Sa podacima za 3.222 adolescenta uzrasta od 9 do 14 godina, istraživači iz institucija u Kini i Velikoj Britaniji podijelili su ih u tri grupe: one sa najgorim navikama spavanja (u prosjeku 7 sati i 10 minuta po noći), one sa najboljim navikama spavanja (7 sati i 25 minuta) i one između (7 sati i 21 minut).
Iako nije bilo velike razlike između ovih grupa u smislu akademskog uspjeha, oni koji su bolje spavali pokazali su primjetna poboljšanja na kognitivnim testovima za čitanje, rješavanje problema i fokusiranje, u poređenju sa onima koji su najlošije spavali, prenosi Science Alert.Biotipovi spavanja
Istraživači su koristili podatke o spavanju kako bi učesnike podijelili u tri grupe. Kada je riječ o ukupnom učinku spavanja, biotip 3 je najbolji, biotip 1 najgori, a biotip 2 se nalazi između. (Ma i saradnici, Cell Reports, 2025.)
„Iako su razlike u količini sna između grupa bile relativno male – nešto više od četvrt sata između onih koji najbolje i onih koji najlošije spavaju – ipak smo mogli vidjeti razlike u strukturi i aktivnosti mozga, kao i u kvalitetu obavljanja zadataka“, kaže klinička neuropsihološkinja Barbara Sahakian sa Univerziteta u Kembridžu.
„Ovo nam pokazuje koliko je važno imati dobar san tokom ovog ključnog perioda života“.
Primijećeno je da grupa mladih ljudi koja je spavala najduže po noći ima najveći volumen mozga, najniži broj otkucaja srca i najviši nivo moždane povezanosti u poređenju sa ostalim grupama.
Obrasci spavanja kroz vrijeme
Kognitivne performanse i karakteristike mozga praćene su tokom vremena.
Pomalo zabrinjavajuće, većina mladih spada u grupu sa najlošijim navikama spavanja: 39 procenata ukupnog uzorka. Srednju grupu činilo je 24 procenta učesnika, dok je grupu sa najboljim navikama činilo 37 procenata djece.
Istraživanje nije dovoljno da dokaže uzročnost između kvaliteta sna i funkcije mozga, a važno je napomenuti da razlike u kognitivnim sposobnostima među grupama nijesu bile velike – ali uzimajući u obzir i druge slične studije, doprinosi dokazima da mozgovi mladih ljudi moraju biti „nahranjeni“ snom i da je svaka minuta sna važna.
„Iako naša studija ne može konačno potvrditi da mladi ljudi bolje funkcionišu i ostvaruju bolje rezultate na testovima zbog boljeg sna, brojne druge studije podržavaju ovu ideju“, kaže psiholog King Ma sa Univerziteta Fudan u Kini.
Druga istraživanja detaljno su proučavala povezanost sna sa mentalnim blagostanjem i fizičkim zdravljem, a ovo najnovije istraživanje dodatno podsjeća tinejdžere i roditelje da provedu nekoliko minuta manje na mobilnim uređajima.
„Redovno dobar san ključan je za pravilno funkcionisanje“, kaže Sahakian.
Preporučeno
„Iako mnogo znamo o spavanju u odraslom dobu i kasnijim godinama, iznenađujuće malo znamo o spavanju u adolescenciji, iako je to ključno razdoblje u našem razvoju.“
Video