” Porast broja zaposlenih u javnoj upravi, u novembru 2023. u odnosu na novembar 2021. iznosi 2,8 odsto na centralnom nivou i 11 odsto na lokalnom nivou, saglasno podacima dobijenim od Ministarstva finansija”, navela je Vlada u svom dokumentu o reformi javne uprave.
Zaključno sa 2023. godinom, prema Vladinom dokumentu, ukupan broj zaposlenih na centralnom nivou je 45.962 lica, a na lokalnom 7.434 lica, što ukupno čini 53.396 zaposlenih na nivou javne uprave.PRAVA BROJKA ZNATNO VEĆA
Taj podatak, kako navode, međutim nije potpun imajući u vidu da nijesu uključeni ugovori o djelu, ugovori na određeno i konsultantski ugovori pa je stvarna cifra mnogo veća.
Procjene Pobjede i analitičara iz nevladinog sektora govore o najmanje 80 hiljada građana zapošljenih na nivou cijele javne uprave.
” Poseban problem je povećanje broja ugovora o djelu, privremenim i povremenim poslovima. Zahtjevi za budžetskim sredstvima potrošačkih jedinica ne sadrže analize i obrazloženja potreba i očekivane efekte angažovanja putem ugovora na određeno. Prilikom odobravanja godišnjeg budžeta, Ministarstvo finansija ne posjeduje sve informacije značajne za odlučivanje o broju i vrijednosti ugovora o djelu, kao ni o privremenim i povremenim poslovima koji se žele potpisati”, navodi se u dokumentu, što je priznanje Vlade da ne zna tačne razmjere zapošljavanja pa su u toku inspekcijiski pregledi u svim opštinama.
Navodi se da odjeljenje upravne inspekcije, u skladu sa Planom rada za 2023, od septembra tekuće godine sprovodi inspekcijske preglede u svim jedinicama lokalne samouprave u odnosu na zaključivanje ugovora o djelu, ugovora o dopunskom radu, ugovora o povremenim i privremenim poslovima i drugih vrsta ugovornog angažovanja. Inspekcijski pregledi su trebali da budu okončani do kraja godine.
MASOVNO NAKON 2020.
Analiza Pobjede i ASP ukazuje na masovno partijsko zapošljavanje u javnoj upravi nakon 2020.godine.
Tako je početkom 2020. godine na centralnom nivou bilo 41.935 zaposlenih, a državom je do decembra te godine upravljala većinska vlada Demokratske partije socijalista, dok je premijer bio Duško Marković.
Već početkom 2021. godine broj zaposlenih je bio 43.446, što je uvećanje za 1.511 zaposlenih ili oko 3,5 odsto samo za godinu. Od početka naredne 2021. godine, kojom je upravljala ,,ekspertska vlada“ Zdravka Krivokapića, pa do početka sljedeće godine, odnosno početka 2022. godine, broj zaposlenih je uvećan na 43.712 zaposlenih, što je na godišnjem nivou više za 266 zaposlenih ili 0,6 odsto. Krivokapićevu vladu je početkom maja 2022. godine naslijedila manjinska vlada Dritana Abazovića.
Početkom prošle godine je broj zaposlenih na centralnom nivou iznosio 44.519 uposlenih, što je u odnosu na 2022. uvećanje za 807 zaposlenih na godišnjem nivou ili nepunih dva odsto. Završna cifra od 45.962 govori da je vlada u tehničkom mandatru zaposlila još najmanje 1.500 ljudi na centralnom nivou.
Broj zaposlenih se odnosi na državne službenike i namještenike, javne funkcionere, nosioce pravosudnih funkcija, poslanike Skupštine Crne Gore, zaposlene u javnim ustanovama – vaspitno-obrazovnim, javno-zdravstvenim, za socijalu, za kulturu, vojsku i ostale zaposlene, čije se zarade finansiraju iz budžeta Crne Gore, ali ne i na MUP, opštine i njihove javne ustanove, preduzeća i administraciju.
U Izvještaju Evropske komisije za ovu godinu je navedeno da je Crna Gora ,,umjereno spremna“ u oblasti reforme javne uprave i ostvaren je ograničen napredak.
Na temu upravljanja ljudskim resursima istaknuto je da su povećana lična primanja javnoj upravi i pravosuđu u prosjeku oko 30 odsto.
Državni organi ne znaju koliko novca ide na ugovore o djelu?!
U dokumentu se navodi da je na zapošljavanje po osnovu ugovora o djelu po Izvještaju DRI, za samo pet subjekata nadzora, utošeno 4,5 miliona eura za period 2020 – 2022, ali se i dodaje da se ne zna koliko novca ide na ugovore na djelu.
” Ne postoje evidencija i dostupne informacije u realnom vremenu o broju angažovanih fizičkih lica, po osnovu ugovora o djelu i o ukupnom iznosu utrošenih sredstava na državnom nivou”, navodi se u dokumentu.
Prema analizama Pobjede, stvarni utrošci na ugovore o djelu su mnogostruko veći.
Tako je Vlada u tehničkom mandatu Dritana Abazovića za ugovore o djelu u posljednjih sedam mjeseci svog mandata izdvojila čak 9,3 miliona eura.
Ugovori o djelu, odnosno takozvano kratkoročno zapošljavanje, su prepoznati kao jedan od mehanizama za uticaj na slobodno izraženju volju birača i zabranjeni su zakonom u izbornoj godini izuzev ukoliko Vlada ne donese posebnu odluku o tom pitanju.
Preporučeno
Budžetom za prošlu godinu za ugovore o djelu predviđeno je preko 16 miliona eura i taj trošak narasta iz godine u godinu, iako je Državna revizorska institucija još 2012. godine ukazala na ovu lošu praksu i preporučila da ona bude samo izuzetna.
Video