Opet, čini se da će se 12. marta u Dolbi teatru ponoviti „ili-ili“ scenario karakterističan za nagrade Američke akademiju filmskih nauka i umjetnosti: biraće se između novih faca, i dobro znanih i obožavanih veterana.
Blagi favoriti
Za najboljeg režisera ove godine nominovani su: Danijel Kvan i Danijel Šajnert („Everything Everywhere All at Once“), Stiven Spilberg („The Fabelmans“), Martin Makdona („The Banshees of Inisherin“), Tod Fild („Tar“) i Ruben Ostlund („Triangle of Sadness“).Krenimo redom, od genijalaca koji su jednu vlasnicu perionice veša pretvorili u jednu od najvećih heroina protekle filmske godine. Dva Danijela trenutno važe za blage favorite zbog osvojenog priznanja Udruženja američkih režisera (Director's Guild of America). Za 75 godina postojanja ove filmske organizacije, samo osam DGA dobitnika nije se preklopilo sa nagrađenima na Oskarima. Tako da, Spilberga je žestoko zabolio ovaj gubitak od Danijela.
Danijel Kvan i Danijel Šajnert (FOTO: theverge.com)
Sa druge strane, pitanje je da li je članstvo Američke akademije dovoljno otvoreno da nagradi kreatore nečega tako ludog kao što je „Everything Everywhere All at Once“. Hoće li konzervativci glasati za Danijele, hoće li ih omekšati činjenica da je njihov film jedan od najvoljenijih iz 2022, i kod publike i kod kritike?
Činjenica je da mnogima njihovo multiverzumsko ludilo može da djeluje neozbiljno, iako je riječ o vrlo ozbiljno skockanom i promišljenom filmu. A ne možemo da kažemo da taj utisak ne pojačava ni „Swiss Army Man“ (2016), autorski debi Danijela koji se vrti oko bjekstva sa pustog ostrva na gorivu prde jednog mrtvaka…
Jedno je sigurno: štogod se dogodilo s Oskarom u režiserskoj kategoriji, Danijeli su oni koji ga jesu zaslužili. Trebalo je iskontrolisati ono silno ludilo, učiniti ga dopadljivim i pitkim, odvojiti vrijeme za čitav mikrokosmos glavnih i sporednih likova, te svih njihovih multiverzumskih verzija… A to što njihova čvrsta ruka djeluje tako lagano, kao da im je svaki trik lako pošao za rukom, to je samo dokaz da su Danijeli doktori režije.
Nostalgična fora
U slučaju da Danijeli ne budu opcija, trenutno najbolje stoji Spilberg. Jeste da je DGA izgubio, te da za Baftu nije ni nominovan (uzeo ju je Edvard Berger za „All Quiet on the Western Front“, za koji mu je, iznenađujuće, izmakla oskarovska kandidatura), ali ulovio je barem Zlatni globus. Nije to priznanje, kao DGA, bitan indikator uspjeha na Oskarima. No, na Spilbergovoj strani su aduti moćniji od već osvojenih nagrada.
To su, naravno, reputacija i nostalgija. Spilberg je nominovan za Oskara 22 puta, od čega osam za najbolju režiju. Osvojio je tri zlatna kipa, jedan za najubjedljiviji film („Schindler's List, 1993) i dva za režisera („Schindler's List“; „Saving Private Ryan“, 1998).
Utisak o njegovoj poziciji pojačava i činjenica da je ove godine prvi put u svojoj oskarovskoj istoriji kandidovan za originalni scenario sa koautorom Tonijem Kašnerom. I realno gledano, iako su Danijeli blagi favoriti, jedini je ovogodišnji režiser čiji bi film mogao da osvoji Oskara i za najbolji, i za režiju. Naravno, ako Akademija ne nastavi trend primjetan posljednjih godina, da odlučuje po principu „jedna velika nagrada po filmu“.
Osim što voli da potvrđuje pređašnje odluke dodajući još zlatnih kipova oskarovcima, Akademija je luda i za filmskim pričama o sebi i sedmoj umjetnosti uopšte. To je, ujedno, najjači adut Spilbergove drame „The Fabelmans“ koja je inspirisana njegovim djetinjstvom i početkom rađanja strasti prema filmu.
Činjenica je da je većina gledalaca pala na tu sentimentalnu foru, te da je znatno precijenila njenu vrijednost. Iako je riječ o solidnom filmu, vjerovatno bi „The Fabelmans“ izazvao mnogo manje oduševljenja da ga ne definišu riječi „Spilberg“, „biografski“, „ljubavno pismo filmu“.
Ugurano ime
Što se ostalih nominovanih režisera tiče, šanse za stizanje do zlata gotovo su nepostojeće. Makdona je filmski autor kog većina filmofila a i članova Akademije više cijeni kao scenaristu nego kao režisera. Zbog toga i važi za jednog od ključnih favorita za najbolji originalni scenario.
Farel, Makdona i Glison (FOTO: variety.com)
Teško da „The Banshees of Inisherin“ može da se nada trijumfu u drugim kategorijama, iako su svi nominovani glumci, od Kolina Farela za glavnu, do Keri Kondon, Barija Kogana i Brendana Glisona za sporedne uloge, zaslužili nagrade. Tako da, barem za sada, Makdona ostaje „jednostruki“ oskarovac, sa zlatnim kipom osvojenim za sjajni kratki igrani film „Six Shooter“ (2004) u kom mu je takođe igrao Glison.
Onaj princip „jedna velika nagrada po filmu“ presudiće i Fildu. Njegova muza Kejt Blančet glavni je krivac zbog toga što ga niko neće uzeti u obzir za najbolju režiju, iako dvije decenije i kusur čeka pravo priznanje Akademije, još od debija „In the Bedroom“ (2001) koji mu je donio pet nominacija, a nama jednu od najmoćnijih uloga boginje Sisi Spejsek.
Tod Fild i Kejt Blančet (FOTO: variety.com)
Ostlund tek nema čemu da se nada. Štoviše, pravo je čudo kako je njegovo ime uspjelo da „izgura“ Bergerovo sa spiska nominovanih režisera. U prvi plan vjerovatno ga je smjestio prekookeanski dio članova Akademije, s obzirom na to da je „Triangle of Sadness“ osvojio četiri evropska Oskara, te Zlatnu palmu u Kanu.
Umjesto Ostlunda, u tekstovima o preskočenim režiserima najviše se pominjao Džejms Kameron za podvodni spektakl „Avatar: The Way of Water“. Ni govora o tome. Ime koje je Ostlunda moglo zamijeniti svakako nije ni Bergerovo.
Istinski zaobiđena u ovoj kategoriji jeste Šarlot Vels za debi „Aftersun“ koji je Akademija prepoznala samo u kategoriji najbolje glavne muške uloge (Pol Meskal). Naravno, ne zbog reprezentacije i puke činjenice da je režiju potpisala žena… Nego zbog toga što je „Aftersun“ jedno od najmoćnijih i najnedokučivijih filmskih iskustava koje smo doživjeli minule godine.
Preporučeno
No, dug put Akademija mora da pređe da bi naučila kako se biraju i nagrađuju filmovi za pamtivijek. Nadamo se samo da to neće, u kategoriji najboljeg režisera, presuditi i protiv Danijela.
Video