test

JOŠ JEDAN PRILOG PROUČAVANJU GENOCIDA NAD CRNOGORCIMA I CRNOM GOROM (1918-1929)

Standard

23/11/2024

11:32

Piše: Novak ADŽIĆ, akademik i Potpredsjednik DANU i Predsjednik Crnogorske evropske partije

(CRNOGORSKI NAROD JE POKAZIVAO DA NIJE DOPUSTIO BEZ OTPORA DA ZLOČIN PREMA NJEMU PRERASTE U LEGALNO STANJE)

Crna Gora i crnogorski narod su, poslije izvršene okupacije i nasilne aneksije Crne Gore od strane Srbije, od kraja 1918. godine i godinama zatim, bili izloženi strahovitoj represiji i kriminalnim postupcima organa vlasti nove države Kraljevine SHS, a počinjeni masovni zločini nad Crnogorcima, pod pokroviteljstvom, inspiracijom i odobravanjem ondašnjeg njenog režima, su, po mnogo čemu, bili su ne samo etnocid, kulturocid, kao i na gladomor (holodomor), već su i predstavljali BIĆE, KASNIJE INKRIMINISANOG MEĐUNARODNOG I NACIONALNOG KRIVIČNOG DJELA, DEFINISANOG -GENOCID. A tada se stvarni, faktički genocid vršio nad Crnogorcima/Crnogorkama i Crnom Gorom (1919-1929, mada i objektivno i godinama docnije).

Velikosrpski režim u Beogradu, preko svojih organa vlasti i aparata na prostoru Crne Gore, je prema crnogorskom narodu, naročito prema ustanicima i njihovim jatacima, te njihovim porodicama i rođacima, sprovodio užasavajuće okupatorsko-osvajačke “mjere” sa genocidnom namjerom: vršio je masovna i kontinuirana ubistva, pogubljenja, masovno spaljivanje kuća, hapšenja, zatvaranja, mučenja, osuđivanja na dugogodišnje robije i namjenog izgladnjivanja Crnogoraca i Crnogorki. Ovo je, na činjenicama i dokazima, zasnovana istorijska priča o teroru nad crnogorskim narodom, koji borio za restauraciju Crne Gore.

Ministar spoljnih poslova Kraljevine Crne Gore u egzilu dr Pero Đurov Šoć je, u ime crnogorske Vlade, čiji je predsjednik bio general (divizijar) Milutin Vučinić, (sin vojvode Mijajla Nišina Vučinića iz Pipera) i resora kojim je rukovodio, uputio notu (predstavku) predsjedniku Vrhovnog savjeta Konferencije koja se održava u Kanu, iz Rima (Via Volturno 7) 8. januara 1922. godine, u kojoj je podsjetio, kako navodi, “na činjenicu da je crnogorsko pitanje još uvijek otvoreno. Činjenično stanje koje je Sbija stvorila u Crnoj Gori, to jest privremena okupacija Crne Gore od strane srpskih trupa, nije imala i ne može dobiti međunarodnu potvrdu”.

Crnogorski ministar, diplomata i suverenista dr Pero Šoć govori o varvarizmu, kojeg je zvanična Srbija počinila u Crnoj Gori prema njenom narodu, te u istom dokumentu dalje piše:

“Strahote koje je Srbija nametnula crnogorskom narodu, uprkos svečanih obećanja saveznika i najelementarnijih principa pravde i čovječnosti, drže taj narod u stalnom stanju razdraženosti. Uzurpatorske srpske vlasti tako izazivaju u zemlji nerede i pobune, koji bi, s obzirom na haotično stanje “Kraljevine SHS”, mogli lako da se izrode u pokret većih razmjera i u opasne komplikacije.

Crnogorska vlada koristi ovu priliku da podsjeti Vrhovni savjet da je crnogorsko pitanje međunarodnog karaktera i da su se iste velike sile koje sačinjavaju Vrhovni savjet obavezale, svečano i u više navrata, da zajednički riješe to pitanje i u skladu sa pravom i željom crnogorskog naroda.

Nastojanja zainteresovanih strana u pravcu odlaganja da se stavi na dnevni red savezničkih konferencija crnogorsko pitanje, na žalost, do sada su uspjela. To je rađeno

u nadi da će vrijeme i teror ugušiti svaku želju crnogorskog naroda za nezavisnošću. No, cilj koji je Srbija željela postići na taj način potpuno je propao. Želja za nezavisnošću Crnogoraca i neprestane borbe koje vode već tri godine uvjeravaju da Srbi nikada neće uspjeti da ih potčine, uprkos svim najvarvarskijim postupcima koje su koristili prema stanovništvu u Crnoj Gori.

Vrhovni savet se lako može uvjeriti, ako to želi, da crnogorski narod nikada nije pokazao toliko otpora protiv srpskih tlačitelja kao sada. Njihove težnje za nezavisnošću nikada nijesu bile sa toliko žara. Crnogorski narod pokazuje time da nikada neće dopustiti da zločin koji je učinjen prema njemu preraste u legalno stanje.

,,Crnogorska vlada predviđa teške posljedice i krvoprolića kojih se treba plašiti u Crnoj Gori u bliskoj budućnosti ako se ne zadovolje pravedne težnje crnogorskog naroda. U želji da otkloni svaku odgovornost, ona ima čast da zamoli Vrhovni savjet za rješenje ovog mučnog problema. Tim bi aktom velike savezničke sile platile svoj dug časti u odnosu na svoja vlastita obećanja, svečana i međunarodnog karaktera.

Težnje i zahtjevi crnogorskog naroda koji se posebno odnose na glavnu tačku, to jest na evakuaciju srpskih trupa i vlasti iz Crne Gore i na njeno pravo samoodlučivanja, bili su izloženi u priloženom memoaru crnogorske vlade od 1. septembra 1921. podnesenom Društvu naroda” (Citirani dokument prema: Prof. dr Šerbo Rastoder, „Crna Gora u egzilu 1918-1925“, knjiga 2, Podgorica, 2004, str. 478-480.), navodi u pomenutoj noti Kanskoj konferenciji dr Pero Đ. Šoć.

Nomenklatura vlasti Kraljevine SHS permanentno je ucjenjivala i povećavala nagrade za ucijenje glave crnogorskih slobodara, rodoljuba, ustanika i komita, koji su se s oružjem borili protiv velikosrpske okupacije i nasilne aneksije Crne Gore i porobljavanja crnogorskog naroda. Režim Kraljevine SHS je crnogorske borce ZA PRAVO, ČAST I SLOBODU CRNE GORE, kao i štampa pod njenom kontrolom i uticajem, konstantno i hajkački kvalifikovala kao “crnogorske razbojnike”, iznoseći i pronoseći brojne neistine o njima.

Crnogorski ustanički i komitski pokret djejstvovao je dugo godina, od početka 1919., širom Crne Gore. Režim i njegovi mediji su konstantno satanizovali i klevetali crnogorske rodoljube i optuživli su ih da su “ubice”, “pljačkaši” itd. Sistem vlasti KSHS pod srpskom (srbijanskom) dominacijom i njihove militarne snage, su progonile crnogorske ustanike, patriote, komite. Vladajući aparat ih je ubijao, hvatao, hapsio, mučio, ucjenjivao, zatvarao, primoravao na predaju, proglašujući ih “odmetnicima”, “razbojnicima”, “zločincima”, “ubicama”, “pljačkašima”, zaboravljajući svjesno činjenicu da su crnogorski slobodari, ustanici i komiti koristili sva sredstva samoodbrane, odnosno, legitimna sredstva koja su dozvoljena u slučaju napada neprava na pravo.

U Tološima (Podgorica) 30. novembra 1922. godine, u sukobu žandarmerije Kraljevine SHS s crnogorskim ustanicima i gerilcima (u tom sukobu je poginuo žandarmerijski narednik David Reljić, komandir Spuške žandarmerijske stanice, a ranjen žandarm Ćazim Omerović), uhvaćeni su od strane potjere komiti („ucijenjeni odmetnici i hajduci“, kako ih je režim kvalifikovao i to: Vuko Bogićev Radović, iz sreza danilovgdarskog, Živko Vukićević iz nikšićkog sreza i Špiro Vujović, iz čevskog sreza. Tada su od strane žandarmerije uhvaćeni kao komitski jataci: Aleksa Savković, Ilija Raičević i Niko Raičević, iz Tološa(„Narodna riječ“, broj 89, 2 decembar 1922. str. 3, članak „Uhvaćeni ucijenjeni razbojnici“). Zelenaški komita i patriota Vuko Radović iz Bjelopavlića sin je znamenitog oficira, majora (komandira) crnogorske vojske i suvereniste Bogića Jovičina Radovića, jednog od prvaka Božićnog ustanka crnogorskog naroda 1919. godine i političkog zatvorenika u podgoričkom kaznenom zavodu „Jusovača“, a koji je kasnije 1929. godine ubijen od službeno nepoznatih počinilaca na putu prema Peći. Zločin ubistva komandira Bogića Radovića ondašnja režimska štampa je okarakterisala tako da nije otkriveno i utvrđeno da li je ubijen ili je izvršio samoubistvo. Taj zločin najvjerovatnijeg ubistva Bogića Radovića, ondašnji režim Kraljevine Jugoslavije nije istražio niti rasvijetlio.

Rodoljub, ustanik, zelenaški komita i borac ZA PRAVO, ČAST I SLOBODU CRNE GORE Jakov Mušikić iz Župe niksićke ubijen od strane žandarmerijske patrole u srezu Kraljskom (Vasojevići) 30. aprila 1923. godine. O tome radikalski list “Crna Gora”, partijsko glasilo vladajuće Narodne radikalne stranke, odnosno njenog Okružnog odbora u Zetskoj oblasti, piše: “Noću 30. ov.mj. 1 u sat poslije ponoći žan. patrola sreza kraljskog ovd. okruga, u mjestu Vranještici, ubila je oglašenog i ucijenjenog hajduka Jakova Mušikića iz okr. nikšićkog. Nikakvih drugih žrtava nije bilo” (“Crna Gora”, broj 28, Cetinje, petak, 4.maja 1923, str. 3, članak “Ubijen odmetnik”). Pojedini beogradski dnevni listovi pisali su da je komita Jakov Mušikić iz Župe Nikšićke pripadao komitskoj grupi Sava Raspopovića nekoliko godina, još od početka 1919. godine. Navedeno je da je on bio “razbojnik”, “pljačkaš” i “zločinac”, “ubica” što, međutim nije tačno, odnosno, to je u opreci sa istorijskim dokazima i činjenicama i predstavljalo je grubo klevetanje ovog znamenitog crnogorskog patriote, koji je ubijen zbog borbe za crnogorsku državnu ideju i koji je bio komita iz političkih motiva, jer se konfrontirao oružanim snagama režima Kraljevine SHS, koje su potlačile njegovu domovinu i crnogorski narod. O njegovom ubistvu kojeg je izvršila žandarmerija Kraljevine SHS objavila je vijest beogradska “Pravda” 2. maja 1923. godine. Taj list u članku pod naslovom “Ubistvo razbojnika Mušikića”, piše: “Andrijevica, 1. maja.-Prošle noći u selu Vralještici (kraljski srez) jedna žandarmerijska potera ubila je ozloglašenog i ucenjenog hajduka Jakova Mušikića, rodom iz jednog sela kod Nikšića. Mušikić je počev od oslobođenja do danas bio u družini Save4 Raspopovića i za to vreme izvršio bezbroj razbojništava i ubistava”(“Pravda”, Beograd, broj 118, 2. maja 1923, str. 3. Ne postoje dokazi za takvu pristrasnu i neosnovanu ocjenu koju je objavila „Pravda“ u pogledu Jakova Mušikića. On nije bio razbojnik, pljačkaš, ni ubica, uprkos tome što ga je režim i štampa pod njegovom kontrolom tako kvalifikovala i targetirala).

I list “Slobodna misao” iz Nikšića, (koji je bio bjelaškog unitarističkog i centralističkog političkog i ideološkog uređivačkog profila, iako je formalno figurirala kao nezavisan list, bila je u suštini list političke stranke Saveza zemljoradnika, odnosno, jednog dijela njenog Okružnog odbora u Zetskoj oblasti), takođe je, tendenciozno i uvredljivo, permanentno pisala protiv crnogorskih ustanika i komita i, koherentno tome, izvijestila je i o pogibiji crnogorskog patriote Jakova Mušikića. “Slobodna misao” maja 1923. godine o njegovoj pogibiji, u članku pod naslovom “Ubijen odmetnik”, piše: “Prije nekoliko dana ubijen je u Vasojevićima Jakov Mušikić, odmetnik rodom iz Župe. Misli se, da je Mušikić bio pošao da sveti Todora Dulovića. Danas je svakome jasno da više nijedan odmetnik u Vasojevićima ne može provesti ni nekoliko časova. Oni sve odmetnike smatraju kao zločince, divlje ljude, beskućnike i pljačkaše i odmah ih ubijaju” (“Slobodna misao”, Nikšić, broj 34, od 7. maja 1923, glavni i odgovorni urednik Stojan Cerović, str. 4).

U pitanju je više nego sporna, uvredljiva i pogrešna ocjena navedenog lista, saopštena u cilju demonizacije crnogorskih ustanika – komita, iz ideološko-političkih pobuda.

Apelujem, da se naučno, činjenički, argumentovano posvetimo procesuiranju, obrazloženju i dokazivanju, u političkoj ravni, svi crnogorski patrioti, zajedno, na provjerljivim izvorima utemeljeno, jer je to potreba i pravno i pravedno je, da Skupština Crne Gore stavi na dnevni red i razmatra ponuđeni tekst Rezolucije o genocidu nad Crnogorcima (1918-1929), koje je javnosti i političkim i drugim subjektima već prije nekoliko mjeseci punudila Crnogorska evropska partija i moja malenkost u njeno ime.

Stavovi izraženi u ovoj kolumni ne odražavaju nužno uređivačku politiku portala Standard.

Izvor (naslovna fotografija):

Novak Adžić

Ostavite komentar

Komentari (0)