Ministarstvo vanjskih poslova Crne Gore hitno je krajem septembra prošle godine proglasilo šest ruskih diplomata Ambasade Ruske Federacije u Podgorici personama non grata, nakon što je, u tajno vođenoj akciji, Agencija za nacionalnu bezbjednost, u saradnji sa američkom i britanskom obavještajnom službom, razotkrila mrežu od najmanje 38 osoba za koje se osnovano sumnja da su radili u interesu obavještajnih službi Rusije.
Osim šestoro ruskih diplomata, u fokusu istrage koju, nakon dobijenih podataka iz ANB-a radi Specijalno državno tužilaštvo, su i dvojica crnogorskih državljana: Radomir Sekulović, penzionisani diplomata iz MVP-a, kao i još jedna osoba nastanjena u Podgorici.
Pod istragom je i najmanje tridesetak ruskih državljana koji žive u Crnoj Gori i imaju dozvolu za privremeni boravak u našoj zemlji, a za koje se sumnja da su, po nalozima ruskih diplomata iz Ambasade Rusije, odrađivali prikupljanje podataka i ostvarivanje kontakata sa ljudima iz državnih i privatnih kompanija u Crnoj Gori.
Nakon što je njihovih šest diplomata proglašeno za nepoželjne osobe, ruska Ambasada je obavijestila javnost da je donijela odluku da usljed „neprijateljskog postupanja crnogorskih vlasti“ obustavlja rad konzularnog odjeljenja.
“U vezi sa neprijateljskim postupanjem crnogorskih vlasti prema Ambasadi Rusije u Crnoj Gori, obustavlja se rad konzularnog odjeljenja od 30. septembra na neodređeni rok – saopštili su iz Ambasade Rusije, a ruskim državljanima u Crnoj Gori su preporučili ,,da kontaktiraju ambasade Rusije u susjednim državama“.
O malignom uticaju Moskve dramatično se otvorila priča prilikom suđenja za pokušaj terorizma na dan izbora u našoj zemlji oktobra 2016. godine.
Lideri DF-a Andrija Mandić i Milan Knežević prvostepeno su osuđeni za pokušaj nasilnog svrgavanja s vlasti Demokratske partije socijalista i njenog lidera, sada predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića.
Za organizaciju pokušaja terorizma optuženi su obavještajci ruske vojne obavještajne službe – GRU (Glavna obavještajna uprava Glavnog štaba oružanih snaga Ruske Federacije) – Vladimir Popov i Eduard Šišmakov.
Iako dvojica ruskih obavještajaca nikada nijesu bili dostupni crnogorskom pravosuđu, istraga je otkrila njihove veze sa ekstremističkim krugovima u Srbiji, ali – što je indikativno – i da su imali legalne pasoše dok su boravili u Beogradu. Samo – pod drugim imenima. Ispostavilo se da je riječ o istoj seriji pasoša kao i oni koje su koristili ruski špijuni u pokušaju trovanja ruskog obavještajnog prebjeda Skripalja.
Upravo je suđenje za pokušaj terorizma razotkrilo i skrivene veze između ruskih obavještajaca i srpskih estremističkih grupa, državljana Srbije koji su upotrijebljeni jeseni 2016. za djelovanje u Crnoj Gori, među kojima je bio i bivši žadramerisjki general Bratislav Dikić.
No, ozbiljnije razotkrivanje mreže malignog uticaja Rusije na Crnu Goru i ovdašnju političku scenu naprasno je prekinuto nakon tektonskih političkih promjena, smjene vlasti Đukanovićeve Demokratske partije socijalista avgusta 2020. godine kada je bilo jasno da nova crnogorska vlast želi da u zaborav pošalje priču o ,,državnom udaru“. To je potvrdila i presuda Apelacionog suda iz februara 2021. čije vijeće je preglasavanjem poništilo osuđujuću presudu Višeg suda.
Međutim, geostrateška situacija se, nakon agresije Rusije na Ukrajinu 24. februara ove godine, dramatično promijenila, što je dovelo i do intenziviranja aktivnosti obavještajnih agencija Zapada koje su sada počele koordinirano da djeluju, plašeći se da ruski uticaj na Zapadnom Balkanu može da dovede do velikih političkih potresa, ali i otvaranja novih žarišta konflikta.
U tom smislu valja jasno povezivati upozorenje Stejt Dipartmenta iz septembra prošle godine, sa pomenutom akcijom koju je ANB sprovodila u saradnji sa zapadnim partnerima: cilj je da se razotkriju skrivene veze i ljudi koji rade za interese Moskve na ovim prostorima, kako bi se preventivno ograničiio uticaj Rusije.
“Ukazivanjem na rusko tajno političko finansiranje i ruske pokušaje da podrije demokratske procese, upozoravamo ove strane partije i kandidate da, ako tajno prime ruski novac, mi to možemo razotkriti i razotkrićemo – poručio je visoki zvaničnik Stejt Dipartmenta 13. septembra prošle godine.
Uz još jednu važnu napomenu: da SAD žele da omoguće vladama 100 zemalja (?!) ,,da preduzmu nezavisnu akciju protiv ove prijetnje koja podriva njihovu demokratiju“.
“Očekujemo da nam zemlje, koje smo obavijestili, daju svoje informacije o ruskom tajnom političkom finansiranju, što će onda povećati naše razumijevanje ove prijetnje”, zaključio je tada američki zvaničnik.
Preporučeno
S.R./Pobjeda
Video