Celo stratište tada služi da državno-crkvena delegacija Srbije i njeni avatari iz Banjaluke, zajedno sa avatarom iz Skupštine Crne Gore, nadahnu nakupljenu publiku da ispadom Republike Srpske iz Bosne i Hercegovine, i samouništenjem nezavisne Podgorice, podastre tamošnje stanovništvo pod vladu iz Beograda. To se dogodilo 12. maja ove 2024. godine.
Izlivi neznanja iz političke istorije i nove istorijske mitomanije su upadljivi: sada Kosovo više nije najveći srpski Jerusalim, već je to Donja Gradina u Republici Srpskoj; sada više nije Musolinijeva Italija tvorac ustaškog režima Ante Pavelića, već je to iznenada postala Nemačka zbog predložene berlinske rezolucije o Srebrenici; sada više Srbi u Drugom svetskom ratu nisu bili podeljeni na anti-nemačke i pro-nemačke snage u međusobnoj borbi Titovih i Mihajlovićevih snaga, već su te snage navodno bile u ujedinjenom srpskom pokretu otpora…Predsednik Skupštine Crne Gore se tretira kao državni predstavnik ove Republike iako on po Ustavu Republike Crne Gore, član 89, to nije; predsednik Vlade Republike Srbije je primljen kao izaslanik predsednika Republike Srbije, što je puč protiv Parlamenta – jer je predsednik Vlade jedino odgovoran Skupštini koja ga je birala i ne može biti kurirski sluga predsednika Republike, i ne može zastupati njegove stavove već stavove Parlamenta.
Suprotno formalnoj sekularnoj poziciji države u odnosu na crkvu, svi srpski i crnogorski državni dostojanstvenici su učestvovali u molitvama i pojanjima sveštenika i disciplinovano se krstili. To mogu, ali kao privatne ličnosti, van državnih dužnosti.
ČUDNA NESMOTRENOST ADVOKATA
A Miloš Vučević, advokat u mirovanju, predsednik Vlade Srbije, potomak crnogorskog emigranta u Vojvodini, upadljivo je zapao u arhaični crkveni ditiramb i vulgarno patetično epsko srpstvo govoreći da veruje kako će ,,Božija pravda i milost dovesti autore Srebreničke rezolucije u Dolinu plača u Donjoj Gradini“.
On o njima pogrešno govori da su to oni ,,koji nas optužuju za genocid“ – što nije tačno, jer ti autori ne optužuju srpski narod. Advokat traži da se oni mrtvima poklone i izvine. I sad, ako to oni ne učine, misli predsednik Vlade Srbije, oni će biti nastavljači nedela onih koji su to učinili. Biće tada tako da predsednik Republike Ruande bude novi genocidni zločinac nad Srbima u Hrvatskoj, Hercegovini, Lici, Baniji, Kordunu, Zagori, Slavoniji…
Prizivao je predsednik Vlade Srbije pri tome i Božiju pomoć nekoliko puta u ime svog shvatanja pravde, što ni činodejstvujući sveštenici u parastosu nisu toliko ponavljali. Oni su oprezniji oko Vučevićeve želje da iz ,,humki iznikne besmrtnost i slava Srbinova“. Oni su verovatno iz učtivosti prećutali njegovo naređenje Bogu da obesmrti slavu Srbinovu: ,,neka bi Bog dao da tako bude“, kaže on. To, doduše, jeste moguće, ali šta ako Bog neće slavu Srbinovu i odbija Vučevićevo shvatanje Lajbnicove teodiceje kako da dobri Bog savlada zlo?
Od Avgustina na ovamo nijedan teolog nije uspešno rešio enigmu kako perfektan Bog dozvoljava imperfekciju zla.
Zašto je Bog uopšte dozvolio jasenovački genocid ukoliko je on dobri Bog? Više je jasenovačke srpske dece spasila Dijana Budisavljević od Boga na nebu. A nije ni Bog posle rata kaznio ustaške zločince za genocide u Jasenovcu već revolucionarni komunistički Hrvat Tito, proleter iz nemačkog Daimler-a i Benz-a. Stizao je prekim sudom do svih ustaških zločinaca do kojih je mogao. A nije to ni čudno, bio je svojevremeno drugi po redu iz mačevanja u austrijskoj vojsci. Prvi je po aristokratskom pravu na prvenstvo bio plemić iz oficirskog kora.
Za Titovu partizansku dušu se u Donjoj Gradini niko nije pomolio. A on je osvetio Srbe suprotstavljajući se posle rata i Haškoj konvenciji iz 1929. godine o statusu ratnih zarobljenika, ustaša. I za vreme rata je osuđivao po kratkom partizanskom postupku katoličke sveštenike koljače i Pavelićeve istrebljivače. I to ne jedino Srba, već i Hrvata i drugih boraca u Narodnooslobodilačkom pokretu i socijalističkih revolucionara.
A osvetio je i mnoge druge jugoslovenske demokrate i hrvatske protivnike Pavelićevog klero-nacističkog režima. Ali ni Tito nije bio bezgrešan. I on je bio enigma Lajbnicove teodiceje, stari Plutarh ju je začeo.
IZOLACIJA
Niko se od međunarodnog uticaja nije pridružio velikosrpskoj grupi iz Banjaluke, Beograda i Podgorice osim ruskog ambasadora iz Sarajeva. Nije bilo domaćih državnika iz Bosne i Hercegovine, nikoga iz Zagreba, nije došao odande ni srpski političar Pupovac, a od Jevreja je stigao izraelski ambasador iz Tirane, držao je službu i beogradski rabin, a od Roma je bio beogradski šef Svetskog romskog parlamenta.
Nije došao ni crnogorski predsednik Republike kao ni crnogorski predsednik Vlade – i nijedan predstavnik država iz jugoslovenskog prostora. Ambasadora zapadnih velikih sila nije bilo. Najviše je bilo isterane lokalne dece iz roditeljskih kuća – kao i prethodnih godina, poput stotina dece iz Doboja, da u nedelju ne odu da se igraju, već da slušaju Dodika, Vučevića i Mandića o novoj velikoj državi konačno srećnih Srba.
I dok je advokat Vučević iz beogradske vlade pretio u Donjoj Gradini nemačkim autorima Srebreničke rezolucije statusom budućih genocidaša, dotle je za to vreme njegov upravitelj predsednik Vučić razgovarao telefonom sa nemačkim kancelarom Šolcom da Berlin nadahne nemačko investiranje u beogradsku svetsku izložbu EXPO za 2027. godinu. Jedan Srbin je u Bosni pretio Nemcima, a drugi Srbin ih je u Beogradu molio da dođu u Srbiju.
ZAŠTO NEMA PUPOVCA?
Posle smrti Jovana Raškovića u Beogradu 1992. godine, u Hrvatskoj je do danas ostao jedino Milorad Pupovac da kao sposoban srpski političar iz Zagreba pronađe puteve opstanka Srba u ovoj zemlji. To je bilo i titanski teško. Imao je i konkurente.
Niko se od međunarodnog uticaja nije pridružio velikosrpskoj grupi iz Banjaluke, Beograda i Podgorice osim ruskog ambasadora iz Sarajeva. Nije bilo domaćih državnika iz Bosne i Hercegovine, nikoga iz Zagreba, nije došao odande ni srpski političar Milorad Pupovac
Razlika između Pupovca i Raškovića se oformila oko stava prema nezavisnosti Hrvatske i ratne politike Beograda. Nikako se ne može reći da je Rašković priželjkivao rat, ali uprkos svojoj nežnoj harizmi, nije uspeo da ubedi Srbe iz Zagore da se ne late oružja.
Izgubili su. Danas su većinom iseljeni u svet, i u Srbiji su, i u Vojvodini su. Rašković je pri tome bio slomljen i bezdušnom politikom Dobrice Ćosića i ,,prijatelja“ akademika iz Srpske akademije koji nisu preuzeli nikakvu odgovornost za tragediju zapadnih Srba. Ostavili su ga.
Pupovac je to izbegao. On je ostavio Beograd, Miloševića i akademike. Mi smo ga upoznali 1989. godine u Beogradu u zgradi ,,Borbe“ gde smo držali kolumnu u nedeljniku ,,Ekonomska politika“. I on se u gradu susretao sa Ćosićem, ali je bio oprezan prema njemu iako tada još nije imao političkog iskustva.
Za razliku od Raškovića, brzo je uvideo da je rešenje hrvatskog napretka izlazak iz Jugoslavije i da u tom ,,formatu“ leži opstanak i srpskog naroda u Hrvatskoj. To je od 1992. godine tačka i njegovog razlaza sa njegovim Kninjanima (rođeni je Ličanin). Družeći se u Beogradu povremeno sa nama iz UJDI-ja (Udruženje za jugoslovensku demokratsku inicijativu) verovatno je bio dodatno uveren da je Rašković bio u pravu kada nije želeo rat – ali da je ponekad nesmotreno i sam dolivao benzin na vatru.
I da rešenje opstanka Srba u Hrvatskoj nema bez prihvatanja statusa nacionalne manjine. Iako je to bilo mučno rešenje, boljeg nije moglo biti, a nema ga ni danas. Bilo je više nego teško biti Srbin u Zagrebu od 1991. do 1995. godine. A teško je to biti i sada kada se sve do danas začuju revanšistički glasovi iz Beograda. Bilo je teško odbaciti velikosrpsku terminologiju da su svi Srbi van Srbije dijaspora, i da im otadžbina nije zemlja u kojoj žive, već Beograd.
Pupovac je posebno posle 2000-ih godina postao nesumnjivi politički predstavnik hrvatskih Srba. Trpeo je brojne udarce hrvatskih šovinista i srpskih nacionalista iz Beograda. Nije odgovarao ni jednima ni drugima. On jasno ističe da ne postoji bazni politički model Srbina lišenog državno-društvenog miljea sredine u kojoj živi. Nije isto biti Srbin u Hrvatskoj i Srbin u Beogradu, ili u Makedoniji, ili u Banatu – ili u Švedskoj…
Ne postoji neutralni opšti model Srbina nezavisno od toga gde živi – a upravo je to politika srpskih kolonijalista iz Beograda, Banjaluke i Nikšića, koju neumorno ponavlja Dodik. Svi su Srbi jednaki, tvrdi banjalučki identičar. Bazni model tog istovrsnog Srbina je on sam, Milorad Dodik, i po njemu bi trebalo da se ravnamo. Taj ,,dodikovski“ model Srbina je sastavljen od provociranja novog rata i sastavljen je od beogradskog osvajanja teritorija i religizacije naroda bogomodelom ,,svetosavlja“.
U to spada i vladarski despotizam, politička ubistva i državni kriminal svih vrsta – od marihuane do pljačke budžeta. Takvom Srbinu u Hrvatskoj, pogotovo posle 1995. godine, bilo bi nemoguće da opstane.
I stoga, mi ne verujemo da ijedan lojalan Srbin u svojoj državi Hrvatskoj, kao i svaki Crnogorac lojalan svojoj državi Crnoj Gori, može doći na novu zloupotrebnu proslavu velikosrpske i svetosavske politike u Donjoj Gradini. Razumemo Pupovca, on je odbacio pravo Beograda da upravlja životom hrvatskih Srba jer ih Beograd time satire. A kada u Donju Gradinu budu došli drugačiji Srbi, a kad-tad će oni doći, jasenovačke žrtve će takve Srbe sa zahvalnošću pozdraviti, jer su im duše željne mira od parastosnih licemera i šovinističkih kavgadžija.
KO ZNA CIJELU ISTORIJU HRVATA I SRBA
Nema nikoga ko zna celu istoriju Hrvata i Srba, ali ima mnogih koji je poznaju bolje od političke kamarile u Donjoj Gradini. Mi se odvažavamo da pomenemo značaj sporazuma Cvetković-Maček iz 1939. godine o osnivanju Hrvatske banovine.
Ona je bila dobro početno rešenje za hrvatsko-srpske odnose u jugoslovenskom prostoru. I da je federalizam stekao šansu da se postepeno širi na celu jugoslovensku teritoriju, na sve sastavne narode, možda bi se država južnih Slovena održala. I možda bi bila mala preteča modela sadašnje konfederalne Evropske unije.
Mlađi čitaoci će se zapitati: dokle ćemo ih opterećivati prošlošću? To ćemo činiti sve dok drugačija interpretacija može potisnuti neistine o bivšem dobu. I sve dotle dok ona može sprečavati savremene velikosrpske forenzičare iz Beograda, Banjaluke i Podgorice da strašnu prošlost obnavljaju i prizivaju nove muke obezglavljenom stanovništvu dovedenog do političkog ludila.
A KO JE, MOŽDA ,NASLUTIO BUDUĆNOST
Ako je iko pogodio kako Jugoslavija možda može jedino opstati, onda su na tom tragu bili Pavle Karađorđević, Dragiša Cvetković i Vladko Maček. Jugoslovenski komunisti posle Drugog svetskog rata svojim modelom federalizma nikada nisu dostigli njihovu smelost, iako su svojim ustavima iz 1963. i 1974. godine bili na njihovoj stazi.
Oni nisu svojom monopolskom soteriološkom ideologijom mogli da sačuvaju Jugoslaviju iako su je obnovili 1945. godine. To bi mogle samo demokratske snage spremne da ponove široku federalnu koncepciju mnogih savremenih evropski država dok još nije bilo kasno.
To znači – pre nego što se podigne patriotski nacionalizam po republikama da bi se izbegla dominacija ne samo Beograda, već i haotična preraspodela jugoslovenske imovine po trenutnim savezima juga protiv severa, i svih protiv svih. Ta nas sreća pod komunistima nije zadesila i anti-jugoslovenski nacionalizmi su postali rešenje za neispunjene želje svih naroda i nacionalnih manjina.
HRVATSKA BANOVINA NIŠTI NACIONALISTE IZ BANJALUKE
Hrvatska banovina je 1939. godine pod Pavlom Karađorđevićem dobila teritoriju veću od naknadne Titove Republike Hrvatske.
Nema nikoga ko zna cijelu istoriju Hrvata i Srba, ali ima mnogih koji je poznaju bolje od političke kamarile u Donjoj Gradini. Mi se odvažavamo da pomenemo značaj sporazuma Cvetković-Maček iz 1939. godine o osnivanju Hrvatske banovine. Ona je bila dobro početno rješenje za hrvatsko-srpske odnose u jugoslovenskom prostoru
Tito je skratio Banovinu baš tamo gde su ustaški zločini bili najveći: Srem do Zemuna, Hercegovina i Slavonija. Dalmatinsku Zagoru i Knin joj je ostavio i pridodao joj tokom vremena Istru (dao ju je NDH i Musolini), dalmatinske gradove, Rijeku sa Kvarnerom (dao ju je NDH i Musolini), ostrva i Dubrovnik.
A Banovina je dobila kod Karađorđevića ovlašćenja koja do danas nema ni Baskija u Španiji, niti nemačke federalne države uključujući i ,,slobodnu“ Bavarsku, niti italijanske federalne regije, niti države Škotska, Severna Irska i Vels u Ujedinjenom kraljevstvu, niti federalne države u SAD.
Njeno stvaranje je poduprla i Srpska demokratska stranka prečanskih Srba Svetozara Pribićevića, jer je Pribićević bio zaprepašćen srbijanskom pljačkom Vojvodine i Slavonije i otporom Srbije na ravnopravne Jugoslovene. Protiv saveza Mačeka i Pribićevića je ustao Ante Pavelić i nazvao ga ,,švindlom“, prevarom protiv Hrvata.
Pribićević, koji je bio iskreni Jugosloven i vodio oko 20 odsto hrvatskih Srba, bio je za federalnu Banovinu Hrvatsku, radi bega od Srbije i spasa Jugoslavije. Pupovac je od njega preuzeo tu politiku.
Zagreb je zatražio i osigurao pravo na zakone koje ne bi mogao da obori jugoslovenski ustavni sud – već jedino kralj. Jedini kraljev kadrovski uticaj u Hrvatskoj odnosio se na njegovo pravo da bira bana Hrvatske, i ništa više. Secesija Hrvatskoj je bila zagarantovana još 1928. godine kada joj je kralj Aleksandar Karađorđević posle atentata na Stjepana Radića to ponudio, a Zagreb odbio.
Hrvatska banovina je svojom administracijom sakupljala celokupni porez i takse na svojoj teritoriji i sakupljala je sve carine ubrane na njenim pomorskim i suvozemnim ulazima u zemlju – ali su carine bile jedinstvene za celu zemlju. Pristala je da je za Jugoslaviju vežu dinar, jedinstveno tržište i režim spoljne trgovine, pošta, telegraf, vojska sa hrvatskim sastavom na njenoj teritoriji, zajednička diplomatija, strateška drumska i železnička infrastruktura, merni i sanitarni standardi.
Pristala je da železnica bude jugoslovenska – državna, a ne ničije privatno akcionarsko društvo. I dobila je da Narodna banka Kraljevine bude u Zagrebu. I sve ostalo je bilo samo njeno: zdravstveno i penzijsko osiguranje, jezik i pismo, školsko-univerzitetski programi, policija, i kvote za političku reprezentativnost srpskog naroda u državnim institucijama Banovine.
Doduše, bilo je i maglovitih pitanja poput stepena hrvatskog učešća u zajedničkim garancijama Jugoslavije na uzete međunarodne kredite u korist drugih unutrašnjih teritorija, ali i to je bilo na putu rešenja.
I nema sumnje da bi hrvatski frankovački pravaši, minorne ustaše i Zagrebačka biskupija teško mogli da savladaju Hrvatsku seljačku stranku, njenu jugoslovensku i antiklerikalnu politiku i organizaciju. Čak je Mačekova stranka bila i legalno civilno naoružana i sprovodila ulični red sa policijom. Vladko Maček je bio najsposobniji političar u Jugoslaviji. Bio je ujedno i veliki Hrvat i veliki Jugosloven. A Svetozar Pribićević u Hrvatskoj je bio i stvarni Srbin i stvarni Jugosloven.
ŠTO BI BILO DA JE BILO
Da je cela Jugoslavija tim banovinskim modelom federalizma tako stvorena odmah 1918. godine, ili ubrzo posle te godine, verovatno ne bi imalo mnogo razloga za tektonske unutrašnje sukobe u njoj.
A ne bi se tako lako i krvavo raspala ni socijalistička Jugoslavija. Zato danas, posle međunacionalnih sukoba iz Drugoga svetskog rata i među-jugoslovenskih sukoba od 1991. do 1995. godine izgleda neverovatno da je tok istorije mogao biti drugačiji. Prevaga ondašnjih diktatorskih režima u Berlinu i Rimu, i Drugi svetski rat, su sprečili da se Jugoslavija okuša u održivom zajedničkom životu. Možda bi tada imala priliku da izbegne i Cvetković-Mačekov pristanak da u martu 1941. godine uđe u Trojni pakt i ostane po strani sukoba u Evropi.
To ipak ne znamo, ali znamo nešto drugo: da sa postojećom grobarskom ekipom iz Beograda, Banjaluke, nikšićke Crne Gore i patrijaršijske svetosavske Crkve, idemo u bezdan prošlosti. Zbog čega bi danas Crna Gora trebalo da se vrati pod suverenitet Beograda kada ima još više ovlašćenja od Banovine Hrvatske, jer je samostalna država i nikome ne duguje pokornost?
Mi, u dodikovskoj zloupotrebi Donje Gradine, zbog toga ne pripadamo briselskoj Evropi i njenim naporima da unapređuje model međudržavnog jedinstva. Naši praznici su stoga tužni umesto da budu vatrometi humora, vesele muzike i besne igre. Uporno kasnimo za drugima na kontinentu.
Preporučeno
Zato i molimo mlade čitaoce da se ne srde na nas što im objašnjenjem naše prošlosti ukazujemo kako da pobegnu od starih i sadašnjih teškoća i stvore svoj drugačiji svet.
Video