Ističe da je američki kongresmeni razumiju kakvo je geopolitičko značenje Crne Gore na Balkanu.
Da podsjetimo, Rezoluciju je predložila demokratska predstavnica Mejna Čeli Pingri, dok je kopredlagač bio republikanac Majkl Tarner iz Ohaja, koji se i ranije aktivno zalagao za teme i akcije od interesa za našu zemlju. U tekstu usvojenom na prvom zasijedanju Predstavničkog doma 119. saziva američkog Kongresa, naslovljenom „Potvrda podrške Sjedinjenih Američkih Država pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji“, ističu se brojni pozitivni iskoraci naše zemlje u proteklom periodu. Prije svega, potcrtava se „postizanje mirne nezavisnosti putem referenduma 2006. godine“, regularni prijem u Ujedinjene nacije, te partnerstvo sa američkom državom Mejn kroz program pod okriljem Nacionalne garde, čime se „promoviše saradnja između SAD i Crne Gore u vojnoj, ekonomskoj i kulturnoj razmjeni“.” Budući da je Crna Gora snažan saveznik Sjevernoatlantskog saveza od 2017. godine i ima stratešku ulogu u balkanskoj misiji NATO, uprkos naporima Rusije da Crnu Goru drži izvan Alijanse, i budući da je ostvarila napredak u rješavanju korupcije, suprotstavljanju hibridnim uticajima poput sajber napada i dezinformacija u regionu i prema Crnoj Gori, borbi protiv transnacionalnog organizovanog kriminala i jačanju krivičnog pravosuđa, uz pomoć Biroa za međunarodne poslove vezane za narkotike i sprovođenje zakona i Ministarstva pravde SAD”, neki su od argumenata iz usvojene Rezolucije.
” Danas, doduše, odnosi SAD i Evropske unije nijesu onakvi kakvi su bili u vrijeme kad je Crna Gora pristupala NATO savezu, i povjerenje prema politikama današnje administracije predsjednika Trampa u evropskoj političkoj areni nije veliko. Mišljenje SAD, čak i kad se radi o čvrstom stavu administracije, a ne samo stavu dobro upućenih američkih članova kongresa, dakle sudionika u zakonodavnoj vlasti te države, nije ni izbliza onako uticajno kao što je bilo u vrijeme kad su, na primjer, Bugarska i Rumunija pristupale Evropskoj uniji. To ne znači da dvoje starih prijatelja Crne Gore u Predstavničkom domu Kongresa ne rade sjajan posao za Crnu Goru, ali valja biti svjestan da ga rade ex privata diligentia (zbog vlastite marljivosti), a ne podstaknuti smišljenom politikom vlade. Crna Gora im duguje prijateljsku zahvalnost, ali oni koji promatraju političke posljedice dokumenta, kad bude usvojen, moraju znati da on nije rezultat smišljenih javnih politika aktuelne administracije u Crnoj Gori”, poručuje Đenero.
On objašnjava da su to ljudi koji razumiju procese na Balkanu u američkom Kongresu, očito razumiju i to kakvo je geopolitičko značenje Crne Gore na Balkanu, koliko je ona važna za konsolidaciju euroatlantizma pa i kakva je njena važnost u zaustavljanju (ili, suprotno, u otvaranju) Evrope u odnosu na patogene uticaje Putinovog totalitarnog režima u Rusiji.
Na pitanje koliko to može pomoći ovakvoj Vladi u kojoj su pojedini konstituenti bliži Moskvi nego Vašingtonu, Đenero kaže da nije optimista.
” Bojim se da ne mnogo. Demokratske i euroatlantističke i proevropske snage u Crnoj Gori moraju same naći snage da konsoliduju većinu u parlamentu i izvršnoj vlasti, koja bi sistemski radila na pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji, fokusirane na to kao ključni kratkoročni politički cilj. Bez te snage, bez uklanjanja veto moći proruskih političkih snaga, pod kontrolom režima u Beogradu (o kojima danas otvoreno govori i premijer prve vlade nakon 30. augusta 2020, Zdravko Krivokapić), sve priče o europeizaciji Crne Gore ostat će tek privid i neispunjena nada. Taj posao umjesto crnogorskih odgovornih političara ne mogu obaviti prijatelji u svijetu, niti oni u američkom Kongresu, niti u Evropskom parlamentu”, zaključuje Đenero.
U Rezoluciji se podsjeća da je naša zemlja službeno podnijela zahtjev za pridruživanje EU 2008, a da su pregovori započeli četiri godine kasnije. Navodi se da smo kao država „ostvarili veliki napredak u poglavljima za pristupanje EU“ te da nastavljamo „marljivo postizati mjerljiv napredak u preostalim mjerilima“.
U tekstu se dalje podsjeća da je dobijanjem IBAR-a u junu 2024. godine, odnosno ispunjenosti određenih mjerila za poglavlja 23 i 24, „otvoren put da započne proces zatvaranja poglavlja u pristupnim pregovorima“. Konačno, smatraju da i građani Crne Gore, preciznije Crnogorci, kako stoji u originalnom tekstu, u velikoj mjeri podržavaju pridruživanje svoje zemlje EU, citirajući anketu Delegacije EU iz 2023. godine da više od 79 odsto ispitanih podržava učlanjenje.
Sve su to bili razlozi, kako se precizira, da Kongres u ime SAD navede kako ta država „cijeni marljiv pristup Crne Gore završetku promišljenog, na zaslugama zasnovanog i temeljnog procesa pristupanja EU“, i da samim tim „u potpunosti podržava napore Crne Gore i drugih kandidata u ispunjavanju mjerila za pristupanje EU“.
” SAD ohrabruju Vladu i institucije Crne Gore da daju prioritet potrebnim reformama i ispunjavanju mjera za učlanjenje u EU, kao i naporima za dalji mir i prosperitet na Zapadnom Balkanu, zatim prepoznaju saradnju između države Mejn i Crne Gore i zajedničko vojno partnerstvo Nacionalne garde Mejna i Vojske Crne Gore, te prepoznaju pozitivan uticaj Crne Gore na NATO, posvećenost države regionalnoj stabilnosti i doprinos odbrani Ukrajine od Rusije”, navedeno je u Rezoluciji.
Samim tim, Kongres je pozvao predsjednika SAD Donalda Trampa, državnog sekretara Marka Rubija i evropske saveznike da se „založe za pristupanje Crne Gore EU bez daljih bilateralnih uslova“.
Takođe, predsjednik i državni sekretar SAD su pozvani da ispune četiri zahtjeva kongresmena.
Preporučeno
” Da tijesno sarađuju sa Vladom Crne Gore, podrže proširenje EU za Zapadni Balkan, uključujući Crnu Goru, podrže dalju evroatlantsku integraciju Zapadnog Balkana i blisko sarađuju sa Vladom Crne Gore u skladu sa bilateralnim Okvirom za suprotstavljanje zloupotrebama stranog uticaja (Framework for Countering Foreign Influence Manipulation)”, zaključci su usvojene Rezolucije.
Video