Kako su naveli u saopštenju, ona je to kazala na sjednici Odbora za ljudska prava i slobode Skupštine Crne Gore, koja je bila posvećena razmatranju ključnih strateških dokumenata u oblasti socijalne i dječje zaštite.
Nedović je, dodali su, posebnu pažnju posvetila pitanjima održivosti usluga na lokalnom nivou, kao i inicijativi podrške mladima koji napuštaju sistem institucionalne zaštite.U okviru projekta, kako je naglasila Nedović, sprovedena je analiza pravnog okvira sa konkretnim preporukama za izmjenu važećih zakonskih rješenja, s ciljem obezbjeđivanja sistemske, održive i sveobuhvatne podrške mladima nakon napuštanja doma.
Pored toga, naglašavaju, izrađen je program mentorstva za samostalan život, a kroz organizaciju donatorske večeri obezbijeđen je dio sredstva za angažovanje psihologa koji će mladima pružati psihološku i emocionalnu podršku u ovom osjetljivom periodu tranzicije.
“Kao poseban rezultat ove inicijative, spriječen je ozbiljan slučaj trafikinga i seksualnog nasilja nad jednom korisnicom, zahvaljujući anagažovanom psihologu, i obezbijeđena je institucionalna zaštita”, upozorila je Nedović.
Prema njenim riječima, u novom Zakonu o socijalnoj i dječjoj zaštiti Zajednica opština je predložila da se prava mladih koji su napustili sistem institucionalne zaštite, prošire do 26. godine života.
“Predlog uključuje stanovanje uz podršku, savjetovanje, mentorsku i materijalnu pomoć, kao i izradu individualnog plana osamostaljivanja. Predloženo je da podrška traje do zaposlenja ili do 26. godine života, u visini polovine potrošačke korpe, umjesto dosadašnjeg ograničenja na pet godina”, pojašnjava.
Lokalne samouprave su, kako je naglasila Nedović, već iskazale spremnost da obezbijede stanove kao privremena rješenja, kao i da nastave sa psihološkom podrškom mladima nakon izlaska iz doma.
Govoreći o nacrtu novog zakona o socijalnoj i dječjoj zaštiti Nedović je upozorila da se opštinama prenose nove obaveze bez obezbijeđenih finansijskih sredstava, što bi moglo ugroziti dostupnost usluga korisnicima.
“U radnoj verziji zakona predviđa se da opštine finansiraju usluge poput dnevnih boravaka, pomoći u kući, personalne asistencije i savjetodavne podrške, ali opštine su jednoglasno saopštile da nemaju sredstva ni kapacitete za to”, naglasila je.
Podsjetila je da čak 17 od 25 opština koristi sredstva iz Egalizacionog fonda, jer već sada nijesu u mogućnosti da finansiraju ni izvorne nadležnosti.
“Decentralizacija mora biti praćena fiskalnom decentralizacijom. Neracionalno je da prenesemo obaveze sa državnog na lokalni nivo, a da time dovedemo korisnike u rizik da ostanu bez usluga” dodala je Nedović.
Zajednica opština, prema njenim riječima, zatražila je da se prije usvajanja zakona izvrši detaljna analiza potreba i troškova usluga, konsultuju opštine koje bi trebale da ih implementiraju i uradi analiza fiskalnog uticaja zakona na lokalni budžet.
“Spremni smo za partnerski dijalog s Ministarstvom, ali očekujemo da se zakonom jasno definišu izvori finansiranja i poštuju zakoni o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, državnoj upravi i lokalnoj samoupravi”, poručila je.
Kao odgovor na preporuku Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, Zajednica opština je, kako je kazala, svim lokalnim samoupravama dostavila Lokalni plan za prevenciju nasilja nad djecom i mladima, koji je usvojila opština Bar, a koji im može poslužiti kao model za donošenje planova prevencije.
Kako je istakla, plan uključuje formiranje lokalnih međuresornih timova sa predstavnicima obrazovanja, zdravstva, uprave, policije, škola i roditelja, kao i kontakt osobama Ministarstva prosvjete.
Opština Tivat već je preuzela inicijativu i započela formiranje sopstvenog tima, a, dodala je, očekuje se da i druge opštine slijede ovaj primjer.
“Zabrinjavajuće je koliko raste broj slučajeva teških oblika nasilja među djecom, uključujući i one koji se ne prijavljuju. Zato je važno da lokalne samouprave prepoznaju važnost ovog plana i uključe sve potrebne resurse”, naglasila je Nedović.
Preporučeno
Kako su zaključili, Zajednica opština Crne Gore ostaje posvećena konstruktivnom dijalogu i aktivnom učešću u kreiranju javnih politika koje će osigurati održive i kvalitetne usluge za najranjivije grupe, posebno djecu i mlade.
Video