, koja ne podliježe crnogorskim zakonima. Takođe, predstavnici zajednice tvrde da posjeduju vlastitu „pravosudnu strukturu“, iako ne postoji javan dokaz o njenom postojanju niti zakonski osnov za njen rad na teritoriji Crne Gore.

VEZE SA DONBASOM

Posebnu zabrinutost izazivaju biografije ključnih članova pokreta. Anton Epikhin, brat Dmitrija Epikhina, koji je u početku imao većinski udio u firmi, prema ruskim i međunarodnim izvorima, 2008. godine osuđen je na 18 mjeseci zatvora zbog prijetnji tadašnjem predsjedniku Rusije Dmitriju Medvedevu.

Nakon izdržane kazne, a kako je pisao BIRN, postao je aktivan u pokretima podrške proruskim separatistima u Donbasu, gdje je 2014. godine obavljao funkciju predsjednika Komiteta za humanitarnu pomoć vlastima u Donjecku. Njegov brat Dmitrij Epikhin, sada ključni čovjek ,,Montelibera“, ranije je vodio nevladinu organizaciju koja je primala sredstva iz ruskog predsjedničkog fonda za aktivnosti u istočnoj Ukrajini.

,,Montelibero“ je, prema nalazima BIRN-a, povezan i sa Marijom Butinom, bivšom agentkinjom tajne ruske operacije u SAD-u, koja je 2018. osuđena na zatvorsku kaznu, a sada je poslanica Jedinstvene Rusije, vladajuće partije predsjednika Vladimira Putina.

GEOPOLITIKA I LOKAL

Pristalice ,,Montelibera“ dolaze iz različitih djelova bivšeg Sovjetskog Saveza, uključujući područja Ukrajine pod ruskom okupacijom. Iako se nominalno distanciraju od zvanične Moskve, mnogi članovi imaju istorijat povezanosti sa ruskim državnim i paradržavnim strukturama.

Pokušaji da se u Crnoj Gori izgradi „privatni grad“ koji funkcioniše mimo zakonodavstva države, stvara ozbiljne pravne i bezbjednosne dileme. Upotreba kriptovalute, izgradnja bez dozvola, tvrdnje o pravosudnoj autonomiji, kao i ideološka pozadina i ranije veze ključnih aktera sa proruskim strukturama, sve zajedno čini „Montelibero“ ne samo urbanističkim izazovom, već potencijalno i instrumentom geopolitičkog uticaja.

,,Montelibero“ je više od lokalnog libertarijanskog eksperimenta. Riječ je o kompleksnom fenomenu na razmeđi privatne inicijative, političke subverzije i bezbjednosnog rizika. Crnogorske institucije suočavaju se s izazovom očuvanja vladavine prava u kontekstu nove forme organizovanja koja formalno djeluje unutar zakona, ali suštinski nastoji da ih zaobiđe ideološki, tehnološki i strateški.